Van leertheorie naar onderwijspraktijk
Hoofdstuk 1: Algemeen beeld van leren
1.1 Algemeen beeld van het fenomeen leren
Je kunt ruimgezegd op twee plaatsen iets leren: binnen school of buiten school.
Het onderscheid tussen deze 2 vormen van leren betreft zowel de plaats als de inhoud van het
leerproces. Hieruit komen de volgende 3 vormen van leren:
1. Formeel leren. Dit heet ook wel intentioneel leren. De leerinhouden staan van tevoren vast. Dit
leren leidt tot een officieel erkend certificaat/diploma.
2. Informeel leren. Dit heet ook wel incidenteel leren. Dit is niet doelgericht leren en vindt meestal
buiten school plaats.
3. Non-formeel leren. Ook dit is net als formeel leren doelgericht. Het verschil is dat je met non-
formeel leren het proces niet persé afsluit met een erkend certificaat/diploma. (Bijvoorbeeld
workshops, congressen, trainingen of studiereizen).
1.3 Leren als duurzame gedragsverandering
Het essentiële kenmerk van leren is dat er een duurzame gedragsverandering optreedt.
Behaviorisme = Stroming binnen de psychologie die het gedrag van de mens verklaart, door datgene
wat hij heeft geleerd. Het gaat om gedragsveranderingen die waarneembaar zijn als resultaat van een
leerproces. Leerproduct staat hierin dus centraal.
Constructivisme= Stroming waarbij de lerende betekenis geeft aan informatie aan persoonlijke
informatie. De volgende punten vatten deze theorie samen:
- Leren is een (inter)actief proces, dat voor een groot gedeelte in regie van de lerende plaatsvindt.
- Leren is een proces van kennisconstructie en betekenisgeving.
- Leren bouwt voort op al aanwezige kennis.
- Leren is situatie- en/of contextgebonden.
1.4 Persoonlijke opvattingen over leren en kennis
Leerconcepties zijn leeropvattingen. Er zijn 3 clusters van leeropvattingen te onderscheiden:
1. Beperkte leerconceptie. Leerlingen hebben nog onvoldoende opvattingen over hun eigen leren en
vertonen ongericht leergedrag. Ze hebben het liefste sturing tijdens het leerproces (juf/meester).
2. Functionele leerconceptie. Leerlingen zijn resultaatgericht , en zoeken door samenwerking steun
bij anderen om hun doel te bereiken. Ook zij hebben het liefste sturing tijdens het leerproces.
3. Ontwikkelingsgerichte leerconceptie. Combineren de vorige twee clusters. Hun leermotivatie
halen ze uit de leerinhoud/taken en voeren die het liefst individueel uit. Ze zijn in staat om hun
leerproces zelf te sturen.
Epistemologische opvatting = de wijze waarop kinderen aankijken tegen de aard van kennis en de
totstandkoming ervan.
Vermunt onderscheidt 5 leerconcepties:
1. De opnameconceptie. Leren wordt opgevat als het opnemen van kant- en klare kennis. Het is
voornamelijk gericht op het memoriseren en reproduceren van de opgenomen informatie.
, 2. De constructieconceptie. Leren is het verwerven van inzicht door nieuwe informatie te koppelen
aan eerder opgedane kennis.
3. De toepassingsconceptie. Zijn gericht op de gebruikswaarde/het nut van kennis.
4. De stimuleringsconceptie. Het is belangrijk dat deze leerlingen stimulansen ontvangen om
leeractiviteiten te ontplooien.
5. De samenwerkingsconceptie. Hechten veel waarde aan samenwerken en verdeling van leertaken.
Hoofdstuk 2: Leersoorten en leerstijlen
2.1 Inhoudsdimensie van het leren
De leerinhoud kan op de volgende manieren ingedeeld worden:
- Declaratieve kennis (kennis van verschijnselen, feiten, termen, begrippen, regels en theorieën).
- Procedurele kennis (mentale handelingen/vaardigheden , die we volgens vaste regels moeten
verrichten om een vast leerresultaat te bereiken).
- Situationele kennis (door ervaring verworven gebruikskennis, kennis die direct verbonden is met
een situatie of context).
Competenties vormen het geïntegreerde geheel van kennis , vaardigheden en attitudes om
beroepsrollen effectief en efficiënt uit te kunnen voeren.
2.2 Hoofdsoorten van leren
Er zijn vanuit de leerinhoud gezien 4 hoofdvormen te onderscheiden:
- Cognitief
- Psychomotorisch
- Sociaal affectief (reactief en interactieve vaardigheden)
- Competentieleren
Cognitief leren:
Het memoriseren en reproduceren van declaratieve kennis zoals feiten en regels.
Sociaal affectief leren:
Het ontwikkelen van het gevoelsleven, houdingen/attituden en sociale communicatieve
vaardigheden. Wanneer de leerprocessen op de persoon zelf zijn betrokken worden dit reactieve
vaardigheden genoemd. Wanneer de leerprocessen zijn gericht op een ander, zijn dit interactieve
vaardigheden.
Attitude: oordelen/opvattingen die invloed hebben op het gedrag van een persoon. Gagné
onderscheidt 3 categorieën attituden:
1. algemeen menselijke aard (verdraagzaamheid, belangeloosheid, hulpvaardigheid, behulpzaamheid,
respect, vriendelijkheid, etc).
2. voorkeur ten aanzien van bepaalde zaken/activiteiten (door plezier of hobby’s).
3. maatschappelijke verantwoordelijkheid (solidair zijn met de misdeelden in de samenleving).
Bij de vorming/verandering van attituden spelen volgens Van Parreren 3 belangrijke dingen een rol:
- De situatie
- De identificatie
- De informatie
Psychomotorisch leren:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller debbiee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.35. You're not tied to anything after your purchase.