Summary
Samenvatting - recht voor welzijnswerkers
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting van het vak 'recht voor welzijnswerkers'. Behaalde score: 15/20
[Show more]
1 review
By: xanake2002 • 10 months ago
Seller
Follow
Lenekuppens
Reviews received
Content preview
Recht voor welzijnswerkersDeel I: Bronnen en beginselen van het recht
1.Ontstaan en ontwikkeling van recht
Recht is ontstaan sinds mensen samenleven:
o Mensen maken afspraken over het samenleven
o Willen dat deze afspraken bij iedereen bekend zijn
o Afspraken moeten nageleefd worden zo niet: sanctie
Oorspronkelijk afspraken tussen individuen
In complexe (grote) samenlevingen wordt “wetgevende bevoegdheid” overgedragen
aan vertegenwoordigend orgaan.
Er worden regels opgesteld en straffen gegeven waar nodig. In een complexe
samenleving zal een rechterlijke macht deze straffen uitdelen.
Afdwingen gebeurde oorspronkelijk door primaire dwang (geweld) door leden van de
groep
Evolutie naar meer beschaafde dwang:
o Afwijkend gedrag beoordeeld door rechtbanken
o Dwangmiddelen van louter fysiek, moreel economisch geweld naar meer
humane vormen van bestraffing lijfstraffen, doodstraffen, dwangarbeid,…
afschaffen
o Evolutie naar alternatieve straffen taakstraffen, elektronisch toezicht
Dit is zeer maatschappelijk bepaald in sommige samenlevingen nog
altijd doodstraffen, lijfstraffen
Belgisch recht is in oorsprong gebaseerd op Code Napoleon (1804): geboorte van ons
rechtssysteem
o Na de val van het West-Romeinse rijk was dat het kerkelijk recht.
o Bij het ontstaan van de Europese staten werd het gewoonterecht (van
Parijs)ingevoerd
Tot op vandaag van belang
Maar ondertussen uiteraard modernisering onder invloed van
o Mensenrechtenverdragen
o Toenemende wetgeving van de Europese Unie
o Gewijzigde (wetenschappelijke) inzichten op vlak van economie, ethiek,
religie, maatschappijvisie…
traditionele indeling rechtssysteem
o Romeinsrechtelijke rechtsfamilie (hier hebben wij het meeste van weg)
heel veel wetten
o Common-lawfamilie: minder wetgeving, uitspraak geld altijd
rechter kijkt naar vorige uitspraken voor hetzelfde geval
o Marxistische rechtsfamilie
Communisme
Komt weinig voor
1
, 2. Definitie van het recht
Geheel van afdwingbare regels die door de samenleving tot stand komen met als doel de
samenleving te ordenen
2.1 Een geheel van regels
Er zijn heel veel regels in het strafwetboek die niet samen te bundelen zijn in 1
boek. Daarom zijn er verschillende delen.
Een geheel van regels = veelheid van bronnen van recht:
o Wetten
o Rechtspraak
o Gewoonte,…
Elke Belg wordt geacht de wet te kennen.
Wetten komen in het staatsblad te staan, 10 dagen na publicatie gaan deze
wetten van kracht
2.2 Tot stand gekomen door de samenleving
In oorsprong onderlinge afspraken
Nu via vertegenwoordiging (parlementaire democratie)
o Vertegenwoordigers gekozen door het volk zetelen in parlement
Zo wetgeving weerspiegelt van wat de samenleving wilt
Wanneer er geen verzet is tegen een wet, is deze bekrachtigd
2.3 Afdwingbaarheid
Recht is afdwingbaar
Afdwingen gebeurt via rechtbanken door:
o Straffen bij misdrijven vb. gevangenisstraf
o Dwingen iets te betalen vb. schadevergoeding
o Dwingen iets te doen vb. herstel schade
o Verbieden iets te doen vb. straat-contactverbod
Recht is op iedereen van toepassing ongeacht geloof, politieke overtuiging…
Afdwingbaar karakter tegenover alle leden van de samenleving onderscheidt recht van
andere normeringsstelsels.
