Dit is een samenvatting van het boek klassenmanagement H2, H4, H5 (excl. 5.5), H6 (t/m 6.4). Ideale basis voor het leren van je tentamen! Alles wat je moet weten staat er in.
Klassenmanagement
2. Pedagogisch klimaat en pedagogisch handelen
2.1 Pedagogisch klimaat
Een goed pedagogisch klimaat heeft veel te maken met de persoonlijke visie, normen, waarden en
voorkeuren van de leraar. Andere factoren die direct van invloed zijn op het pedagogisch klimaat, zijn:
Hoe het werken wordt begeleid en de manier waarop er feedback wordt gegeven.
Organisatie klas en eigen inbreng van de kinderen.
Hoe er met conflicten wordt omgegaan.
Of de leraar bij de deur staat om de kinderen te begroeten.
Het stemgebruik en de lichaamstaal van de leraar.
Eén van de belangrijkste eisen om een goed pedagogisch klimaat te hebben is de mate van veiligheid
binnen een klas. Kinderen MOETEN zich veilig voelen. Pas dan kunnen ze tot leren komen, deelnemen
aan coöperatieve werkvormen en samenwerken. Bij coöperatief leren zijn de leerlingen
verantwoordelijk voor het eigen leerproces en dat van de hele groep.
Aandacht besteden aan de relatie die je hebt met de kinderen in je groep is van belang bij het
opbouwen van een goed pedagogisch klimaat. Ook relaties onderling moeten gestimuleerd worden.
Je eigen rol en houding als leraar is de factor die de meeste invloed heeft op een goed pedagogisch
klimaat: je bent een rolmodel.
Als leerkracht moet je je bewust zijn van de grote invloed en verantwoordelijkheid die je hebt.
Leerlingen moeten zich bewust worden dat zij ook invloed en verantwoordelijkheid dragen voor het
geheel. Het woord ‘samen’ staat hier centraal. Doe veel sfeer verhogende activiteiten.
Met behulp van de socratische methode kunnen allerlei dingen op een veilige wijze besproken
worden. De socratische methode (Socrates) is een gespreksmethode waarbij je een stelling poneert
en door middel van kritische vragen erachter probeert te komen of deze juist is.
Pas als je kinderen eigen verantwoordelijkheid geeft voor hun leerproces en de activiteiten in de
klas, krijg je een actieve, redzame sfeer. Samenwerking en saamhorigheid vormen hierbij belangrijke
peilers. Kohn spreekt hierbij over het werken met leerklimaat versus werken voor leerklimaat
(programmagericht m.b.v. straffen en belonen). Er wordt gedoeld op het verschil tussen kinderen die
voor zichzelf werken en kinderen die voor de leerkracht werken.
Voorbeeld zelfredzaamheid kinderen: montessorionderwijs.
Het is van belang dat je kunt laveren tussen alle intermenselijke processen in je klas (balans). Een
sensitieve en flexibele houding is daarbij onmisbaar. Situationeel leiderschap hoort hierbij.
2.2. Basisbehoeften van het kind
Drie basisbehoeften:
Relatie (veiligheid)
Ieder kind wil erbij horen en zich veilig voelen. Dan pas durven ze toenadering te zoeken, een
beroep te doen op de leerkracht en zal er in de klas een gevoel van onderling vertrouwen en
openheid zijn. her is van belang de relatie-behoefte te bevorderen. Dit kan door belangstelling te
tonen, aandacht te besteden aan een positieve sfeer, het opstellen van normen en waarden,
zelfbeheersing en de belangstelling voor de achtergrond en interesses van kinderen (zie boek).
Competentie
1
, Ieder kind wil zich bekwaam voelen en het gevoel hebben dat hij/zij zelfstandig kan functioneren.
Zelfvertrouwen is noodzakelijk om te kunnen functioneren. Dit leidt tot het geloof in eigen
kunnen. Als dit niet het geval is, dan kan er een negatieve spiraal ontstaan. Deze wordt ook wel
de vicieuze cirkel van de zichzelf waarmakende onmacht genoemd (Stevens). Je kan het gevoel
van competentie versterken door een gevarieerd aanbod volgens de acht intelligenties van
Gardner te gebruiken, goede techniek van vragen stellen, fouten toestaat, positieve feedback en
de aansturing op succeservaringen (zie boek).
Leerstijlen Kolb:
Doener
Denker
Beslisser
Dromer
Meervoudige intelligentie Gardner:
Verbaal/linguïstische intelligentie (woordknap)
Logisch/mathematische intelligentie (rekenknap)
Visueel/ruimtelijke intelligentie (beeldknap)
Muzikaal/ritmische intelligentie (muziekknap)
Lichamelijke/kinesthetische intelligentie (beweegknap)
Interpersoonlijke intelligentie (mensknap)
Intrapersoonlijke intelligentie (zelfknap)
Natuurgerichte intelligentie (natuurknap)
Autonomie
Het zelfstandig besluiten laten nemen van kinderen.
Je kunt het gevoel van autonomie bevorderen door het volgende verschillende dingen. Kinderen
moeten vanaf het begin af aan veel zelf doen, laat kinderen in je klas meebeslissen, honoreer
initiatieven van kinderen en daag kinderen uit oplossingen te bedenken.
2.3. Pedagogisch vakmanschap
Uit het bekende onderzoek naar klassenmanagement van Jacob Kounin (1970), blijkt dat een
succesvolle, effectieve leraar over een aantal basisvaardigheden beschikt. Deze zijn:
Duidelijkheid
Consequent zijn
Evenwichtigheid
Zeven eigenschappen of vaardigheden die van belang zijn in het pedagogisch vakmanschap van een
adaptieve, sensitieve leraar:
Fysieke en mentale houding
Laat op een positieve wijze zien dat je de leider van de groep staan. Gedragskenmerken en je
lichaamstaal weerspiegelen dit gegeven. Op mentaal gebied moet je een accepterende,
liefdevolle grondhouding hebben. Iedereen moet er kunnen zijn. Je bent dan authentiek (echt).
Richt je op het verbinden met de kinderen, in plaats van orde houden en disciplineren.
Normalisatie is een proces waarbij kinderen een innerlijke discipline krijgen en hun wil trainen,
met als doel om zichzelf zodoende te ontwikkelen (Maria Montessori).
Wees emotioneel labiel: heb controle over je eigen emoties.
Ontwikkel je sensitiviteit en je inlevingsvermogen.
Rolmodel
Geef het goede voorbeeld.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Veerle1996. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
