Summary
Samenvatting geriatrie
- Course
- Institution
Samenvatting van 17 pagina's voor het vak verpleegkundig redeneren en handelen verdiepend 1 aan de Artevelde
[Show more]
Seller
Follow
febeboeren
Reviews received
Content preview
Chirurgische zorg – geriatrieDe gezonde oudere en de verpleegkundige
Gerontologische verpleegkunde:
Biologische gerontologie = senescing
Waarom verouderen we biologisch?
Hoe veroudert ons lichaam?
Wat kunnen we eraan doen?
Gerontologische verpleegkundige moet kennis hebben over het normale verouderingsproces essentieel! Waarom?
Onderscheid kunnen maken tussen normale en pathologische verouderingsverschijnselen
‘dat is toch normaal aan die leeftijd’ – ach ja, is dat zo?
Inzetten op preventie loont nog steeds
Observatie van de oudere (chirurgische) patiënt
Risico-inschatting, vroegsignalering, probleemanalyse, interventie en opvolging
Cascade voorkomen
Stelling: met het ouder worden vermindert het aandeel van water in het lichaamsgewicht
Farmacokinetische gevolgen
Stelling: ijzer is een zinvol supplement voor gezonde ouderen
Er is weinig bewijs voor een risico op onvoldoende absorptie van macronutriënten bij het ouder worden in
afwezigheid van ziekte en dunne darmresectie.
Er zijn wel aanwijzingen dat onder meer vitamine D, foliumzuur, vitamine B12, calcium, koper en zink
minder opgenomen worden bij het ouder worden. Aanbevelingen voor aanvullende inname van calcium,
vitamine B12 en vitamine D zijn daaruit te begrijpen. IJzer is niet in dit rijtje opgenomen, daar dit doorgaans
reeds overvloedig in de voeding aanwezig is. Oudere mannen en postmenopauzale vrouwen hebben geen
nood aan bijkomend ijzer, tenzij bij bloedverlies of afwijkingen in het beenmerg.
Stelling: constipatie is een normaal verouderingsproces
Constipatie is een veelgehoorde klacht bij ouderen. Dit is eerder toe te schrijven aan eetgewoonten,
inactiviteit of ziekte, dan aan verouderingseffecten ter hoogte van de dikke darm. Bij ouderen wordt het
risico op constipatie sterk verhoogd door het gebruik van anticholinergica waardoor de kans op fecale
impactie toeneemt. Andere factoren die bijdragen tot constipatie zijn onvoldoende vochtinname en
onvoldoende aandacht voor de gastrocolische reflex, de drang tot defeceren na de maaltijd.
Stelling: bloedarmoede is normaal verouderingsverschijnsel
De hoeveelheid actief beenmerg neemt af, maar veroudering heeft geen beduidend effect op de
hematopoëse in normale omstandigheden. Bloedarmoede is dus geen normaal verouderingsverschijnsel,
maar vaak een aanwijzing van andere pathologische processen zoals maligniteit, nierfalen, bloedverlies,
hypothyroïdie, malabsorptie of het betreft een bijwerking van medicatie.
Algemeen:
→Bij het ouder worden treden veranderingen op in de structuur en de functie van heel wat organen. Globaal stellen
we op systeemniveau een functioneel verlies van 1% per jaar vast, vanaf de leeftijd van 30 jaar.
→Vele van die veranderingen leiden tot een verminderde fysiologische reserve. Hoewel het baseline functioneren
lang behouden blijft, zijn de orgaansystemen progressief minder in staat om de homeostase te bewaken wanneer
er bijkomend stress is door de omgeving, ziekte of therapie. Ook een operatie grijpt in op deze homeostase
1
,Uiterlijke tekenen van veroudering:
→Vanaf 50jaar zijn de tekenen van veroudering zichtbaar
Mannen: kaal,
Vrouwen en mannen: grijs en rimpels, oorschelpen groter, kin verslapt, worden kleiner, lichaamsvet neemt
toe
Verandering in de lichaamssamenstelling:
De gewijzigde lichaamssamenstelling heeft een invloed op de farmakinetiek van heel wat geneesmiddelen.
Distributievolume neemt toe (voor vet oplosbare GM) en wateroplosbare medicijnen neemt af.
Schematisch overzicht normale lichamelijke verouderingsverschijnselen:
Bewegingsstelsel:
→Noteer 3 belangrijke leeftijdsgebonden veranderingen van dit stelsel:
Skelet en gewrichten: vermindering vd skeletmassa (tot 50%), verminderde botdensiteit
Spieren: verlies spiermassa, verlies spierkwaliteit, verlies spierkracht
→Aandachtspunten vanuit de normale verouderingseffecten in dit fysiologische stelsel voor de chirurgische patiënt.
