Class notes
Aantekeningen ARW 1 colleges volledig.
- Course
- Institution
- Book
Aantekeningen van de hoorcolleges ARW 1 aan de rijksuniversiteit van groningen jaar 1 rechtsgeleerdheid, steekwoorden met uitleg.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
isastam9
Content preview
Algemene rechtswetenschap 1.2 5 sep. 2023Formeel in de rechtszaal, volgens de procedure en de regels.
Materieel is inhoudelijk
Formele democratie; het volk bepaaltMateriële democratie; minderheden worden ook beschermd voor de meerderheid
Wat is recht?
● taal (redeneren, argumenteren) en context, tegenspraak en retoriek
● discursieve grootheid (beredenerend, stapsgewijs tot een eind komen)
● dynamisch (tijd en plaatsgebonden, internationaal en internet)
Volgens filosofen;
● kunst van het afwegen v.h. redelijke en willige
● Eerlijk leven, ander niet schaden, dat ieder het zijne krijgt
● Recht is het stelsel waarbij de vrijheid van mensen word geregeld.
1. Orestes/oresteia
Wraak na wraak beëindigd door het recht.
- mediation-arbitrage-formele rechtspraak (formele rechtspraak is niet vrijwillig)
2. Leviathan
- Hobbes vind dat mensen allemaal tegenover elkaar staan, en dus dat men de macht moet overgeven aan soevereine staat.
(Leviathan). Volk moet vrijheid weggeven in ruil voor veiligheid.
● Locke gaat mee in soevereine staat, maar enkel als deze zich houd aan het legaliteitsbeginsel. Een materiële rechtsstaat
met vaststaande regels waar de staat zich aan moet houden.
Legaliteitsbeginsel + grondrechten = rechtsstaat
● Rousseau pleit voor volkssoevereiniteit (democratie)
3. Antigone
Hoger recht dan wettenrecht (natuurrecht + mensenrechten)
● Radbruch; in beginsel geldt positieve recht, zelfs als het onrechtvaardige inhoud heeft. Tenzij de strijd tussen de wet en de
gerechtigheid zo groot is dat de wet ‘unrichtiges Recht’ is. (Heeft dus n.a.v. tweede wereldoorlog mening veranderd.)
Het objectief / positief recht: (law)
● Geheel van alle geldende rechtsregels
● Op een bepaalde plaats
● Op een bepaald tijdstip, recht is voortdurend in ontwikkeling
Een subjectief recht; (right)
● bevoegdheid die een persoon kan ontlenen aan het objectieve recht
Waar vinden we het recht?
De rechter moet volgens de wet rechtspreken, en verbod van rechtsweigering. (Dus wat als er geen bestaande wet voor is?) -
conclusie; interpretatie van bestaande wetten.
Rechtsbronnen: (1,2,5 geschreven 3,4,6 ongeschreven)
1. Verdragen + besluiten van volkenrechtelijke organisaties (verplichtingen tussen staten, rechten voor burgers, ontstaan van
internationale organisaties EU bv. en hun besluiten)
2. Wet
3. Jurisprudentie/rechtspraak; de facto, niet de iure (in de praktijk is het een rechtsbron, maar juridisch gezien niet direct.
Lagere rechters hoeven niet hetzelfde te handelen als de hoge raad.)
4. Gewoonte; (Is pas een rechtsregel als er sprake is van langdurig gebruik en er een rechtsovertuiging is.)
5. Gepubliceerde beleidsregels (interne instructienorm, leidraad-arresten)
6. Algemene rechtsbeginselen (soms in de wet, soms ongeschreven)
Hoe delen we het recht in?
, 1. Publiekrecht; verticaal, ongelijkwaardige verhouding overheid (met explicite overheidsbevoegdheden) en burger.
(Strafrecht, staatsrecht, bestuursrecht)
Staatsrecht: inrichting van de staat en zijn organen + grondwet
1. Privaatrecht; horizontaal, gelijke verhouding tussen burgers (burgerlijk recht = civiel recht)
Vragen behandeld voortgangstoets w1:
● Artikel uit apv gemeente Noordenveld behoort nooit tot positief recht- onjuist: op die plek hoort dit artikel tot het positief
recht.
● Er bestaat geen formeel staatsrecht: juist
● Bouwbesluit 2012 is een wet in formele zin (wet in formele zin; als de wet afkomstig is van formele wetgever, dus de
staten generaal en de regering) - considerans bevat geen vermelding van de staten generaal, dus geen wet in formele zin.
(Het is een koninklijk besluit/ en een algemene maatregel van bestuur omdat de raad van state wel genoemd is.)
● Koninklijk besluit is een algemeen verbindend voorschrift en geen beschikking - onjuist, want een koninklijk besluit kan
beide zijn. (Het kan dus voor iedereen gelden, maar ook voor 1 bepaald geval)
● Indien een rechter oordeelt dat een verdachte een straf krijgt opgelegd is dit een beschikking - onjuist; dit gaat om vonnis
of arrest.
Materieel recht; wetten/plichten
Formeel recht; procesrecht
ARW 2.1 Recht en Staat
Koninklijk besluit: besluit van de regering
Raad van state gehoord bij een koninklijk besluit: algemene maatregel bestuur.
Democratische rechtsstaat
1. Rechtsstaat
- Legaliteitsbeginsel: - overheid aan eigen regels gebonden
- censuur verbod (bv: burgemeester mag inhoudelijk niks zeggen
over demonstraties)
- algemene rechtsbeginselen: (rechtszekerheid/vertrouwensbeginsel)
- strafrechtelijk legaliteitsbeginsel: je kunt niks strafbaars doen als iets niet
van te voren is vastgelegd, dit beschermt de burger tegen de overheid. (art.
1 Sr of art 16 Gw)
Grondrechten: - onvervreemdbare rechten, rechten die samenhangen met de natuur/
waardigheid van de mens, vrijheid gelijkheid etc. (Bv. Declaration of
independence)
- nationaal (grondwet) en internationaal (verdragen, staan vast, bevatten
soms wetten die niet opgenomen zijn in grondwet, wetten in formele zin
kunnen niet worden getoetst aan de grondwet, maar wel aan internationale
verdragen)
- Grondrechten hebben verticale werking (burgers beschermen tegen
overheid) (maar soms ook horizontaal, bv discriminatieverbod)
Klassieke grondrechten Sociale grondrechten
● overheid passief - overheid actief/inspanning van overheid
● Afdwingbaar - Niet afdwingbaar
(Ook bij klassiek moet de overheid wel soms ingrijpen om burgers te beschermen) *diagram!
● grondrechten mogen wel worden beperkt, alleen door specifiek orgaan (democratisch gekozen leiders).
Internationaal: (1. Voorzien bij wet. 2. In belang legitiem doel. 3. Noodzakelijk in democratische samenleving.
● Machtenscheiding: - Trias Politica Montesquieu, reactie op despotisme
- Scheiding van de machten en organen, met checks en balances, ofwel
controle en samenwerking tussen machten.
- Machtenscheiding NL *diagram!
Wetgever - Regering en staten generaal (algemeen verbindende voorschriften)
Bestuur - Regering (beschikkingen ofwel toepassen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isastam9. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.71. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83225 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now