Summary
Samenvatting inleiding gezondheidsrecht
- Course
- Institution
- Book
Deze samenvatting bevat alle voorgeschreven literatuur en jurisprudentie
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
sannemoens
Reviews received
Content preview
Beknopte Samenvatting Inleiding GezondheidsrechtWeek 1
Boek
Definitie gezondheidsrecht: geheel van rechtsregels dat betrekking heeft op de zorg voor de
gezondheid en de toepassing van overig burgerlijk, bestuurs- en strafrecht in dat verband.
Biogeenskundeverdrag
Nederland heeft het Biogeneeskundeverdrag ondertekent, maar niet geratificeerd. Men wil
van ratificatie afzien, omdat de algemene bepalingen van het verdrag te onbestemd zijn en
de meer toegespitste bepalingen te gedetailleerd. Ook zou NL veel voorbehouden moeten
maken.
Zelfregulering
Zelfregulering houdt in dat personen, groepen of instellingen in de samenleving regels
vaststellen om (nader) aan te geven welke normen zij onderling of in hun betrekkingen met
derden in acht zullen nemen. Regels die het resultaat zijn van zelfordening hebben interne
werking in de zin dat zij betrokkenen binden; daarnaast kunnen zij externe werking krijgen
indien de betreffende regels door derden feitelijk worden aanvaard en toegepast als ook
voor hen geldende regels. Van regels van zelfregulering gaat dus niet dezelfde bindende
werking uit als van wetgeving en jurisprudentie; niettemin komt daaraan wel juridische
betekenis toe; zij worden ook in de rechtspraak veelvuldig gebruikt als toetssteen voor de
beoordeling van gedragingen.
Soms laat de overheid bij wet bepaalde zaken nadrukkelijk ter nadere regulering aan partijen
in het veld, met als stok achter de deur dat de betreffende materie alsnog bij algemene
maatregel van bestuur zal worden geregeld als ze er niet uitkomen. In andere gevallen bevat
de wet een kader of uitgangspunten voor zelfregulering, al dan niet met een regeling voor
toetsing van zelfregulering aan die uitgangspunten. In dergelijke gevallen spreekt men van
(door de wetgever) geleide of geconditioneerde zelfregulering. Zelfregulering verkrijgt niet
zonder meer externe werking, in de zin dat ook derden zich daaraan gebonden achten; ook
de rechter past normen van zelfregulering niet blindelings toe.
Rechtsbeginselen en grondrechten
Onder rechtsbeginselen worden verstaan normen die aan het positieve recht ten grondslag
liggen. Beginselen bepalen niet wat in een concreet geval als recht moet gelden. Zij zijn nauw
verbonden met het doel en de functie van het recht en daardoor veeleer richtinggevend bij
de vorming en toepassing daarvan. Scheltens spreekt van voorrechtelijk recht, recht dat aan
het recht vooraf gaat. Rechtsbeginselen als zodanig geven geen rechtstreekse juridische
aanspraken. Klassieke grondrechten beogen bescherming van een individueel vrijheidsgebied
tegenover de overheid. Bij sociale grondrechten gaat het om het bieden van
ontplooiingskansen aan de mens en zijn deelhebben aan de maatschappelijke
verworvenheden. Bij sociale grondrechten rust er een inspanningsverplichting op de
overheid.
1
,Zelfbeschikkingsrecht
Het zelfbeschikkingsrecht komt de mens als zodanig toe, en wel in gelijke mate. Het
zelfbeschikkingsrecht komt als zodanig niet in de (Grond)wet voor. Het doortrekt echter de
rechtsvorming en vindt (partieel) uitwerking in de Grondwet en in het civiele, bestuurs- en
strafrecht. Zelfbeschikkingsrecht is niet absoluut. Het algemeen belang kan grond zijn voor
beperkingen van rechten die aan het zelfbeschikkingsrecht gestalte geven. Bij een beperking
van het zelfbeschikkingsrecht dienen de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit in acht
te worden genomen en dient de inbreuk zoveel mogelijk gericht te zijn op het herstel van
zelfbeschikking.
Beschermingsbeginsel
Het beschermingsbeginsel gaat meer over groepen patiënten die niet of minder goed in staat
zijn voor hun belangen op te komen. In de gezondheidszorg betekent het
beschermingsbeginsel onder meer het nemen van verantwoordelijkheid voor diegenen die
zorg of hulp behoeven. Dat laatste is niet mogelijk zonder solidariteit met hulpbehoevenden.