Lichaamsbeweging (weerstanddtraining), krachttraining + actieve levensstijl -> voor spierzwakte te
voorkomen
Oefeningen invouwen in dagelijkse activiteiten -> wandelen met hond, trap nemen
Zintuigen:
→Noteer 3 belangrijke leeftijdsgebonden veranderingen van dit stelsel:
Visus: ooglens wordt denser, minder doorzichtig en geel
Smaak-en reukzin: smaakpapillen nemen af, hyposmie (verlies reuk)
Tastzin: afnemende gewaarwording van aanraking en druk, afgenomen nociceptie, thermoceptie
Integumentair systeem:
→Noteer 3 belangrijke leeftijdsgebonden veranderingen van dit stelsel:
Huid wordt dunner, minder elastisch, droger en uiteindelijk gerimpeld
Verhoogd risico op beschadiging vd huid, vertraagde wondheling, verminderde elasticiteit
Zenuwstelsel:
→Noteer 3 belangrijke leeftijdsgebonden veranderingen van dit stelsel:
Bloedtoevoer naar hersenen neemt af
Thermoregulatie komt onder druk te staan -> vatbaarder voor hypothermie
Repiratoir stelsel:
→Noteer 3 belangrijke leeftijdsgebonden veranderingen van dit stelsel:
Verdedigingsmechanismen zwakker: verminderde activiteit van trilharen, afname hoestreflex
→Aandachtspunten vanuit de normale verouderingseffecten in dit fysiologische stelsel voor de chirurgische patiënt.
Weerstandtraining -> verlies vd longcapaciteit vertragen
Verteringsstelsel:
→Noteer 3 belangrijke leeftijdsgebonden veranderingen van dit stelsel:
Verminderde beenvorming in kaken
Verminderde smaak en dorstgewaarwording
Transittijd door dikke darm kan vertraagd zijn
2
, Hematologische en immuunstelsel: (belangrijk) -> verouderd het sterkste
→Noteer 3 belangrijke leeftijdsgebonden veranderingen van dit stelsel:
Hoeveelheid actief beenmerg neemt af
Bloedarmoede geen normaal verouderingsverschijnsel -> vaak aanwijzing voor andere pathologische
processen (nierfalen, bloedverlies)
Cardiovasculair stelsel:
→Noteer 3 belangrijke leeftijdsgebonden veranderingen van dit stelsel:
De grote arteriën worden dikker en stuger
Verminderd aantal hartspiercellen
Ventrikels worden stuger
Oudere zorgvragers en de geriatrische pt
Diversiteit onder oudere zorgvragers:
→De ouderengroep is heterogeen -> neemt toe met ouder worden
4 groepen zorgvragers:
De vitale oudere zorgvrager
De pregeriatrische zorgvrager
De geriatrische zorgvrager
De psychogeriatrische zorgvrager
De vitale oudere zorgvrager:
= het beeld wordt niet beperkt tot de kwetsbare ouderen met grote zelfzorgtekorten
Het klassieke biomedische model dat uitgaat van een direct relatie tussen oorzaak en gevolg, is voor deze oudere
zorgvrager een nog steeds geschikt medisch en verpleegkundig model. De hoofdklacht is scherp omlijnd, de
symptomen zijn duidelijk. Er is een enkelvoudige aandoening waarvoor diagnosestelling en behandeling worden
opgestart.
Pregeriatrische zorgvrager:
= een groep zorgbehoevende ouderen bij wie preventieve maatregelen nodig zijn om de thuissituatie niet te laten
escaleren.
Ingrijpende gebeurtenissen is grote bedreiging
Een proactieve houding vd vpk om tijdig kwetsbaarheid te herkennen en cascade van problemen tegen te gaan.
Geriatrische zorgvrager:
= oudere zorgvrager met complexe ziekteproblemen als gevolg van stoornissen in lichamelijke, geestelijke en/of
sociale functies
→Centraal toegenomen kwetsbaarheid
Verschillende definities van kwetsbaarheid of frailty
Lichamelijke kwetsbaarheid (bestaan beperkingen die zelfstandigheid in activiteiten vh dagelijkse leven (ADL)
beperken
Psychische kwetsbaarheid (depressie, dementie, persoonlijkheidsproblemen)
Sociale kwetsbaarheid (woonsituatie, toegang tot zorg)
Naast klassieke-medische behandeling ook functionele benadering
Stoornissen: duizeligheid en vallen -> zelfredbaarheid verder bedreigen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller febeboeren. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now