Summary
Samenvatting Meer dan lezen hoofdstuk 2,3 en 8
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van hoofdstuk 2,3 en 8 van het boek 'Meer dan lezen: over geletterdheid, geletterdheidsontwikkeling en leesonderwijs.'
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
debbiee
Reviews received
Content preview
Meer dan lezenOver gelett erdheid, gelett erdheidsontwikkeling en leesonderwijs
Hoofdstuk 2: Leesbevordering op school
2.2 Wat en waartoe?
Bij leesbevordering op school gaat het om het stimuleren van lezen en leesplezier, waardoor
leerlingen zich kunnen ontwikkelen tot enthousiaste en competente lezers. Vaak wordt
leesbevordering alleen geassocieerd met het lezen van fictie, maar ook het lezen van non-fictie is
belangrijk. Deze bredere kijk op leesbevordering is onder andere van belang vanwege leesverschillen
tussen lezers. Veel jongens op de basisschool lezen namelijk graag informatieve boeken, en door de
leesbevordering te beperken tot fictie, doen we leerlingen die graag informatieve teksten lezen te
kort.
Er zijn drie concepten die in het kader van leesbevordering een rol spelen. Deze drie concepten
hangen onderling met elkaar samen:
- Attitude
- Motivatie
- Competentie
Leesattitude
De definitie van leesattitude volgens Stalpers luidt als volgt: ‘de stabiele, evaluatieve houding ten
aanzien van lezen, gebaseerd op directe (eigen) en indirecte (andermans) ervaringen en verwachte
consequenties van het lezen.
Stokmans maakt hierbij onderscheid tussen een attitude waarbij het gaat om het lezen voor het
plezier en het lezen waarbij het voornamelijk gaat om het ervaren nut van het lezen.
Leesmotivatie
Bij de leesmotivatie gaat het om de doelen en redenen die mensen hebben om te lezen. Denk hierbij
aan lezen om te ontspannen, om nieuwe informatie op te doen of om te genieten van de taal.
Competentie
Uit onderzoek blijkt dat bij basisschoolleerlingen de leesmotivatie afneemt als zij vinden dat ze niet
goed zijn in lezen. Gemotiveerde leerlingen met een goede leesvaardigheid daarentegen lezen veel,
waardoor zowel motivatie als leesplezier wordt versterkt.
Wat leesbevordering betreft is er voor het basisonderwijs één heel belangrijk kerndoel (kerndoel 9):
‘De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van verhalen, gedichten en informatieve
teksten.’ De taak voor het onderwijs is leerlingen met een breed scala aan soorten teksten in contact
brengen, het lezen van zowel fictie als non-fictie stimuleren en leerlingen leeskilometers te laten
maken.
Het Referentiekader Taal beschrijft de gewenste niveaus op verschillende momenten in de
schoolloopbaan van leerlingen. Voor het domein lezen staan er niveaubeschrijvingen in voor:
- Het lezen van zakelijke teksten. Hierbij gaan de beschrijvingen vooral om de soorten teksten
die leerlingen moeten kunnen lezen en de complexiteit van die teksten.
- Het lezen van fictie. Hiervoor zijn opeenvolgende niveaus beschreven van:
, Het belevend kunnen lezen van jeugdliteratuur (1F)
Het herkennend kunnen lezen van eenvoudige adolescentieliteratuur (2F)
Het kritisch en reflecterend lezen van adolescentieliteratuur en volwassenenliteratuur (3F)
Het interpreterend en esthetisch lezen van volwassenenliteratuur (4F)
Deze ontwikkeling van belevend lezen naar herkennend lezen is ontleend aan Witte (2008). In zijn
onderzoek naar literaire ontwikkeling van havo- en vwo-leerlingen onderscheidt hij zes niveaus. Elk
niveau staat voor een bepaalde niveau van lezen:
Belevend lezen (niveau 1)
Herkennend lezen (niveau 2)
Reflecterend lezen (niveau 3)
Interpreterend lezen (niveau 4)
Letterkundig lezen (niveau 5)
Academisch lezen (niveau 6)
De hogere niveaus zijn niet alleen beperkt tot het voortgezet onderwijs, ook basisschoolleerlingen
zouden herkennend, reflecterend en interpreterend kunnen lezen.
2.3 De leesomgeving op school
De omgeving waarin leerlingen lezen is verbonden met wat en hoe zij lezen. De leesomgeving bestaat
uit boeken, tijdschriften en andere teksten en de plek waar leerlingen lezen met meubilair en spullen
om die plek uitnodigend te maken: de materiële lesomgeving. Ook bestaat de leesomgeving uit
activiteiten: activiteiten die het lezen stimuleren en activiteiten waarmee kinderen kunnen reageren
op wat ze gelezen hebben: de immateriële lesomgeving.
Aanbod
In de eerste plaats bestaat de materiële lesomgeving uit een groot gevarieerd aanbod aan boeken en
teksten. Voor een gevarieerd aanbod kun je letten op de soort teksten, de moeilijkheidsgraad, de taal
waarin de teksten geschreven zijn en het fysieke uiterlijk van de teksten. Het aanbod bevat verder
ook serious games: het spel wordt met een ander primair doel dan puur vermaak gebruikt,
bijvoorbeeld om nieuwe inzichten te verwerven. Serious gaming wordt steeds meer gezien als een
mogelijkheid om actief en zelfsturend te leren.
Plek en aankleding in de klas
Een fijne leesplek draagt bij aan het leesplezier. De plek waar de boeken uitgezocht worden, is bij
voorkeur niet de leeshoek: het zoeken van een boek werkt namelijk vaak storend voor de kinderen
die aan het lezen aan. Wanneer je boeken tentoonstelt, moet je ervoor zorgen dat de voorkant van
het boek goed te zien is.
De schoolbibliotheek en de mediatheek
De aantrekkelijkheid van de schoolbibliotheek is van invloed op de leesmotivatie van leerlingen. Bij
basisschoolleerlingen die aangeven dat ze de bibliotheek aantrekkelijk vinden, blijft de leesmotivatie
vrij stabiel. De motivatie loopt echter terug als dit niet het geval is. Bij migrantenleerlingen had de
aantrekkelijkheid van de schoolbibliotheek geen significant verschil als het ging om het leesplezier.
Het leesklimaat thuis bleek echter wel belangrijk voor deze leerlingen.
Activiteiten die het lezen stimuleren
Als leerkracht moet je om het lezen van leerlingen te stimuleren de leesbereidheid, leesmotivatie en
leesvoorkeur van leerlingen kunnen peilen. Leesgesprekken zijn hiervoor een goede manier om hier
samen met leerlingen achter te komen. Voorbeelden van activiteiten zijn:
Een tipbox in de klas waarmee leerlingen elkaar tips over lezen kunnen geven
Mandjeslezen (mandjes met boeken rouleren langs de verschillende tafelgroepjes)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller debbiee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82191 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now