Recht op gezondheidszorg
Het desbetreffende recht ziet op de verantwoordelijkheid van de overheid om enerzijds de
gezondheid van haar burgers te beschermen en te bevorderen en anderzijds erop toe te zien
dat gezondheidszorg beschikbaar is voor degenen die deze op een bepaald moment
behoeven. De belangrijkste aspecten zijn beschikbaarheid, gelijkheid, toegankelijkheid en
kwaliteit van voorzieningen. Het recht op gezondheidszorg komt tot uitdrukking in
internationale verdragen en de Grondwet (art. 22 jo 20 lid 2 Gw). Wie toegang tot zorg alleen
met een beroep op het recht op gezondheidszorg wil afdwingen, maakt weinig kans van
slagen. Het recht op gezondheidszorg is echter in sommige gevallen toch afdwingbaar
gebleken, bijvoorbeeld omdat de rechter uit de desbetreffende internationale
verdragsbepalingen soms verplichtingen afleidt die zich lenen voor directe toepassing, of
omdat het in verband wordt gebracht met andere (klassieke) grondrechten.
De professionele standaard (art. 7:453 BW)
De professionele standaard houdt niet alleen in dat de hulpverlener zelf volgens die
standaard moet handelen, maar ook dat de samenleving hem daartoe – in het belang van
goede zorg – in staat moet stellen. De professionele standaard omvat enerzijds de medisch-
wetenschappelijke inzichten en de ervaring die de beroepsgroep met medische handelingen
heeft opgedaan en anderzijds de rechten van de patiënt en andere maatschappelijke
regelingen die op de hulpverlening van toepassing zijn.
Medisch-professionele standaard
Definitie: zorgvuldig volgens de inzichten van de medische wetenschap en ervaring handelen
als een redelijk bekwaam arts van gelijke medische categorie in gelijke omstandigheden met
middelen die in redelijke verhouding staan tot het concrete behandelingsdoel. De
kwalificatie redelijk bekwame arts geeft aan dat de arts niet aan de hoogste normen hoeft te
voldoen.
2
,Professioneel handelen moet medisch-inhoudelijk aan twee eisen voldoen: de handeling
moet medisch zijn geïndiceerd met het oog op een concreet behandelingsdoel en zij moet
volgens de regels van de kunst (lege artis) worden uitgevoerd. Afwijking van de medisch-
professionele standaard kan niet worden gerechtvaardigd door de toestemming van de
patiënt. Kern van de rechterlijke toetsing is of de beroepsbeoefenaar heeft gehandeld met de
deskundigheid en zorgvuldigheid die van hem in deze situatie verwacht mocht worden. Bij
beoordeling van aan hem voorgelegde gevallen laat de rechter zich in beginsel leiden door de
gedragsregels, richtlijnen en protocollen die door de beroepsgroep zijn opgesteld.
De eis van een medische indicatie met het oog op een concreet behandelingsdoel houdt ook
in dat de handeling medisch zin moet hebben en dat er een redelijke verhouding moet
bestaan tussen doel en middelen.
Criteria voor zinvol handelen zijn:
- Het handelen draagt bij aan de oplossing van het medische probleem respectievelijk
de instandhouding of verbetering van de medische toestand van de patiënt, of zal
daaruit redelijkerwijze kunnen resulteren
- De te gebruiken middelen staan in redelijke verhouding tot het doel
- De patiënt is niet onder een bepaald minimumniveau gezakt
Richtlijnen
Definitie: Een richtlijn kan worden omschreven als enigerlei handelingsinstructie voor
zorgvuldig professioneel handelen in de zorg. Richtlijnen zijn gericht op professionals in de
zorg en structureren (mede) het besluitvormingsproces, ondersteunen de arts, helpen hem
om zorgvuldig te handelen en dragen op deze wijze bij aan het leveren van verantwoorde
zorg. Richtlijnen zijn een uitdrukking van de medisch-professionele standaard. Ze worden als
zodanig ook door de rechter gehanteerd in het tucht, straf en civiele recht, terwijl ook voor
klachtenprocedures van betekenis zijn. Ook bij richtlijnen is sprake van binding: een richtlijn
bindt de beroepsbeoefenaar in beginsel. Er kan echter in bepaalde gevallen van de richtlijn
worden afgeweken door de concrete omstandigheden van het geval.
