Summary
Samenvatting MVO
- Course
- Institution
Ik had 16/20 voor het examen met deze samenvatting
[Show more]
2 reviews
By: BrVd • 6 months ago
By: ulkeloobuyck • 9 months ago
Seller
Follow
1234xx
Reviews received
Content preview
LES 1: DEFINITIES, CONCEPTEN EN ONDERZOEKMAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN (MVO)
Maatschappelijk verantwoord ondernemen of MVO is de verantwoordelijkheid van een organisatie voor
de effecten van haar besluiten en activiteiten op de maatschappij en het milieu door transparant en
ethisch gedrag.
MVO houdt in dat organisaties aandacht voor mensenrechten, consumentenbelangen en sociale, ethische
en milieukwesties in hun activiteiten en kernstrategie integreren in nauwe samenwerking met hun
stakeholders om enerzijds zoveel mogelijk gedeelde waarde te creëren voor hun eigenaren of
aandeelhouders, voor hun andere stakeholders en voor de samenleving als geheel en om anderzijds
mogelijke negatieve effecten op te sporen, te voorkomen en te verminderen.
Er is geen eenduidige definitie, maar er zijn wel enkele gelijkenissen binnen de verschillende definities. Zo
moet het betrekking hebben op je kernactiviteit! Bedrijven moeten kijken waarop ze een negatieve of
potentieel negatieve impact hebben en hoe ze deze kunnen aanpakken. MVO gaat ervan uit dat je door
maatschappelijk verantwoord te handelen een positieve waarde of impact kan creëren.
MVO gaat over ondernemen, maar dit gaat niet steeds over bedrijven die winst als hoofddoel hebben. Je
kan ook op sociaal en ecologisch vlak een impact hebben zonder winstoogmerk. Het komt er dus op neer
dat niet alleen profitsectoren, maar ook niet-profitsectoren horen na te denken over duurzaamheid. Zo
kan een ziekenhuis ook aan MVO doen.
CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY (CSR)
Corporate social responsibility heeft betrekking op bedrijven die verantwoordelijkheid nemen voor hun
impact op de samenleving. De Europese Commissie is van mening dat CSR belangrijk is voor de
duurzaamheid, het concurrentievermogen en de innovatie van de bedrijven in de EU en de economie van
de EU. Het brengt voordelen met zich mee voor het risicobeheer, de kostenbesparingen, de toegang tot
kapitaal, de relaties met de klanten en het beheer van de human resources.
Why is CSR important?
̶ For enterprises, CSR and RBC (= responsible business conduct) provide important benefits in
terms of risk management, cost savings, access to capital, customer relationships, HR
management, sustainability of operations, ability to innovate and eventually profit
̶ For the EU economy, CSR and RBC make companies more sustainable and innovative, which
contributes to a more sustainable economy
̶ For society, CSR and RBC offer a set of values on which we can build a more cohesive society and
on which we can base the transition to a sustainable economic system.
Bedrijven kunnen voordeel halen uit MVO en CSR.
CSR zijn ook context-specifieke organisatorische acties en beleidslijnen die rekening houden met de
verwachtingen van de belanghebbenden en met de drievoudige bottom line van economische, sociale en
milieuprestaties. Aangezien CSR context-specifiek is, zal dit voor elk bedrijf anders zijn. Elk bedrijf moet
zelf kijken wat hun kernactiviteit is en waarin zij zichzelf kunnen verbeteren.
,ESSENTIËLE KENMERKEN VAN MVO
Er zijn drie essentiële kenmerken: impact van organisatie op maatschappij en milieu, geïntegreerd in
kernactiviteiten en strategie, en gedeelde waarde (voordelen voor de organisatie en stakeholders). We
gaan enkel de impact van organisaties op de maatschappij en milieu verder uitleggen.
KLIMAAT
Klimaat en vervuiling staan niet alleen. Er is ook een impact op andere elementen in de omgeving. Zo zal
het aantal vluchtelingen toenemen door de opwarming van de aarde, zo belandt er plastic in de zee door
de was te doen, zo vallen er zelfs op de noordpool microplastics met sneeuw uit de lucht… Hieronder
bespreken we enkele voorbeelden. (bv. Danone plasticvervuiling)
Environmental risks meer op de voorgrond!
