Samenvatting KA'S: 1t/m22 muv 5/6/7/8 (Feniks GS 4/5/6 vwo). Samenvatting van de ka's doormiddel van youtube filmpjes (oa jort gs) en aantekening van de les. Met begrippen, plaatjes en een duidelijk overzicht.
1. Levenswijze jager-verzamelaars
De bronnen zijn ongeschreven en primair daarom weten ze er weinig over.
Ongeschreven: want nog geen schrift In prehistorie, voor geschiedenis.
Primair: uit de tijd zelf, uit de eerste hand (mensen die in die tijd leefde gemaakt)
Middel van bestaan: jagen en verzamelen. Grote wilde dieren en fruit (manier om in leven te
blijven)
Samenleving type: samenleving van jagers en verzamelaars.
Samenleving/maatschappij: bevolking die een sociaal geheel vormt.
Politiek: Hoe wordt de samenleving bestuurd?
Economie: Wat zijn de middelen van bestaan?
Sociaal: Hoe zijn de verhoudingen binnen een bevolking?
Cultureel: Wat denken mensen en hoe uiten zij dit?
Samenleving jagers en verzamelaars:
Politiek: kleine nomadische groepen, dus geen georganiseerd bestuur
Economie: jagen en verzamelen
Sociaal: weinig sociale verschillen, strikte rolverdeling man en vrouw.
Cultureel: magische jacht- en vruchtbaarheids- rituelen en grafgiften.
2. Het ontstaan van landbouw en de landbouwsamenleving
Begin neolithische revolutie in halve maan. Daar was een gematigd klimaat voedsel in
overvloed.
Zoetwater vruchtbare grond.
Landbouw= agrarisch
Akkerbouw
Veeteelt
Landbouw en jagen leefde lang naast elkaar. Landbouw meer voordelen, zelfs voedsel over.
Landbouw/agrarische samenleving:
Politiek: Dorpen ontstaan, wrs door dorpsoudsten/ priesters bestuurd.
Economie: landbouw: akkerbouw en veeteelt.
Sociaal: Sedentaire revolutie: vaste woonplaats. Toename sociale verschillen, strikte
man en vrouw verhouding.
Cultureel: magische rituelen, veel uitvindingen. Historie, komt een schrift
Verspreiding landbouw: langzaam, onafhankelijk gebeurd (geen contact met werelddelen).
Klimaat overal gunstig geweest.
,3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Neolithische revolutie in halve maan: (vanaf 10.000 v.chr)
Zelf planten van zaden Houden van vee Nieuwe uitvindingen
(akkerbouw) (veeteelt)
Verhoging Ontstaan ambachten
voedselproductie
Groei dorpen Ontstaan handel
Ontstaan steden
Stedelijke beschaving Mesopotamië:
Politiek: Steden bestuurd door koningen/ priesters. Groeien uit tot rijke stadsstaten
Economie: Landbouw, ambachten, handel
Sociaal: Grote groepen (gem. 10.000). Sociale vers. hiërarchische opbouw d.m.v.
sociale klasse
Cultureel: Polytheïstische godsdienst. Magische rituelen in tempels, veel uitvindingen
Stedelijke beschaving Egypte:
Politiek: Steden bestuurd door koningen/ priesters. Boven/beneden Egypte vormen
een natiestaat met farao als leider.
Economie: Landbouw, ambachten, handel
Sociaal: Grote groepen (gem. 10.000). Sociale vers. hiërarchische opbouw d.m.v.
sociale klasse
Cultureel: Polytheïstische godsdienst. Monotheïsme van 1353-1336 v.chr. Magische
rituelen in tempels, veel uitvindingen
, 4. De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken over burgerschap en politiek in de
Griekse stadstaat.
850 v.chr: opkomst Griekse stadstaten (Griekenland en deel Turkije)
Stadstaat/polis = ‘stad’ met omringend platteland (Staat= gebied met vaste grenzen en eigen bestuur).
Steden waren klein in oppervlakte en weinig inwoners (enkele duizenden).
Autarkisch: zelfvoorzienend (zoveel mogelijk voedsel/ grondstoffen zelf, anders
handel)
Autonoom: eigen bestuur en regels
Iedere polis had een eigen staatsvorm:
Monarchie (afstamming)
Oligarchie (rijkdom) en aristocratie (opvoeding: streng, Sparta/rijkdom)
Tirannie
Democratie
Monarchie = macht in handen 1 persoon. Een koning die door erfopvolgingen aan de macht
komt (staat zo in de wet). De rijkste boeren werden de 1e koningen. Gebaseerd op
afstamming.
Oligarchie= Regering kleine groep rijken mensen.
Aristocratie= Regering van de adel/ door strenge Spartaanse opvoeding.
Brokkelt af in stadstaten want te veel rijkdom, dus steeds meer mensen gaan
meedenken. Adel houdt adel burgerschap tegen, zo ontstaat er tirannie.
Tirannie= bestuur door 1 alleenheerser (ligt niet wettelijk vast). Dit kwam vooral in de
stadstaten waarin de adel het verlenen van burgerschap tegenhield, kwam met goedkeuring
van het ontevreden volk een alleenheerser aan de macht. Er waren goede en slecht
tirannen.
Democratie= Athene heeft een directe democratie. Je kon iemand wegstemmen als iemand
te veel macht kreeg binnen de regering. (vrouwen/slaven: niet stemmen)
- Directe democratie: jij brengt je stem uit
- Indirecte democratie: jij stemt op iemand, die jou vertegenwoordigd
Burgerschap: het feit dat je burger bent met alle politieke en maatschappelijke rechten die
daarbij horen (alleen mannen die in Athene geboren waren)
Filosofen: proberen de wereld te verklaren op een rationele manier van denken (verklaren)
Begin van wetenschap
Wetenschap: opdoen kennis/theorie op basis van experimenten, waarnemingen en gebruik
van verstand. Natuurkunde, wiskunde, geneeskunde, politiek etc.
(830-338 v.Chr.) Als het Griekse platteland te dichtbevolkt besloten groepen Grieken
kolonies te stichten. Zo breiden de Griekse cultuur verder uit.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller babsgubbels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
