Een samenvatting voor de eerste deeltoets Ethiek 1, hoofdstukken 1, 2, 3, 4, 9 en 10 voor de studie Filosofie aan de RUG (Boek: Fundamentals of Ethics - Schafer Landau)
THE FUNDAMENTALS OF ETHICS
Basisbegrippen
Waardentheorie: Wat is goed of waardevol? Wat maakt een leven een goed/geslaagd
leven?
Normatieve ethiek: Wat zijn onze morele verplichtingen?
Metaethiek: Kunnen opvattingen over waarden of morele plichten objectief correct zijn?
En hoe kunnen we weten of ze correct zijn?
Welzijn: hoe goed het leven van een persoon verloopt voor die persoon zelf.
Instrumentele waarde: wanneer iets waardevol is doordat het goede dingen teweeg
brengt (chocola, alleen lekker als je er van houdt).
Intrinsieke waarde: de waarde die iets in zichzelf heeft, onafhankelijk van de goede
effecten die het teweeg brengt (geluk).
HOOFDSTUK 1
Hedonisme (from Hedóne = pleasure)
Volgens het hedonisme is geluk het enige wat het leven intrinsiek waardevol maakt.
Geluk is een noodzakelijke voorwaarde voor een goed leven: als je gelukkig bent, dan
gaat je leven goed.
Andere dingen kunnen ook waardevol zijn: vriendschap, prestaties etc, maar die kunnen
alleen instrumenteel waardevol zijn: voor zover ze geluk teweeg brengen. Er is slechts
een aspect dat intrinsiek goed is: geluk. En er is slechts een aspect dat intrinsiek slecht
is: ongeluk.
Plausibele theorie voor het welzijn: twee identieke levens, maar de ene persoon is
gelukkig en de andere niet. Dus een leven gaat beter naarmate het meer geluk bevat.
Verschillende dingen maken het leven goed, omdat wat mij gelukkig maakt niet hetzelfde
hoeft te zijn als wat jou gelukkig maakt.
Je kan vaak zelf het best beoordelen wat je leven goed laat gaan voor jezelf, omdat je zelf
het beste kan beoordelen wat je gelukkig maakt.
Een leven is goed aan de hand van de mate waarin het vrij van pijn is en vol van geluk
(niet fysiek, maar attitudinal: de positieve houding vanuit plezier).
Hedonist Epicerus: Plezier is het enige wat het waard is om na te jagen. Het gaat hierbij
niet om vleselijk plezier, maar om innerlijke rust. Komt van twee bronnen: gematigdheid
in alle fysieke zaken, en intellectuele verduidelijking over wat echt belangrijk is.
Hedonist John Stuart Mill: Critici: doctrine van een zwijn. Het adviseert ons om te leven
als dieren, zo veel mogelijk bruut plezier verkrijgen als mogelijk is. Mill stelt namelijk dat
het grootste plezier komt door hard te werken – met het brein. Fysiek plezier is de
laagste vorm van plezier. Mensen die beide hebben ervaren, verkiezen altijd het
intellectuele plezier volgens Mill.
Maar als het hedonisme gelijk heeft, hebben we het soms wel bij het verkeerde eind over
wat ons leven goed maakt voor onszelf:
1. Je leven gaat goed als je gelukkig bent, of je het daarmee eens bent of niet.
2. Je leven gaat niet goed als je ongelukkig bent, of je het daarmee eens bent of niet.
3. Soms kunnen andere mensen beter beoordelen wat jou gelukkig maakt dan jijzelf.
Maar, verklaringen moeten ergens stoppen. We kunnen eindeloos doorgaan met
verklaringen geven, maar we moeten ergens stoppen. Het is plausibel om te stoppen bij
geluk.
, Succes van Hedonisme
- Er zijn veel modellen over een goed leven
Er zijn verschillende manieren om een goed leven te leiden: iedereen bewandelt zijn
eigen pad naar geluk. Het hedonisme doet geen veronderstelling dat het grootste goed
filosoferen is, zoals vele andere theorieën wel doen. Hierdoor heeft het meer aanhangers,
aangezien ieder zijn eigen invulling aan geluk kan geven.
- Persoonlijke autoriteit en welzijn
Hedonisme verschaft ons zeggenschap in wat een goed leven inhoudt. Hedonisme
ondersteunt de weerstand die we voelen wanneer anderen ons de les willen lezen in hoe
we ons leven moeten leiden. Zulk advies is verkeerd. Je moet echter wel hoe dan ook
inzien dat geluk het grootste goed is. Wat waardevol is kun je zelf bepalen.
- Ongeluk vermindert een goed leven en geluk verbetert het
Wanneer twee mensen een identiek leven leiden, maar de ene gelukkig is en de andere
niet. Zal iedereen eerder het gelukkige leven kiezen. Dus is dit een goed leven.
- De beperkingen van verklaringen
Geluk is intrinsiek waardevol. Dit kan men lastig ontkennen. Echter is het wel lastig te
ontkennen of iets als gezondheid tot geluk leidt, wanneer iemand dit misschien niet nodig
vindt. Van geluk is dit makkelijker te zeggen.
- Regels van het goede leven en hun verwachtingen
Een goed leven is een gelukkig leven. Als iemand pijn fijn vindt, maakt dit diegene
gelukkig en heeft hij/zij dus een goed leven. Ook al is het uitzonderlijk ten opzichte van
anderen.
- Geluk is wat we wensen voor onze geliefden
We willen weinig pijn en veel geluk voor onze kinderen = dus goed leven. Tegenhanger:
wanneer een kind de hele dag alleen maar blaadjes wil plukken tot zijn 50 e dan willen
ouders toch liever dat het kind kundig is dan gelukkig.
Error:
(T) If someone knows you very well, loves you, and for your own sake wants you to have
X, then X makes you better off.
Maar iedereen kan een fout maken over het welzijn van iemand anders.
Wanneer wordt welzijn wel verbeterd:
(H) If something makes you happier then it promotes your well-being; if something fails to
make you happier, then it fails to promote your well-being.
Het lijkt echter zo te zijn dat hier ook gaten in zitten.
HOOFDSTUK 2
Tegenargumenten Hedonisme
De paradox van het hedonisme:
1) Als geluk het enige is dat intrinsiek waardevol is, dan is het rationeel om
voortdurend geluk na te jagen.
2) Het is niet rationeel om dat te doen.
3) Geluk is daarom niet het enige dat intrinsiek waardevol is (m.a.w.: het hedonisme
is incorrect).
Argument is waardig: de logica is perfect. We moeten echter weten of beide premissen
waar zijn.
De tweede premisse: lijkt waar, wanneer je alleen geluk najaagt wordt je wellicht
teleurgesteld. Is verdacht, hoe liever je iets wil hoe lastiger het wordt.
De eerste premisse: lijk waar, als geluk het enige waardevolle is, dan moet je ervoor
gaan.
De derde premisse: als dit waar is, dan is premisse 1 niet waar.
Hedonist: Dit argument laat niet zien dat het hedonisme incorrect is, omdat het niet laat
zien dat geluk een leven minder goed laat gaan. Het laat alleen zien dat het voortdurend
najagen van geluk een leven minder goed laat gaan. Als het najagen van geluk ons
gelukkig maakt, hoeven we het volgens hedonisten niet te najagen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bdkfilo1998. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.03. You're not tied to anything after your purchase.
