Samenvatting kennistoets 2.2. Orthopedagogiek
KOPP = Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen
Één van de ouders is tenminste één keer opgenomen geweest in de psychiatrie of bij wie
een psychiatrisch ziektebeeld is vastgelegd.
In Nederland: ongeveer 1.500.000 kinderen en jongeren onder de 22 jaar.
Psychiatrische problematiek van de ouder(s) vormt een risico voor de ontwikkeling van het
kind
Psychiatrische problematiek vergroot de kans dat de ouder minder goed in staat is om de
opvoedkundige taken naar behoren uit te voeren.
Met name als er sprak is van:
- Chronisch probleem
- Discontinuïteit in de verzorging (wisselend)
- Gesloten gezinssysteem (geen interactie met opa/oma, buren etc.
Kenmerken KOPP-kinderen
• Parentificatie
• Wil geen vriendjes mee naar huis nemen
• Schaamte- en schuldgevoelens
• Cijfert zichzelf weg
• Geringe copingvaardigheden
• Schoolverzuim
• Separatieangst
Risicofactoren voor de ontwikkeling van KOPP-kinderen
Complicaties bij de geboorte
Moeilijk temperament (van het kind)
Type, ernst en chroniciteit van de problematiek bij de ouder
De mate waarin de psychiatrische problemen bij het ouderlijk functioneren beïnvloeden
Disfunctioneren van de andere ouder
Ingrijpende veranderingen op het niveau van het gezin
Scheiding en relatieproblemen tussen ouders
Beschermende factoren
Goede ouder-kindrelatie
Veilige hechting
Competenties van het kind om met de situatie om te gaan en coping
Steun van de andere ouder
Ondersteunen netwerk of ondersteunende vertrouwenspersoon
Gunstig schoolmilieu en goede schoolervaringen
Goed beeld bij het kind van de problematiek
Gevolgen
1
, Nog een ander gevolg:
Psychiatrische problemen bij het kind
Tweezijdig risico voor het ontstaan (30%)
1. Belasting vanuit de situatie in het gezin
2. Erfelijke belasting
Dus: meer kans op het ontwikkelen van een psychiatrische stoornis
Opvallend..
Kinderen van chronisch zieke ouders hebben vergelijkbare risico’s op een verstoorde ontwikkeling.
Conclusie: stressvolle omgeving en kwaliteit/continuïteit van de relaties zijn van grotere invloed
dan de aard van het probleem.
KOPP kinderen
Zelf hogere kans op een stoornis
Problemen bij het vervullen van ontwikkelingstaken (individuatie, uitbouwen van intieme
relaties)
Problemen in aandachtsfunctie (sociale problemen en slechter presteren op school)
Ouders vaak moeite met sensitief en responsief reageren.
Hierdoor kan kind moeite krijgen met reguleren van emoties, overnemen van negatieve
denkpatronen, zich schuldig voelen, zich isoleren, ontwikkelen van gedragsproblemen en het
overnemen van de rol als ouder (parentificatie).
Vraag van het kind
- Vraagt om een stabiele relatie tussen ouder en kind waarbij de ouders zijn rol op zich neemt of
terugneemt.
- Heeft een voorspelbare omgeving nodig, duidelijkheid, vertrouwen in de volwassenen, hulp nodig
bij uiten van emoties en deze een plek kunnen geven.
Begeleiding/preventie
Weging van de risicofactoren: m.n. chronische problematiek, slecht sociaal functioneren
ouder of psychiatrische problemen bij beide ouders
Aansluiten bij aanwezige beschermende factoren
Overleg met collega’s
Begeleiding
Richten op:
Goede interactie ouder-kind
Aanwezigheid van ondersteunend netwerk
Goede ondersteuning door andere ouder
Hoge competentie en sociale redzaamheid bij het kind
Positieve schoolervaring en activiteiten buiten het gezin
Begeleiding
Vroegtijdig KOPP-kinderen herkennen voorkomt problemen (richtlijnen jeugdhulp)
SIK-lijst screeningsinstrument(hulpmiddel om een inschatting te maken van mogelijke
problematiek in een gezin)(gedaan in werkcollege)
Hieruit voortvloeiend interventies zoals KopopOuders, Kopzorgen en SurvivalKid
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JolijnS. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.