Summary
Samenvatting Atlas van ons brein - Biologische grondslagen (FSWE2-012-A)
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van de tentamenstof van Atlas van ons Brein voor biologische grondslagen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: nicklanders • 1 year ago
Seller
Follow
demivanklink3
Reviews received
Content preview
Week 1: Evolutie & neurotransmissieH1.1 het zenuwstelsel
Je zenuwstelsel zorgt voor de samenwerking tussen je zintuigen, hersenen, organen en spieren. Het
stelsel verzamelt informatie uit de omgeving, verwerkt deze en reageert erop door de juiste spieren aan
te sturen.
Centrale zenuwstelsel: brein + ruggenmerg
Perifere zenuwstelsel: somatische zenuwstelsel + autonome zenuwstelsel. Het bestaat uit neuronen
die het centrale zenuwstelsel verbinden met de organen en spieren.
Somatisch zenuwstelsel: stuurt de skeletspieren aan bij bewuste handelingen.
Autonoom zenuwstelsel: alles waar je geen controle over hebt, onbewuste handelingen. Denk aan
ademen en het kloppen van het hart.
Je ruggenmerg is onderverdeeld in 31 segmenten die elk een linker en een rechterruggenmergzenuw
hebben. Dat zijn de uitlopers in het perifere zenuwstelsel. De ruggenmergzenuw heeft sensorische
neuronen die informatie versturen vanuit de zintuigen en motorische neuronen die naar de
skeletspieren gaan. In het midden van je ruggenmerg loopt een buisje gevuld met hersenvocht dat in
verbinding staat met de ventrikels (hersenkamers) in de hersenen. Je kunt dus iets in het hersenvocht
meten via een prik in het ruggenmerg.
Je centrale en perifere zenuwstelsel werken samen om informatie te verwerken en erop te reageren.
Het centrale stelsel registreert de unieke informatie over de omgeving die je 5 zintuigen doorgeven. 4
hiervan liggen dicht bij de hersenen, en dus worden ze via speciale zenuwen direct doorgeschakeld
naar de hersenen. Alleen het vijfde zintuig, de huid, gaat naar de hersenen via het ruggenmerg.
Onderweg naar de hersenen steken de zenuwen van de zintuigen over naar de andere kant van het
lichaam zodat informatie van de linkerhelft van je lichaam verwerkt wordt in de rechterhelft van je
hersenen en andersom.
Het autonome zenuwstelsel is verdeeld in het parasympatische en het sympathische zenuwstelsel.
Parasympatisch werkt als ‘rem’, om dingen te herstellen en verwerken. Sympathisch zorgt voor
activiteit en geeft dus ‘gas’, bijvoorbeeld tijdens het sporten.
Wat gebeurd er in een stressvolle situatie?
De situatie komt via de zintuigen binnen in het brein → dit wordt snel verwerkt in de amygdala →
deze beslist dat er sprake is van gevaar → activeert de hypothalamus → deze activeert dan weer het
sympathisch zenuwstelsel → de bijnieren krijgen van de hypothalamus de opdracht om noradrenaline
af te geven wat zorgt voor een boost energie.
Als het gevaar geweken is wordt het parasympatische zenuwstelsel weer actief. Dit brengt je weer in
een soort rust.
Het enterische zenuwstelsel bevat een netwerk van neuronen verspreid over twee lagen darmweefsel,
de submucosale plexus en de myenterische plexus.
H1.3 de anatomie van het brein
De hersenstam bevindt zich onderaan het brein. Het is het eerste station van prikkelverwerking, want
alle neuronen van en naar het lichaam komen hierlangs, oftewel de poort van het brein. Het is ook
,belangrijk voor het menselijk bewustzijn, hij reguleert bijv. het slaap-waakritme. Je kunt de
hersenstam in drie delen verdelen:
- De medulla: vormt de overgang van het ruggenmerg naar de
hersenen. Een groot kruispunt voor motorneuronen die op
weg zijn van de motorische hersenschors naar het lichaam en
hier hun oversteek maken.
- De pons: de brug tussen de grote hersenen en de kleine
hersenen. In deze zone ontspringen de hersenzenuwen van de
zintuigen die zich bij het hoofd bevinden.
- Het mesencefalon: hier bevinden zich een aantal
hersenkernen waar hormonen worden aangemaakt. Dit vormt
het eerste station waar zintuigelijke informatie wordt gefilterd
voordat die wordt doorgegeven aan de rest van de hersenen.
