Class notes
Hoorcollege aantekeningen SPR 2023/2024
- Course
- Institution
Uitgebreide hoorcollege aantekeningen voor het vak SPR .
[Show more]
Seller
Follow
evalaurensse
Content preview
Hoorcolleges strafprocesrecht,Hoorcollege week 1: het
strafproces
Deze week: introductie strafproces
- Doel(en) strafproces
- Kenmerken van het Nederlandse strafproces
- Bronnen van het strafprocesrecht
- Fasering van het strafproces
- Ontwikkelingen op het terrein van het strafproces(recht)
Wat is het strafprocesrecht?
Materieel strafrecht: Wat zijn strafbare feiten en welke sancties staan daarop (in abstracto)
Strafprocesrecht (formeel strafrecht): Regels over de realisering van het strafrecht (in
concreto).
‘Procedureregels die aangeven door wie en op welke wijze moet worden vastgesteld dat een
bepaalde burger de strafwet heeft overtreden en wat daarvan de consequenties moeten
zijn’ (Keulen/Knigge 2020, p. 1)
Wat beoogt het strafproces? Voorbeelden:
- Het straffen van iets wat strafbaar is en niet bestraffen van iets wat niet strafbaar is.
- Vergelding en preventie van strafbare feiten.
- Bescherming van de rechten van de verdachte.
Hoofddoel strafproces
Hoofddoel: zorgen voor juiste toepassing van het materiële strafrecht, dus:
- Zorgen dat schuldigen worden bestraf
- Zorgen dat onschuldigen niet worden bestraft
Maar hoe dan? Dit kan niet allebei voor 100%... Dit is een van de grootste dilemma’s van het
strafproces. In rechtsstaten zeggen we daarom: “Beter tien verdachten ten onrechte vrijuit
dan één verdachte onschuldig veroordeeld”
Hoeveel bewijs heb je nodig om tot een veroordeling te komen? Ook een belangrijke vraag
in het strafprocesrecht. Op het moment dat je té veel bewijs vereist, zullen er veel strafbare
feiten onbestraft blijven. Denk aan huiselijk geweld, daar is bewijs vaak lastig te vinden.
Doelen strafproces
Andere doelen:
- Eerbiediging rechten en vrijheden verdachte, maar ook van slachtoffers, getuigen en
andere betrokkenen
- Procedurele rechtvaardigheid
o Wat de uitkomst van een proces ook is, op het moment dat alle betrokkenen het
gevoel hebben gehad dat zij serieus zijn genomen en dat er naar hen is geluisterd,
zorgt ervoor dat je de uitkomst van een proces sneller accepteert ook al is het niet je
ideale uitkomst.
- Demonstratiefunctie: ‘not only must justice be done, it must also be seen to be done’
o Demonstreren dat het recht zijn beloop krijgt met openbare zittingen.
,Het is niet altijd zo dat de doelen op de hoofddoelen aansluiten.
Doelen strafproces
Doelen bereiken door:
- Bevoegdheden en instrumentaliteit
- Waarborgen en rechtsbescherming
o Lang is gedacht dat het slachtoffer niet een te grote rol moet hebben in zijn proces,
dat leidt af van het hoofddoel. Gaandeweg werd hier anders over gedacht.
Slachtoffers kregen meer rechten.
Het is een balans tussen deze, als je de instrumenten niet hebt kan je weinig bereiken.
Maar op het moment dat je geen waarborgen hebt val je al snel in een politiestaat.
Waarheidsvinding: eigenlijk ook een doel van het strafprocesrecht. Maar het gaat niet om de
waarheid vinden als doel op zich. Het gaat om een beperkte waarheidsvinden, het gaat om
het zorgen voor de verwezenlijking van het materiële strafrecht.
Instrumentaliteit/rechtsbescherming
Voorbeeld: MR Big methode (in werkgroep). Dit is een vrij vergaande methode die wordt
ingezet bij hele belangrijke zaken. Daarmee zet je de hele wereld van verdachte en omgeving
totaal op zijn kop. Met risico op valse bekentenissen.
(On)gelijkheid en strafprocesrecht
Het is belangrijk dat we gelijkheid proberen na te streven en niet discrimineren. Als waarde
op zichzelf maar ook is dit in de Gw en het EVRM verboden.
Belang van andere wetenschappen voor het strafprocesrecht
Criminologie en sociale wetenschappen
- Hoe nemen opsporingsambtenaren beslissingen hoe ervaren slachtoffers het strafproces
- Hoe ontstaan valse bekentenissen
- Wat betekent een DNA-match
- ...
Maar ook bijv. taalwetenschap, filosofie
Kenmerken strafproces
Accusatoir v. inquisitoir dit zijn modellen. Echt
bestaande strafrechtprocessen zijn nooit volledig
accusatoir of inquisitoir maar het is wel geen
goed middel.
, Zittende en staande magistratuur
- Zittend: rechters
- Staand: leden van het OM
Accusatoir vs. Inquisitoir proces
Accusatoir:
- Gelijkwaardige procespartijen Partijen waarheid is wat geld als waarheid in het
strafproces. Partijen brengen feiten naar voren. Partijen hebben veel rechten om dingen
naar voren te dragen en wat daaruit komt is waar we het mee moeten doen.
- Lijdelijke rechter
- Formele waarheid
- Mondelinge procedure
Inquisitoir:
- Verdachte als voorwerp van onderzoek verdachte heeft in het onderzoek heel weinig
rechten. Hij kan zelf niet allerlei dingen aandragen, hij is meer voorwerp van onderzoek.
Je moet het als verdachte meer laten gebeuren.
- Actieve rechter hij moet kijken of er voldoende bewijs is of dat er meer onderzoek
moet worden gedaan, hij stelt zich actief op.
- Materiële waarheid wat is er echt gebeurd? Als verdachte bekend is dit nog niet direct
het einde van het proces. Je wilt om=p meer manieren erachter komen wat er is gebeurd
en of het klopt wat de verdachte zegt, rechter is hierin actief.
- Dominante schriftelijke stukken schriftelijke stukken zijn lijdelijk.
NL: contradictoir proces op inquisitoire leest geschoeid
- NL heeft inquisitoire wortels, van oorsprong veel inquisitoir. Maar we hebben steeds
meer contradictoir (accusatoir) elementen ingebouwd. Bijvoorbeeld dat je ook voor het
onderzoek al bewijs kan voordagen. Maar je hebt nog meer nodig dan een bekentenis
om iemand te veroordelen (inquisitoir)
- NL-systeem: als OvJ (deel van staande magistratuur) word je niet geacht enkel te gaan
voor de hoogste straf maar je moet ook zoeken naar ontlastend bewijs en niet alleen
belastend bewijs. De OvJ heeft ook een magistratelijke rol, zorgen voor waarborgen van
verdachten.
o Dit is ook een kritiek punt is onze tijd. Zien alle officieren hun rol nog wel zo of is er
ook onder druk van
media/maatschappij meer nadruk
komen te liggen op het halen van
een zo hoog mogelijke verordening.
Geen lekenrechtspraak… in veel andere
landen wel
Geen lekenrechtspraak in Nederland.
Bronnen van het strafprocesrecht
- Grondwet (o.a. art. 1; 17; 107…)
- EVRM, EU-recht en internationale
verdragen
- Wetboek van Strafvordering
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evalaurensse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51036 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now