Niet afdwingbaar: niet voor iedereen vb. regels in sportclub
2.4 Die door de samenleving tot stand komen
In oorsprong onderlinge afspraken
Nu via vertegenwoordiging (parlementaire democratie)
2.5 Met als doel de samenleving te ordenen
Doel is het “samen-leven” te ordenen
Dat veronderstelt
o Objectiviteit
o Algemeenheid
o Rechtszekerheid
Recht is een instrument om beleid te maken
Beleid = politiek gebeuren
Recht = rechtvaardig?
Dure lex sed lex
o De wet is hard, maar het is de wet
2
, Recht is beïnvloed door andere (mens) wetenschappen
o Ethiek
Homohuwelijken oké?
Verbod te doden
o Geloofsovertuiging
Zondag vrij komt uit het katholieke geloof
o Economische visie
2.6 Bronnen van het recht
Recht is een geheel van regels…
Waar vinden we die regels? Bronnen.
Wat als regels elkaar tegenspreken? Hiërarchie.
o Bronnen worden besproken in hiërarchische volgorde
o Bij tegenstrijdigheid heeft hoogste bron voorrang
Overzicht:
o Wetgeving
o Gewoonte
o Rechtspraak
o Rechtsleer
o Algemene rechtsbeginselen
o Billijkheid
1.Wetgeving
Binnen “Wetgeving” onderscheiden we:
o Internationale verdragen
o Grondwet
o Wetten – decreten – ordonnanties - Besluiten
1.1Internationale verdragen
Bilaterale verdragen: tussen 2 landen
o Bilaterale verdragen over kinderontvoeringen,…
Multilaterale verdragen: tussen meerdere landen
o Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens
o Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
o internationaal Kinderrechtenverdrag,…
In België van kracht indien “geratificeerd”
o Eerst goedkeuren, daarna bekrachtigen
Soms supranationale wetgeving in materiële zin via bevoegdheidsoverdracht
o EU-wetgeving: verordeningen, richtlijnen, aanbevelingen
Verdragen staan in hiërarchie bovenaan.
3
, Ratificatieprocedure verdragen
o Onderhandeling
o Ondertekening
o Goedkeuring door parlement
o Bekrachtiging door uitvoerende macht
o Publicatie in Staatsblad
o Inwerkingtreding (meestal pas als min. aantal lidstaten verdrag
geratificeerd hebben)
Pas dan van kracht in “interne rechtsorde”
1.2 Grondwet
Grondwet bevat:
o Organisatie &structuren van federale staat
o fundamentele rechten en vrijheden (grondrechten) van de Belgen
bijzondere (zware) procedure om grondwet te wijzigen
is de “Hoogste” nationale wet staat boven gewone wetten
Gewone rechtbanken toetsen wetten niet aan de Grondwet
Maar het Grondwettelijk Hof toetst “wetskrachtige normen” (wetten, decreten,
Koninklijke besluiten…) onder andere aan:
o Alle rechten en vrijheden opgenomen in Grondwet
o Inzonderheid art. 10 en 11 (gelijkheids- en non-discriminatiebeginsel)
o Het Grondwettelijk Hof kan “wetskrachtige normen” vernietigen
1.3 Wetten – decreten -Ordonnanties
Wetgeving op verschillende niveaus:
o Federaal (België): wetten
o Regionaal (gemeenschappen en gewesten): decreten en ordonnanties
Elk niveau is bevoegd om wetgeving te maken voor zijn regio
wetgeving federaal & regionaal niveau
o staat hiërarchisch gelijk
o nevengeschikte besturen (ze zijn “even belangrijk”)
In geval van conflict : Grondwettelijk Hof
1.4 Wetgeving
Wet in formele betekenis:
o Gaat uit van wetgevende macht / parlement
o Wet, decreet, ordonnantie
Wet in materiële betekenis:
o Elke algemeen verbindende rechtsregel ongeacht van welk orgaan die
uitgaat
o Koninklijke besluiten (KB), ministeriële besluiten (MB’s), besluiten van
gemeenschaps- en gewestregering…
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lenekuppens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now