Hoofdstuk 1 inleiding op bodemkunde en bemestingsleer
1.1 Situering, competenties en opbouw
Landbouwer streeft naar maximaal financieel rendement → optimale vruchttoestand
• Voldoende beschikbaar water
• Aanwezigheid i/d bodem van alle voedingselementen
- in voldoende maten
- in juiste verhouding
- in opneembare vorm
1.2 Inleiding tot de bodemkunde
Samenstelling bodem
- Vocht/H2O (25%)
- Lucht (25%)
- Compost (org stoffen) (5%)
- Mineralen (vermalen gesteente – verschillende grote) (45%)
Bodemstructuur → evenwicht tussen vaste delen en poriën (water, lucht)
goede structuur → wanneer er veel lucht aanwezig is
Gunstig (losse bodem): goede ontwikkeling wortels in bovengrond, kunnen doordringen
tot 100cm diepte
- 50% vast
- 25% lucht
- 25% water
Ongunstige (dichte bodem): matige ontwikkeling wortels in bovengrond, ondiepe
doordringing wegen O2-gebrek
- 60% vast
- 0% lucht
- 40% water
Bodemtextuur → relatieve aandeel v/d klassen v/d grondkorrels
→ evenwicht tussen klei, leem en zand
- Kleifractie: <2µm
- Leemfractie: 2µm-5µm
- Zandfractie: 50µm- 2mm
- Grove delen: > 2mm
,Meststof → voedingsstof v/d bodem of plantenwortels
Minerale of anorg → gaan planten voeden
% samenstelling = % werkzaam gehalte
org meststoffen → voeden de bodem?
% samenstelling ≠ % werkzaam gebied
- samenstelling → totale inhoud
- bemestingswaarde → werkzaamgehalte
- analyse org mest → sst + BW gekend
1.3 Inleiding tot bemestingsleer
Bemesten: het economisch en ecologisch verantwoord aanvoeren van plantenvoedingsstoffen en/of
het verbeteren of in stand houden van bodemeigenschappen
1.3.1 minerale of anorgische of kunstmeststoffen
- Afkomstig uit de chemische industrie, mijn of de vrije natuur
- In poeder, kristal, korrel of vloeibare vorm geleverd
- Enkelvoudig: bevat 1 voedingselement
- Samengestelde: bevatten minstens 2 v/d 3 hoofdelementen (NPK)
- Nutriënten zijn 100% plant opneembaar
1.3.2 organische meststoffen
- Nutriënten zijn ten dele opneembaar
- Vb stalmest, mengmest (=drijfmest), gier, compost
- Doel
- leveren van voedingselemten
- verhogen van humusgehalte
, Hoofdstuk 2 van bodemstaal tot bemesting
2.1 Overzicht
Vanaf een perceel komen tot een optimale bemesting
1. Nemen v/e representatief bodemstaal
2. Grondanalyse: geeft info omtrent zuurtegraad (pH), humusgehalte e/d beschikbare reserve
aan voedingselementen
3. Opstellen van bemestingsadvies: hierbij wordt rekening gehouden m/d bodemvruchtbaarheid,
verhoudingen v/d nutriënten, de gewasbehoefte, de teeltrotatie,…
4. Opstellen v/e bemestingsplan: hierbij wordt het advies ingevuld met concrete meststoffen met
aandacht v/d wetgeving, de maximale bemestingsnormen
2.2 Staalname
Representatief grondstaal
• Met wiede of gazenboor
• Zigzag of kruisgewijs doorheen perceel te boren
• Ten vroegste 1 maand na laatste bemesting
• Min 25 steken in 25 boorgaten, min 60g grond
• Stikstofanalyse enkele weken voor plant-zaaidatum
• Staal voor N-analyse moet koel bewaard worden → door warmte kan extra N vrijkomen
2.3 Bodemanalyse
• Analyse v/d stalen
• Bepaling zuurtegraad
• Verhouding K/Mg, Ca/Mg, C/N
• Nitraatresiduwaarde: N-analyse tussen 1 okt en 5 nov
- geeft waarde van oordeelkundige bemesting
- >90 kg/ha (0-90cm) → norm overschreden → maatregels nemen
Parameter Eenheid Belang
Zuurtegraad of Geen - Bepaalt de plantenbeschikbaarheid van
pH voedingselementen
- Optimale pH is afhankelijk van grondsoort,
humusgehalte, teelt
Koolstofgehalte %C - Bepaalt org stof of humusgehalte =
(g C/100 g droge grond) koolstofgehalte x2
- Bepaalt mee de structuur en waterretentie
- Geeft vermogen aan om voedingselementen
vast te houden
- Substraat voor m.o. (NO3 en andere ionen
vrijzetten)
P, K, Mg, Ca, Na – mg element / 100g - Plantenvoedingsstoffen
gehalten droge grond
NO3, NH4, N Kg N/ha - Plantenvoedingsstof
2.4 Bemestings en bekalkingsadvies
2.4.1 beredeneren van de bemesting en bekalking
- Rekening houden met reeds aanwezige voedingsstoffen i/d bodem
- Bemestingsadvies
o Voedingselementen o/h juiste niveau en i/d juiste verhouding tot elkaar gebracht
o In afstelling voor behoefte van teelt
o Berekend uitgaan van
- Bodemvruchtbaarheid of geheel van informatie uit grondanalyse
- Aanwezige voedingsstoffen e/d komende vrijstellingen ervan uit mineralisatie
- Gewasbehoefte: verwachte export van voedingsstoffen d/d komende teelt
- Overige parameters: teeltrotatie, perceelsinformatie, datum staalname e/d
verwachte nutriëntenuitspoeling e/d zaai of plantdatum
o Binnen streefzones
- Voor optimale groei
- Parameter afhankelijk van grondsoort, org stofgehalte en toepassing
Streefzone → gewenste waarde v/e bepaalde parameter
2.4.2 voorbeeld BEMEX: standaard grondanalyse
- Bemex berekend basisbemestings en bekalkingsadviezen
2.4.3 voorbeeld N-INDEX: minerale N-analyse
- N-index berekent N-bemestingsadviezen obv de N-beschikbaarheid over het volledige
groeiseizoen
- Naast N-analyse waarden wordt ook de i/h komend seizoen vrijgestelde N in rekening gebracht
alsmede N-verliezen
- N- index wordt opgesteld voor 1 teelt in 1 groeiseizoen
- Maat v/d hoeveelheid minerale N die gedurende hele groeiseizoen beschikbaar is
- v/d berekening wordt de N-INDEX aangevuld tot de totale N behoefte v/d teelt
N-bemestingsadvues = A-b*N-INDEX
A = totale N behoefte v/d teelt
b = andere teeltafhankelijke factor
2.5 bemestingsnorm
• een maximale toegestane wettelijke waarde voor N of P
• uitgedrukt in kg/ha per jaar
2.6 bemestingsplan: finale invulling van het advies (inclusief normen)
• finale invulling advies
• overzicht op perceelsniveau
• opgemaakt voor het groeiseizoen
• gebruikt verschillende mestnormen wordt opgetekend per nutriënt
• mogen geen normen overschrijden
• voldoen a/d opgestelde adviezen per nutriënt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manonthorrez1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.05. You're not tied to anything after your purchase.