KLEDINGINDUSTRIE
Fast fashion maakt de wereld kapot. De kledingindustrie is vervuilend,waterverspillend en slecht voor
mens en dier. Er worden te veel kleren gekocht die dan op zijn beurt te snel weggegooid worden en er
blijven te veel kleren in de winkels hangen. Daarom moeten we overschakelen naar slow fashion: kleren
die je langer kan dragen doordat het minder trendgevoelig is en van betere kwaliteit is.
We moeten minder kopen, anders wassen, repareren en upcyclen. Bij upcyclen worden materialen
verwerkt tot een nieuw product, waarbij de kwaliteit van het materiaal niet wordt gedegradeerd. Een
voorbeeld is dat men een jeans helemaal uit elkaar haalt en daarmee een nieuwe jeans van goede
kwaliteit maakt. Bij recyclen worden materialen opnieuw gebruikt, maar dan minder kwaliteitsvol.
VOEDINGSWERELD
De voedingswereld zet in op de verschuivende vleesvoorkeur. De consumptie van dierlijk vlees loopt
terug, terwijl plantaardige hamburgers de show stelen. Voedingsbedrijven bereiden zich voor op een
nieuw consumptiepatroon.
Daarnaast worden avocado’s populairder. De vraag is hoe duurzaam de telt in de toekomst kan zijn.
Illegale ontbossing is een groeiend probleem, pesticiden veroorzaken gezondheidsproblemen bij de telers,
de vrucht vraagt veel van de grond waarin hij wortelt en hij slurpt meer water dan andere vruchten.
MOBILITEIT
De belastingdienst probeert mensen ervan te overtuigen niet langer met de auto, maar met de fiets naar
het werk te gaan. Daarnaast schaffen steeds meer werknemers zich via het werk een bedrijfsfiets aan. (bv.
veel bedrijfswagens want fiscaal gunstiger)
KILOMETERHEFFING
De OESO legt de kilometerheffing weer op tafel. Ze stellen een kilometerheffing voor rond Brussel en
Antwerpen, met een duidelijk onderscheid tussen de spitsuren en de rest van de dag. Overweeg het
belastingvoordeel voor salariswagens af te schaffen, of reserveer het alleen voor uitstootvrije wagens.
, Een kilometerheffing kan de mobiliteitsproblemen verlichten en is gunstig voor het klimaat en de
luchtkwaliteit. Het is een maatregel die een positieve invloed kan hebben op de productiviteitsgroei:
chauffeurs die in de file staan, verliezen tijd en geld.
CONCLUSIE: TRIPLE BOTTOM LINE (TEKST 1)
De triple bottom line of de drie P’s is geïntroduceerd door John Elkington. De drie P’s zijn people, profit
en planet. Het zijn drie zaken waarop bedrijven moeten letten om duurzaam te zijn.
People is de sociale dimensie van ondernemen. Het zijn de gevolgen van ondernemen voor mensen, zowel
binnen als buiten de organisatie. Profit is de economische dimensie van ondernemen. Het is de
voortbrenging van goederen en diensten met winst als maatstaf. Planet is de milieudimensie van
ondernemen. Het zijn de effecten van ondernemen op het natuurlijke leefmilieu.
In de praktijk kijken bedrijven enkel naar de economische dimensie, terwijl ze op al de aspecten horen te
letten. Bedrijven gebruiken vaak het excuus dat ze niet weten wat de beste tool is, waardoor ze bijna niets
gaan doen. De auteur van de paper concludeert dat het niet vlug en niet goed genoeg gaat. Hij vindt dat
de bedrijven niet voldoende met de drie P’s aan de slag gegaan zijn.
De drie P’s staan niet los van elkaar. Ze zijn met elkaar geïntegreerd, ze beïnvloeden elkaar en komen
soms in conflict. Je moet een evenwicht zoeken tussen de drie P’s. Daarnaast moet je systematisch te
werk gaan. Bij beslissingen en acties moet je steeds de impact op de verschillende domeinen voor ogen
houden. Ten slotte is het een continu verbeteringsproces. MVO realiseert men niet in één dag. MVO is
nooit voltooid.
Het is niet altijd profit die in conflict staat met de andere 2 p’s. ook people en planet kunnen in conflict
staan.
Door de jaren heen ook kritiek op TBL! (meer aandacht maar toch niet gewenste effect bv. minder
biodiversiteit). Nog teveel single bottom line, nog teveel bedrijven denken alleen maar aan winst en nog te
weinig aan sociale en duurzame impact. Je moet eigenlijk alles samen bekijken, niet als losstaande
aspecten.
