samenvatting van het boek nederlands recht begrepen, de hoofdstukken 1,2, 6, 7, 8, 11 en 12 + hoofdstuk 13 uit het boek arbeidsrecht begrepen. Ook zijn de leerdoelen uitgewerkt toegevoegd + college aantekeningen. Mijn tentamen cijfer was een 8,5
Juridische theorie aantekeningen
College 1
o Stof uit het boek samengevat
Hoofdstuk 1: Het recht
Los van politiek-inhoudelijke keuzes noemen veel juridische schrijvers als belangrijkste doel van het
recht: het ordenen van de samenleving en het geven van regels om conflicten op te lossen zodat de
orde kan terugkeren.
Het recht is het geheel van overheidsregels dat de samenleving ordent.
Om enige ordening aan te brengen in die enorme massa juridische regels wordt het recht ingedeeld
in verschillende onderdelen, die rechtsgebieden worden genoemd:
- Staatsrecht
geeft grondregels voor de organisatie van de Staat.
-> biedt een ‘organisatieplaatje’ van de overheid
- Bestuursrecht
= geheel van rechtsregels dat betrekking heeft op de bestuurstaak van de overheid.
Geeft regels voor de uitoefening van veelzijdige bestuurstaak. Wat de overheid wel en niet
mag doen in soorten contact, hoe ze zich ten opzichte van burgers dienen te gedragen.
Biedt burgers recht op bezwaar en beroep als ze zich tegen handelingen of besluiten van de
besturende overheid willen verzetten.
houdt zich bezig met de overheid
- Strafrecht
beschrijft verboden gedragingen waarop straf staat.
Politie, OM en de rechter spelen een belangrijke rol
- Burgerlijk recht/ civiel recht/ privaatrecht
geeft de rechtsverhoudingen tussen burgers onderling.
onder andere het familierecht/ huwelijksrecht
Een andere indeling van het recht is gebaseerd op de specifieke rol van de overheid in het
rechtsgebied:
- Publiekrecht
De overheid heeft een geheel eigen taak of positie in een bepaald rechtsgebied.
staatsrecht, bestuursrecht en strafrecht.
bevat wetten die overheidsorganen in staat stellen de samenleving te ordenen.
- Privaatrecht
verhouding tussen burgers onderling.
,Een derde indeling van het recht maakt een onderscheid tussen de beschrijving van rechten en
plichten en de manier waarop deze rechten en plichten gehandhaafd worden:
- Formeel recht
wordt pas van belang als materiële rechten geschonden worden of als er een redelijk
vermoeden bestaat dat een dergelijke schending heeft plaatsgevonden.
Geeft antwoord op de vraag wat er kan worden gedaan tegen schending van een recht of
een plicht uit het materieel recht. het formeel recht beschrijft hoe het materieel recht
gehandhaafd moet worden.
- Materieel recht
Beschrijft rechten en plichten van mensen en instellingen
In het staatsrecht wordt geen onderscheid gemaakt tussen materieel en formeel recht, want het
staatsrecht kent maar weinig handhavingsregels
Een vierde indeling betreft de reikwijdte van het recht:
- Nationaal recht
regels die alleen gelden op het grondgebied van dat land
- Internationaal recht
regels die rechtsrelaties tussen verschillende staten regelt. Worden vastgesteld in
verdragen.
Objectief recht= geheel van rechtsregels (de rechtsregels zoals we die onder andere in wetten en
verdragen vinden).
Subjectief recht= de rechten en bevoegdheden die mensen aan dit objectieve recht ontlenen.
Hoofdstuk 2: Rechtsbronnen
Rechtsbronnen zijn de vindplaatsen van het recht. De 4 belangrijkste rechtsbronnen zijn:
1. De wet
2. De jurisprudentie
3. De gewoonte
4. Internationaal verdrag
1. De wet:
wet= een overheidsregel met algemene werking.
Met ‘wet’ wordt ook gedoeld op een besluit afkomstig van regering en volksvertegenwoordiging
samen.
Om deze twee verschillende betekenissen van het begrip wet uit elkaar te houden, worden de
termen ‘wet in formele zin’ en ‘wet in materiële zin’ gebruikt.
Wet in formele zin:
= besluit afkomstig van regering en volksvertegenwoordiging samen, dat volgens een vaste
procedure tot stand is gekomen.
De aandacht is hier gericht op de procedure en op de maker van de wet.
