Summary
Samenvatting persoon, gezin en recht
- Course
- Institution
Samenvatting voor het vak Persoon, Gezin en Recht, gedoceerd aan de KULeuven in de Master Rechten. Professor Boone.
[Show more]
Seller
Follow
yankameeus
Content preview
Persoon, gezin en recht1 Inleiding .................................................................................................................................................. 3
1.1 Maatschappelijke en technologische ontwikkelingen ................................................................. 3
1.2 Juridische relevantie ...................................................................................................................... 3
1.3 Juridische benadering van ouderschap: van geïntegreerde naar gedesintegreerde
benadering.................................................................................................................................................. 4
1.4 Het belang van het kind als eerste overweging ........................................................................... 6
2 Juridisch ouderschap ............................................................................................................................. 8
2.1 Noodzaak wetgevende hervormingen ......................................................................................... 8
2.2 Correcties door wet 21 december 2018 ...................................................................................... 9
2.3 Ongrondwettigheden vastgesteld na wet 21 december 2018 ................................................. 10
2.4 Krijtlijnen en toekomstige hervormingen en wetsvoorstellen .................................................. 12
3 Medisch begeleide voortplanting ....................................................................................................... 13
3.1 Inleiding ........................................................................................................................................ 13
3.2 Anonimiteit donoren (gastcollege) ............................................................................................. 13
3.3 Toegang tot en voorwaarden voor MBV .................................................................................... 17
3.4 Juridische ouderschap na MBV ................................................................................................... 19
3.5 Draagmoederschap (discussiecollege) ....................................................................................... 21
3.5.1 Draagmoederschap vandaag: wat, wie, waarom en hoe? ................................................ 21
3.5.2 Ethische toelaatbaarheid .................................................................................................... 22
3.5.3 Rechtsonzekerheid .............................................................................................................. 23
3.5.4 Rechtsvergelijking................................................................................................................ 25
3.5.5 Naar een wettelijke regeling? ............................................................................................. 25
4 Transgezinnen ...................................................................................................................................... 27
4.1 Transgender personen in België: gegevens ............................................................................... 27
4.2 Huidig wettelijk kader.................................................................................................................. 27
4.3 Andere mogelijkheden dan M/V in andere landen.................................................................... 28
4.4 Afstamming ten aanzien van transouder ................................................................................... 29
4.5 Ervaringen kinderen: sociologisch onderzoek............................................................................ 33
5 Adoptie ................................................................................................................................................. 35
5.1 Desintegratie van gezamenlijk ouderschap na adoptie ............................................................. 35
5.2 Partneradoptie: verwantschap kandidaat-adoptant en ouder ................................................. 36
5.3 Ex-partneradoptie: adoptie door voormalige partner ............................................................... 37
5.4 Besluit ........................................................................................................................................... 39
6 Stiefoudergezinnen .............................................................................................................................. 40
1
, 6.1 Inleiding ........................................................................................................................................ 40
6.2 Rechtspositie stiefouder: België ................................................................................................. 40
6.3 Rechtspositie stiefouder: rechtsvergelijking .............................................................................. 42
6.4 Rechtspositie stiefouder: de lege ferenda ................................................................................. 44
7 Pleeggezinnen ...................................................................................................................................... 46
7.1 Inleiding ........................................................................................................................................ 46
7.2 Organisatie pleegzorg in Vlaanderen.......................................................................................... 47
7.3 Burgerrechtelijk statuut pleegzorgers ........................................................................................ 48
7.4 Procesrechtelijke regels .............................................................................................................. 51
7.5 Onderzoek beleving pleegkinderen en ouders met kinderen in pleegzorg.............................. 51
8 Intentionele meeroudergezinnen ....................................................................................................... 54
8.1 Inleiding en situering ................................................................................................................... 54
8.2 Juridische positie intentionele meeroudergezinnen: België ..................................................... 54
8.3 Twee-ouderlimiet onder druk: meeroudergezag en meerouderschap .................................... 55
8.4 Ontwikkeling en welbevinden van kinderen in nieuwe gezinsvormen..................................... 59
9 Kind en ouders na (echt)scheiding ...................................................................................................... 61
9.1 Broers en zussen na scheiding ouders........................................................................................ 61
9.1.1 Overzicht wet 20 mei 2021 ................................................................................................. 61
9.1.2 Toepassingsgebied nieuw hoofdstuk III “Broers en zussen”............................................. 61
9.1.3 Verblijfsregeling broers en zussen na scheiding ................................................................ 62
9.1.4 Broers en zussen bij uiteenvallen van nieuw samengestelde gezinnen........................... 65
9.2 Procespositie minderjarigen bij geschillen over ouderlijk gezag, verblijf, contact .................. 66
9.3 Familierechters helpen ouders om strijdbijl te begraven: aanpak in de familierechtbank
Antwerpen ................................................................................................................................................ 70
2
,1 Inleiding
1.1 Maatschappelijke en technologische ontwikkelingen
• Tot jaren ’70 en ’80: klassiek gezin
o Man en vrouw: huwelijk
o Op natuurlijke wijze: biologische ouders
o Bijna geen echtscheidingen
o Kind bleef bij natuurlijke ouders
• Nu: andere mogelijkheden om kinderen te verwekken + andere gezinssamenstellingen
• Diversiteit in gezinsvormen
o Partnerrelaties zijn fragiler => meer echtscheidingen
o Bv alleenstaande ouder, samengesteld gezin, regenbooggezin, meeroudergezin, …
• In 2020: bijna de helft van de kinderen wordt buiten huwelijk geboren ( 2000: 24%)
• Termen
o Eenvoudig samengesteld gezin: 1 partner heeft al een kind
o Complex samengesteld gezin: beide partners hebben al een kind/1 partner heeft al een
kind en ze hebben en gemeenschappelijk kind/combo
• Zie ppt voor nog meer statistieken
• Medisch begeleide voortplanting
o KI, IVF, draagmoederschap, drie-ouder IVF
o Naast wensouders ook derden betrokken in ontstaansproces
o Toekomstige mogelijkheid: zaad- en eicellen maken uit stamcellen
• Gevolgen
o Wie zijn de ouders?
