Samenvattingen ECO H03 boek + kennisclips (IVK jaar 2)
11 views 1 purchase
Course
Economie H3 (ECO)
Institution
Avans Hogeschool (Avans)
In dit document staan samenvattingen van ECO in de H03 - IVK jaar 2. Naast de samengevatte kennisclips bevat dit document ook samenvattingen van de volgende hoofdstukken:
- H9.1 t/m 9.5
- H9.7 t/m 9.11
- H9.14
- H11.3 t/m 11.6
- H11.8 en 11.9
Monopolies van de overheid + consequenties ervan:
de overheid heeft specifieke bevoegdheden, zoals het geweldsmonopolie. Dat geeft de overheid het
recht om geweld te gebruiken als middel om veiligheid van burgers te waarborgen.
Tegenover dit recht staan ook verplichtingen, waaronder de verplichting om de werkzaamheden
publiek te verantwoorden, zowel inhoudelijk als financieel.
Bovendien betekent dit iets voor de economie, omdat de overheid geen onderneming is.
Economie gaat over vraag en aanbod en de plaats van de markt hierbinnen: het marktmechanisme.
De overheid grijpt in op onze economie:
- Economie gaat in grote lijnen over het verdelen van de schaarste. Je hebt een aantal
middelen en binnen de economie kijken we dan hoe deze middelen verdeeld worden onder
verschillende partijen.
Klassiek is het mechanisme:
vraag en aanbod zijn bij een goede marktwerking in evenwicht
Doelen overheidsingrijpen:
- Beïnvloeding allocatie -> overheid heeft belang bij dat sommige dingen wel/niet gedaan
worden en heeft hiervoor middelen
- Redelijke inkomensverdeling
- Bevordering stabiele economische ontwikkeling
Marktmechanisme
marktwerking -> aanbod en prijs worden op de markt bepaald.
Over de werking van de markt zijn enkele kanttekeningen te plaatsen:
- Marktwerking is afhankelijk van kennis van aanbieders en klanten
- Is er sprake van één aanbieder (monopolie), een beperkt aantal aanbieders (oligopolie) of
veel aanbieders (volledige mededinging)?
- Zijn de goederen bestemd als eerste levensbehoeften of betreft het luxegoederen?
Marktwerking bij veiligheidsvraagstukken, heeft 3 kenmerken:
1. Publieke partijen hebben een monopolie op diverse diensten
2. De allocatie van middelen door de overheid is problematisch
3. Veiligheid is een collectief goed
- Door monopolie op dienstverlening wordt werking van vraag en aanbod verstoord: één
aanbieder
- De aanbieder is de overheid -> heeft rechten krachtens wetten
,Voorbeelden:
- Geweldsmonopolie (blauw & groen)
- Bevoegdheden in kader van de gemeentewet en wet veiligheidsregio (Wvr)
- Afgifte documenten (paspoorten, vergunningen, etc.)
De BCG-matrix:
Collectieve goederen hebben de volgende kenmerken:
- Non-exclusiviteit -> niet op te splitsen
- Non-rivaliserend -> gebruik van de één gaat niet ten koste van het gebruik van de ander
Er zijn ook quasicollectieve goederen
Kenmerk: uitsluiting van potentiële gebruikers door betaling, 2 vormen:
1. Merit goederen -> overheid steunt financieel (subsidie), bv sport, ov, tesla, zonnepanelen
2. Demerit goederen -> kan je kopen, maar overheid denkt dit moeten we afremmen, bv drugs
of alcohol.
Problematische allocatie van de overheid:
‘’(productie) middelen worden toegewezen aan productie van goederen en diensten die de hoogste
opbrengst genereren.’’
Hoe bepaal je die? -> BCG-matrix
Kennisclip 2
Economisch gevolg van collectieve goederen = verstoring vraag en aanbod
Door:
- Sturing vanuit politieke motieven
- Overheid is een non-profit organisatie
- Wisselwerking tussen overheidsinitiatieven en particuliere initiatieven
Alleen de markt zorgt voor allocatieve en productieve efficiency
Budgetmechanisme -> bepaalt omvang, samenstelling en bekostiging van collectieve voorzieningen.
, Bevolking -----------> parlement ----------> ambtelijk apparaat
Stemmen budget
Beperkingen budgetmechanisme:
- Band beslissen, genieten, betalen blijft doorbroken
- Rol politiek
- Rol ambtenaren, pressiegroepen, etc.
- Inefficiënt door gebrek concurrentie
Conclusie:
- Markt én overheid niet perfect
- Mate van ingrijpen = politieke keuze
- Inkomenspolitiek
- Stimulering innovatie en werkgelegenheid (structuurpolitiek)
- Voorkoming monopolieposities
- Stimulering van merit-goederen
- Afremmen van demerit-goederen
- Kostenmotief
Democratische controle is noodzakelijk:
- Individuele burgers moeten inspraak en zeggenschap hebben in processen waarop de
overheid monopolie heeft
- Het gaat om veiligheidsvraagstukken die iedereen aangaan
Democratische controle leidt tot:
- Kostenverhoging
- Vertraging in besluitvormingsprocessen
- Andere concurrentieverhoudingen
Openbare aanbestedingen
Inzicht in strategie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xems. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.25. You're not tied to anything after your purchase.
