Architectuurgeschiedenis
★ Sint-Pietersplein-illustratie
○ architectuur kan enorm veel dingen betekenen, kan ook louter symbolisch zijn
○
★ inleiding
○ architectuur = loutere constructie van een gebouw
○ architectuurgeschiedenis = de geschiedenis van een omhulsel
■ MAAR OOK: reconstrueert al het leven en ontastbare zaken die het
gebouw doordringen
● financiële zaken, taal & symbolen
■ interdisciplinair
● architectuurgeschiedenis ontleent & past ideeën van anderen
aan
○ waarom?
■ we kijken voorbij de dagdagelijkse dingen om daar een betekenis te
zoeken
○ 2 verschillende types projecten
■ historiografisch project
● start v/h heden en kijkt naar het verleden (met de ogen van het
heden)
● analytisch
■ architectonisch project
● start v/h heden en kijkt naar de toekomst (lat < projectare →
vooruitgooien)
● utopisch
○ bestaat in wereld geconditioneerd door heden maar
geprojecteerd naar toekomst
○ moderne historicus:
■ doelstelling van “wat?” naar “hoe?”
■ geschiedenis als continue progressie
■ verschillende theorieën bv. Spengler (absolute negatie tot elke
mogelijkheid van transformatie v/d geschiedenis) / Utopia
(geschiedenis is maakbaar)
■ Hannah Arendt
● als één v/d eerste gezegd dat als de geschiedenis gemaakt
wordt dat die dan op een bepaald moment ook ‘af’ is
, 2
○ mogelijkheden van omgaan met het verleden
■ De geschiedenis volgt een bepaalde weg
● Individu heeft geen invloed
● Grote cycli
● Met pieken en dalen
● ⇒ Rollercoaster-theorie
■ De geschiedenis is een continue vorming, een transformatie
● visie van de utopisten
● We moeten de geschiedenis in de toekomst projecteren
● Wij creëren de toekomst
● ⇒ Utopist, dienstbare geschiedenis
■
○ Clio
■ muze van de geschiedenis
■ geen goedmoedige vriendin maar een Xantippe die ons uitdaagt
● als de geschiedenis ergens toe dient dan is het mss wel
ontrusting
○ doel: ons doen twijfelen
■ geschiedenis is op die manier ‘sichtbar machen’ (Ludwig Mies Van der
Rohe)
● ons achter de woorden brengen om daar de complexiteit te
ontdekken
★ DEEL 1: De Renaissance in Firenze: Brunelleschi & Alberti
○ begin 15e eeuw, begin van de Renaissance (lange beweging van moderniteit)
○ wijzigende rol v/d architect binnen de evoluerende samenleving
○ ontstaan Renaissance
■ valt/hangt deels samen met de bouw v/d koepel v/d Duomo v/ Firenze
(1420-1472)
● tot op vandaag een wonder hoe die koepel is gerealiseerd
○ de bouw ervan was in die tijd ook al een groot
probleem, niemand had de technische vaardigheden
om de koepel te realiseren, de kathedraal heeft lang
zonder koepel gestaan
● fresco met Dante & koepel
, 3
● Giorgio Vasari: eerste die kunstgeschiedenis schrijft over het
leven van (Toscaanse) kunstenaars
○ schrijft over het probleem van de Florentijnen met die
koepel
● probleem: koepel rechthouden wanneer/terwijl hij nog niet af is
○ kan niet met hout want is onbetaalbaar
● lancering architectuurwedstrijd voor oplossing voor de bouw
van die koepel
○ Brunelleschi komt met oplossing
■ soort stelling mee laten groeien met de koepel +
dubbelwandige structuur + soort
visgraatpatroon
● ⇒ Gebaseerd op technieken uit de
Klassieke Oudheid & middeleeuwen
■ hoe komt hij tot deze oplossing? wat is de
achtergrond van deze man?
● gaat artistieke opleiding krijgen als
goudsmid
● doet mee aan wedstrijd voor bronzen
deuren v/h baptisterium
■ de koepel van de duomo werd de eerste koepel
die gerealiseerd werd na de bouw van het
pantheon
○ Wat is de Renaissance?
■ Herwaardering van de kunst uit de klassieke oudheid
■ Intellectuelen willen hun cultuur verzoenen met de ‘heidense’ antieke
culturen en hun monumenten
■ term geïntroduceerd door Burckhardt: “Die Kultur der Renaissance in
Italien”
● 19e eeuw
● Benadrukt verschil tussen “duistere” middeleeuwen en
“verlichte” renaissance
■ breuk tussen wereld voor / na de Renaissance
● middeleeuwen = duister VS nieuwe, moderne opvattingen
● Huizinga zegt dat de Renaissance = ondergang van de
middeleeuwen
■ geheel van contradicties die leven en mens bepalen
■ centraal = aandacht voor klassieke oudheid
● waarom die aandacht?
○ humanisme
■ humanisten: belezen intellectuelen
■ leggen de nadruk op de mens
, 4
○ ontwikkeling van de Renaissance in Firenze
■ nieuwe tijd v/d Renaissance schuift zich over de tijd v/d middeleeuwen
● te zien in ‘de gang van Vasari’ → verbond Palazzo v/d
machthebbers (de Medici) met de Uffizi
○ = Ponte Vecchio
● middeleeuwse stad organisch gegroeid en plots komt zo'n
gigantisch project van die gang & duomo
○ we zien nieuwe technieken maar ook continuïteit v/d
verleden
■ bv. bekleding duomo
○ ook iets volledig nieuw: het perspectief
■ vgl fresco Giotto VS tekening Brunnesleci
■ ontwikkeling correct mathematisch perspectief
● altaarstuk Brunelleschi (zie rechts)
○ lijkt alsof er een levensecht gat in
de muur zat
○ techniek van het perspectief zal
ook invloed hebben op de
bouwkunst
■ ENORME impact
● je krijgt een soort stedelijke
perspectiefmachine
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Kunstwetenschappen888. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.60. You're not tied to anything after your purchase.