Vb. artikel: helft van milieuclaims die bedrijven maken is vals (MVO is vrijwillig, greenwashing)
STAKEHOLDERS = BELANGHEBBENDEN
Examen! (deze opdeling
kennen, maar het is niet de
enige opdeling)
,Je moet rekening houden met verwachtingen van stakeholders. Er zijn diverse groepen stakeholders. Een
organisatie kan niet aan de verwachtingen van alle stakeholders voldoen. Daarom moet je de stakeholders
in kaart brengen om zo te zien met welke stakeholders je zeker rekening moet houden.
Daarom moet je aan stakeholder mapping doen. Dat is het detecteren van verschillende categorieën van
stakeholders en key stakeholders. Dit is belangrijk in het kader van MVO-rapportering.
De authorisers zijn stakeholders die je de kans geven om je bedrijf op te richten en te ondersteunen. De
business partners zijn de partners die rechtstreeks met jouw bedrijf te maken hebben. Customer groups
zijn jouw verschillende soorten klanten. External influencers hebben geen rechtstreeks verband maar
kunnen een grote impact hebben op jouw reputatie.
VERSCHILLENDE INVALSHOEKEN VAN MVO
Je kan duurzaamheid op verschillende manieren en invalshoeken benaderen. Volgens Dentchev kan dit via
descriptive accuracy, normative validity en instrumental power. Donaldson and Preston hebben deze
invalshoeken verklaard.
De eerste manier is normatief en gaat over het beschrijven van wat organisaties zouden moeten doen. Dit is
wel waardegeladen. De tweede manier is instrumenteel en gaat over welke acties gedaan moeten worden om
doelen te bereiken. Dit gaat over causaliteit.
De normatieve en instrumentele manier gaan vaak hand in hand en sluiten elkaar niet uit.
Bij normatief gaat het om wat bedrijven zouden moeten doen in het kader van duurzaamheid.
Bij instrumenteel moet je duurzaamheid zien als middel om iets anders te bereiken.
CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY (CSR 1)
Er is een verschil tussen normatief en instrumenteel in het Engels. Jehebt CSR 1 en CSR 2 met allebei een
andere afkorting. Corporate social responsiveness (CSR 2) is het instrumentele begrip. Dat zien we verder.
Corporate social responsibility of SCR 1 is een normatief begrip en beschrijft wat organisaties zouden moeten
doen. Hierbij wordt rekening gehouden met de societal expectations van de stakeholders. Het gaat om het
ontwikkelen van normen en waarden van de organisatie die verbonden zijn met de normen en waarden van
managers en medewerkers. Het doel is dus om gemeenschappelijke normen en waarden te ontwikkelen.
MODEL VAN CARROLL ALS VOORBEELD VAN CSR 1
Elke organisatie heeft vier verschillende verantwoordelijkheden die samenhangen:
1. Winstgevend zijn
2. Voldoen aan wettelijke
verplichtingen,
3. Zich ethisch gedragen
4. Filantropie.
,ECONOMISCHE VERANTWOORDELIJKHEID
De economische verantwoordelijkheid is conditio sine qua non (noodzakelijke voorwaarde om aan MVO
te doen) voor CSR. Het zorgt in eerste instantie ervoor dat je leefbaar bent. Het is zeker niet onethisch om
winst te maken. Je moet een organisatie niet beoordelen op de winst die ze maken, maar op de impact die
ze hebben.
In deze context wordt er vaak verwezen naar Milton Friedman. Zijn standpunt was dat bedrijfsleiders zoveel
mogelijk winst moeten maken. Ze moeten zorgen dat ze wettelijk in orde zijn, maar niet meer dan dat. Die
winst wordt dan uitgekeerd aan aandeelhouders en zij moeten dan zelf beslissen wat ze ermee doen.
Hij vroeg zich dus af of bedrijfsleiders, mits ze binnen de wet blijven, andere verantwoordelijkheden in hun
zakelijke activiteiten hebben dan het verdienen van zoveel mogelijk geld voor hun aandeelhouders? En zijn
antwoord daarop is nee.
Dit werd later genuanceerd. Indien de duurzame verbetering een economisch positieve impact zou hebben,
dan mag je wel verbeteringen doen. Er is dus meer dan alleen winst maken.