▪ Oude concepten werken niet meer
▪ Vormen van ouderschap
- Biologisch en genetisch
- Sociaal
- Intentioneel
- Juridisch
▪ Kinderen kunnen meer dan 2 ouders hebben
o BAM-mam: bewust alleenstaande moeder
1.2 Juridische relevantie
• Uitdagingen
o Huwelijksmodel volstaat niet meer
o Wetgever loopt achter op wetenschap en maatschappij
o Is het recht aangepast aan de huidige diversiteit?
• In België enkel hervormingen op deeldomeinen, geen alomvattende hervorming => niet ideale
manier volgens Boone
• Regeerakkoord 2020
o We werken verder aan de hervorming van het Burgerlijk Wetboek. De nieuwe structuur
van dit Wetboek werd reeds vastgelegd en treedt in werking in november 2020, maar de
inhoud moet nu verder worden ingevuld. Heel wat bepalingen uit het burgerlijk recht,
zoals het afstammingsrecht en het kader rond de wettelijke samenwoning, zijn nog niet
aangepast aan de huidige maatschappelijke behoeften. Verder moeten ook nog een
aantal reeds hervormde materies (bv. erfrecht) worden gecodificeerd, en liggen er voor
3
, een aantal andere materies (bv. verbintenissenrecht) reeds teksten klaar die onmiddellijk
door de regering besproken kunnen worden.
o Wanneer komt het er effectief van?
1.3 Juridische benadering van ouderschap: van geïntegreerde naar
gedesintegreerde benadering
• F. Swennen, “wat is ouderschap?” (niet echt bekeken, eerder eens lezen)
• Geen eenduidige juridische omschrijving van ‘ouderschap’ in recht
o Wetgeving/rechtspraak: feitelijk ouder of mee-ouder zijn/afstamming in eerste graad
o Rechtsleer: ouderschap = juridische afstamming
• Sociale functies van ouderschap
o Kinderen voortbrengen
o Kinderen een identificerende status verschaffen (= naamrecht)
o Kinderen grootbrengen (= materiële behoeften, onderdeel van ouderlijk gezag)
o Kinderen opvoeden (= onderdeel van ouderlijk gezag)
o Kinderen toegang verschaffen tot geldmiddelen (= erfrecht)
Functies zijn deelbaar en herverdeelbaar (meerdere mensen kunnen bepaalde functies
op zich nemen = FRAGMENTATIE)
• Vaak worden functies wel als 1 pakket gezien + opgenomen door 2 dezelfde personen =
ouderschap
o Recht bekijkt het ook zo
o Ouderschap = hoedanigheid van ouder zijn
• Juridische erkenning van ouderschap heeft belangrijke betekenis
o Ouderschap wordt als wettig (= als echt ervaren) en werkelijk erkend
o Art 8 EVRM (identiteit, privéleven)
• Geïntegreerd vs gedesintegreerd
o Geïntegreerd
▪ Traditioneel ouderschapsmodel
▪ Ouderschap in Westerse samenleving
- Partnerrelatie van man en vrouw
- Socio-biologisch idee van afhankelijkheid
- Christelijke waarden: huwelijk tussen ouders
▪ Vaderschapsregel: moeder gehuwd op moment van of tot kort voor geboorte:
man is automatisch vader
▪ Enkel huwelijksgezin werd beschermd
o Gedesintegreerd
▪ Aard van relatie ouders: minder invloed op voortplanting gezin
▪ Loskoppeling van huwelijk: arrest Marckx
▪ Loskoppeling van seksualiteit: MBV
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yankameeus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.09. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now