,Art. 81 GW
formele wetgever regering en volksvertegenwoordiging (Staten- Generaal)
wetboek van strafvordering
Wet in materiële zin:
= verzamelnaam voor alle algemeen verbindende overheidsvoorschriften, ongeacht welk wetgevend
overheidsorgaan het voorschrift heeft gemaakt.
Gaat er hier om voor wie de regel is bedoeld.
worden onder andere gemaakt door: regering en de volksvertegenwoordiging samen (wet), door de
regering (algemene maatregel van bestuur), door de minister (ministeriële regeling), door
provinciale staten (provinciale verordening), door de gemeenteraad (gemeentelijke verordening) en
door het bestuur van het waterschap (waterschapverordening).
Wetboek van strafrecht
2. De Jurisprudentie
= de verzameling van alle rechterlijke uitspraken die onze rechters in de loop van de jaren hebben
gedaan.
Deze uitspraken geven op de eerste plaats een oplossing voor een gerezen conflict. Dit gebeurd in
een vonnis (in een vonnis geeft de rechter, naar aanleiding van de zaak die hem wordt voorgelegd,
vaak ook uitleg over de betekenis van een bepaalde wet). Deze uitleg is niet alleen voor de
betrokken partijen van belang, maar ook voor anderen die geïnteresseerd zijn in de ontwikkeling van
het recht. Als een rechter een oordeel moet vellen in een concrete zaak houdt hij rekening met de
jurisprudentie van de Hoge Raad in vergelijkbare zaken.
3. De gewoonte
Gewoonten zijn in sommige gevallen een rechtsbron. Het moet dan gaan om gewoonten die echt
ingeburgerd zijn en door veel mensen als ‘recht’ wordt ervaren, ook al staan ze niet in de wet.
4. Internationaal verdrag:
Totstandkoming:
Als verschillende landen het over de inhoud van een verdrag eens zijn, volgt een ceremonie waarin
alle betrokken regelingen het verdrag ondertekenen. Daarna wordt het verdrag in ons land ter
goedkeuring aan de volksvertegenwoordiging voorgelegd. Pas als de volksvertegenwoordiging het
verdrag heeft goedgekeurd, kan de inhoud verbindend worden (dit wil zeggen dat alle
overheidsorganen aan de tekst gebonden zijn). Vaak moet het verdrag na goedkeuring nog worden
bekrachtigd om in werking te kunnen treden (dit betekent dat er een oorkonde wordt opgesteld
waarin duidelijk wordt aangegeven dat Nederland partij is bij het verdrag).ten slotte wordt het
verdrag algemeen bekendgemaakt. Dit gebeurd door publicatie in het Tractatenblad.
, o Leerdoelen uitgewerkt
kan de verschillende doelen van het recht benoemen;
- Het ordenen van de samenleving
- Het geven van regels om conflicten op te lossen zodat de orde kan terugkeren.
kan de verschillende indelingen van het recht uitleggen;
Indeling 1:
- Staatsrecht
- Bestuursrecht
- Strafrecht
- Burgerlijk recht/ civiel recht/ privaatrecht
Indeling 2:
- Privaatrecht
- Publiekrecht
Indeling 3:
- Formeel recht
- Materieel recht
kan het verschil tussen publiekrecht en privaatrecht benoemen en weet beide begrippen uit
te leggen;
Publiekrecht= burger – burger
Privaatrecht= burger – overheid
kan de verschillende rechtsgebieden onderscheiden en de kenmerken van de
rechtsgebieden uitleggen;
- Staatsrecht
= bevat belangrijke regels van de nationale ordening van het overheidsapparaat, van invloed
daarvan, van de burgerlijke rechten en vrijheden.
voor een belangrijk deel neergelegd in de GW
- Bestuursrecht
= geheeld van rechtsregels dat betrekking heeft op de bestuurstaak van de overheid
omvat de regels betreffende de overheidsbemoeienis met het maatschappelijk leven
- Strafrecht
= komt pas om de hoek kijken als er een strafbaar feit is gepleegd.
het is sanctierecht: door strafrecht wordt opzettelijk leed toegebracht.
- Burgerlijk recht/ civiel recht/ privaatrecht
= regelt de relatie tussen burgers onderling
kan het recht indelen naar onderwerp;
?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rozemarijnalderden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.92. You're not tied to anything after your purchase.