JURIDISCHE VERANTWOORDELIJKHEID
De juridische verantwoordelijkheid gaat over het gehoorzamen aan de wetten. De wetgeving is er om te
beschermen en om voordelen te brengen. Overheden kunnen sterk sturen, wat kan leiden tot discussies. Hoe
groot moet/mag de inmenging van de overheid zijn? Wat met concurrentieel nadeel?
ETHISCHE VERANTWOORDELIJKHEID
Meer doen dan wettelijk voorgeschreven:
• Wetgeving is vaak een minimum
• Wetgeving niet altijd up-to-date
• Wetgeving regelt niet alles
De ethische verantwoordelijkheid gaat over meer doen dan wettelijkvoorgeschreven is. Wetgeving is vaak
een minimum, niet altijd up-to-date en regelt niet alles.
Dit speelt vooral voor bedrijven die grondstoffen importeren of productie doen in landen waar de wetgeving
totaal anders/beperkter is. In ontwikkelingslanden zijn bijvoorbeeld de wetten over tewerkstelling soms erg
minimaal. Westerse consumenten verwachten wel betere normen dan degene die er gelden.
FILANTROPISCHE VERANTWOORDELIJKHEID
De filantropische verantwoordelijkheid gaat over iets terugdoen voor de maatschappij. Je kan giften doen
en financiële steun aan projecten verlenen. Bij grote organisaties werken ze vaak via aparte stichtingen,
bijvoorbeeld BNP Paribas Fortis Foundation en ING Philanthrophic Fund.
, Bedrijven kunnen hun werknemers ook vrijwilligerswerk laten doen. Dit heet employee
volunteering/corporate volunteering. Je hebt verschillende vormen, zoals helpende handen bij het uitvoeren
van schilderwerken of skill based volunteering. Bij het laatste ga je mensen hun kennis ter beschikking stellen
voor de non-profit of NGO. Zo kan een advocaat gratis juridisch werk doen voor een NGO en niet gewoon
schilderwerken uitvoeren. Je gaat de sterktes van de advocaat inzetten. Verschillende vormen: ‘helpende
handen’ (bv. schilderwerken uitvoeren), skills-based volunteering (engage4)
Waarom wordt dit populair? Voor het bedrijf is dit een soort van teambuilding, maar dan goedkoper en ze
kunnen ermee uitpakken naar de buitenwereld toe. Het heeft ook een grotere impact op de werknemer op het
verwerven en verrijken van skills dan de traditionele vormen van vrijwillige inzet. Tot slot heeft het non-profit
bedrijf hier ook baat bij want het krijgt gratis versterking van hun werking.
Triple-win: bedrijven, medewerkers en non-profit
CONCLUSIE
De vier verantwoordelijkheden zijn onderling gerelateerd, in onderlinge concurrentie en zoeken een
evenwicht.
CORPORATE SOCIAL RESPONSIVENESS (CSR 2)
Corporate social responsiveness is een instrumenteel begrip en het gaat om de acties van organisaties om
hun doelstellingen te behalen. Het gaat om het beheren van de bedrijfsrelaties met verschillende sociale
groepen. De business case van CSR gaat over het feit of duurzaamheid iets opbrengt of bijbrengt binnen
het bedrijf.
MVO dient als middel om doelstellingen van de organisatie te behalen.
CSR heeft aandacht voor de link tussen sociale en financiële performantie, maar empirisch
onderzoek heeft nog geen eenduidige resultaten opgeleverd.
VIER STRATEGIEËN VAN CARROLL OM MET CSR 2 OM TE GAAN
• Reactive: minder dan vereist, ontkennen van verantwoordelijkheid (pas reageren als er iets
gebeurt)
• Defensive: minimum doen, erkennen van verantwoordelijkheid, maar er zich toch tegen
verzetten
• Accommodative: doen wat vereist is, verantwoordelijkheid aanvaarden
• Proactive: meer doen dan vereist; anticiperen
Ze gaan CSR gebruiken als sterkte. Pas dan heb je een competitief voordeel.
MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN
Zoals eerder vermeld, is er geen eenduidige definitie voor MVO. MVOwordt ook wel aanzien als een
‘container begrip’. Het heeft veel aanverwante begrippen zoals duurzaamheid/sustainability, duurzame
ontwikkeling of sustainable development, corporate citizenship, corporate sustainability, corporate social
performance, ESG (Environmental, Social & Governance) De introductie van nieuwe begrippen wordt
gelinkt aan de evolutie in de invulling van MVO.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 1234xx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71498 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now