De thalamus:
Dit ligt als een dak over de hersenstam en werkt als een soort telefooncentrale tussen je hersenstam en
hersenschors, waar zintuigelijke informatie een tweede keer wordt gefilterd. De thalamus krijgt
informatie van ‘hoger af’ over welke signalen er wel en niet belangrijk genoeg zijn om door te sturen
naar de rest van het brein. Vanuit de thalamus schakelt elk soort zintuiglijks informatie door naar haar
eigen gespecialiseerde gebied in de hersenschors → de primaire hersenschors.
De primaire somatosensorische hersenschors vormt het grootste
gedeelte van de primaire gebieden en loopt in een strook van midden
boven op je hoofd richting je oor naar beneden. Hij is zo groot omdat
elk deel van je lichaam hierop wordt gerepresenteerd. Een uitzondering
is het reukorgaan, deze wordt gelijk doorgeschakeld naar het reukgebied
in de hersenschors, en passeert niet de thalamus.
De hypothalamus (onderkamer)
Dit wordt ook wel de onderkamer genoemd omdat het onder de
thalamus ligt. De hypothalamus is een klier die als taak heeft om de
balans in je lichaam te reguleren (hartslag, temperatuur, bloeddruk). Hij
voert deze taak uit door hormonen te produceren, en het is dan ook de
grootste hormoonfabriek in het brein. Daarnaast reguleert de hypothalamus ook andere
hormoonfabrieken: de hypofyse en het bijniermerg. De hypofyse is een klein hersengebiedje dat aan
een steeltje onder de hypothalamus hangt. Hier wordt bijv. het knuffelhormoon aangemaakt. Het
bijniermerg geeft cortisol af, een hormoon dat betrokken is bij stress. De hypothalamus krijgt veel
informatie binnen en is daarom de belangrijkste link tussen het zenuwstelsel en de
hormoonhuishouding.
Het limbische systeem
Twee belangrijke structuren in dit systeem zijn:
De hippocampus (geheugencentrum) → lijkt op een zeepaardje
De amygdala → het emotiecentrum van het brein.
Het limbische systeem is belangrijk voor het detecteren van gevaar, want de amygdala reageert super
snel op het moment van gevaar. Dit komt omdat hij een directe verbinding heeft met de
hormoonfabrieken in het brein.
Het striatum (gestreepte lichaam)
- Bevindt zich onder de hersenschors.
- Helpt een juiste beslissing te nemen bij het reageren op je omgeving.
- Draagt bij aan: selectie, timing, voorbereiding van een reactie.
, - Staat in verbinding met: primaire hersenschors (van zintuigen) en motorische hersenschors
(spieren).
De cortex cerebri (hersenschors)
Kronkels aan buitenkant van het brein zijn allemaal onderdeel van de hersenschors. Deze buitenste
delen noemen we windingen. De naar binnen gevouwen delen heten groeven. De hersenschors is
opgedeeld in links en recht.
Links: linkerhemisfeer
Rechts: rechterhemisfeer
De hersenschors bestaat uit laagjes cellen die op elkaar gestapeld zijn. Die lagen hebben allemaal hun
eigen functie. De specifieke stapeling van cellen wordt de cytoarchitectuur genoemd. De
cytoarchitectuur verschilt per hersendeel, afhankelijk van de functie ervan.
Het cerebellum (de kleine hersenen)
Deze zitten onder aan de hersenschors, aan de achterkant van het brein. Deze
zijn onmisbaar voor complexe processen, zoals ingewikkelde bewegingen, het
verwerken van emoties en het ervaren van tijd.
De substantia alba (witte stof)
De witte stof bestaat uit bundels zenuwvezels. Die vezels zijn
uitlopers van neuronen en worden axonen genoemd. De grootste
vezelbundel is de corpus callosum (hersenbalk), deze verbindt
de linker en rechterhemisfeer met elkaar en is essentieel voor de
samenwerking tussen deze twee helften. De zenuwvezels van de
hersenbalk vallen onder de dwarsvezels (verbinden linker en
rechterhemisfeer). Daarnaast heb je nog twee soorten
zenuwvezels:
- De projectievezels: verbinden de hersenschors met het
striatum en de thalamus, kleine hersenen, hersenstam en ruggenmerg. Ze zijn opstijgend of
afdalend. In hersenstam worden projectievezels samengebundeld en gaan 98% van de
motorische zenuwvezels naar de andere kant, waarvanuit ze naar het ruggenmerg gaan, met
uitzondering van de zenuwen naar het gezicht.
- Associatievezels: verbinden delen in de hersencshors binnen dezelfde hersenhelft.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demivanklink3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.52. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now