De verantwoordelijkheid voor het ontwikkelen van richtlijnen wordt in principe bij het veld
gelaten, maar het Zorginstituut Nederland (ZiN) speelt een belangrijke rol bij de
totstandkoming van kwaliteitsstandaarden als ware een regisseur. Het ZiN heeft een
toetsingskader vastgesteld dat de eisen bevat waaraan de te ontwikkelen standaarden
moeten voldoen. Als dat laatste het geval is, dan worden de door het veld ontwikkelde
standaarden opgenomen in een openbaar, door het Zorginstituut bijgehouden register en
krijgen daarmee een zeker keurmerk. Ten slotte geeft het Zorginstituut in zijn
meerjarenagenda en het jaarlijks werkprogramma aan voor welke vormen van zorg een
standaard dringend nodig is. Als het veld daarin niet tijdig voorziet, kan het Zorginstituut aan
Adviescommissie Kwaliteit vragen om een standaard te (laten) ontwikkelen en deze doen
opnemen in het genoemde register (doorzettingsmacht). De huidige wettelijke regeling
houdt in dat het veld een in het register opgenomen standaard dient te volgen (art. 2
Wkkgz). Minister kan opneming richtlijn in register weigeren vanwege kostenoverwegingen.
3
, Primaire verantwoordelijkheid in het veld, rol voor het zorginstituut, eind
verantwoordelijkheid van de overheid voor de betaalbaarheid van het systeem.
Aanvullende literatuur
Brochure het Nederlandse zorgstelsel
Het zorgstelsel in Nederland wordt geregeld met vier stelselwetten: de Zorgverzekeringswet
(Zvw), de Wet langdurige zorg (Wlz), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de
Jeugdwet.
De zorgverzekeringswet
- burgers zijn verplicht om een (basis)zorgverzekering af te sluiten en zijn vrij in het
kiezen van hun eigen verzekeraar;
- zorgverzekeraars zijn verplicht die burgers voor de zorgverzekering te accepteren,
ongeacht hun gezondheidstoestand;
- de premie van een aangeboden polis is gelijk voor iedere verzekerde, ongeacht zijn
gezondheidssituatie, leeftijd of achtergrond;
- zorgverzekeraars hebben een zorgplicht: zij moeten garanderen dat de zorg die in het
basispakket zit beschikbaar is voor al hun verzekerden;
- de inhoud van het verzekerde basispakket is wettelijk bepaald
Naturapolis: wil zeggen dat zorgverzekeraars alleen de volledige vergoeding geven voor de
zorg van gecontracteerde zorgverleners
Restitutiepolis: de burger kan zelf zijn zorgaanbieder kiezen en vergoedt de verzekeraar alle
gemaakte zorgkosten
Financiering premie (eigen risico) + zorgverzekeringsfonds (rijksbijdrage <18 +
inkomensafhankelijke bijdrage betaald door werkgever)
De Wet langdurige zorg
Mensen in Nederland die permanent toezicht of 24-uurszorg in de nabijheid nodig hebben,
kunnen gebruikmaken van de Wet langdurige zorg. De Wlz is een verplichte volksverzekering
op basis van solidariteit: iedereen die in Nederland inkomstenbelasting afdraagt, betaalt er
premie voor. Wie de meest zware en intensieve zorg nodig heeft, kan zich melden bij het CIZ.
Het CIZ bepaalt welke soort zorg iemand in welke mate nodig heeft; dat is de ‘indicatie’.
Vervolgens informeert het CIZ het zelfstandig werkende zorgkantoor. Het zorgkantoor regelt
op basis van de CIZ-indicatie de langdurige zorg.
Financiering loonbelasting waarvoor inkomensafhankelijke premie wordt betaald (premie
is gebaseerd op vast percentage) + eigen bijdrage bij gebruik Wlz-zorg (afhankelijk van
inkomen). Alle bijdragen worden gestort in het fonds langdurige zorg.
De Wet maatschappelijke ondersteuning
Met de Wmo hebben gemeenten de opdracht gekregen om mensen met een beperking
ondersteuning te bieden.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sannemoens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
54879 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now