Week 1; H1; Wat is journalism studies?
Journalistiek à een communicatieproces tussen producenten en consumenten. Het hele scala
aan activiteiten dat wordt geassocieerd met het verzamelen en het verspreiden van informatie
voor en ten behoeve van een publiek, alsmede de vaardigheden, ambachtelijkheden, routines
en conventies die individuen en groepen daarbij hanteren.
Journalism studies à een jonge, internationale wetenschapsdiscipline die de journalistieke
praktijk en inhoud, en de maatschappelijke gevolgen daarvan bestudeert.
Journalistiek in zes dimensies:
Elke vorm van communicatie is te typeren op zes dimensies.
Vorm Inhoud Stijl Functie Producenten Consumenten
Media Nieuws Feitelijk Informeren Journalisten Publiek
(openbaar)
1. Vorm
Journalistiek is gemediatiseerde communicatie.
Een groeiende lijst van specialismen, zoals: datajournalistiek, hyperlokale ournalistiek,
fotojournalistiek en onderzoeksjournalistiek.
2. Inhoud
Journalistiek wil zeggen feiten en commentaar.
Hard nieuws à feitelijke informatie met actualiteitswaarde en maatschappelijk belang
Zacht nieuws à interessesfeer van het doelpubliek
Daarnaast heb je ook genres die het nieuws becommentariëren, analyseren of in een
breder kader plaatsen.
3. Stijl
Journalistiek is feitelijke berichtgeving. (Comment is free, but facts are sacred à
meningen zijn gratis, maar feiten zijn Heilig)
Feiten (kwaliteitscriteria) moeten zo waarheidsgetrouw, accuraat, evenwichtig en
neutraal mogelijk worden weergegeven. Alleen daardoor is journalistiek een
betrouwbare bron.
In praktijk is feitelijkheid een construct à feiten worden subjectief weergeven.
4. Functie
Een openbare functie. Taak van journalisten = om de samenleving te informeren,
mobiliseren en beschermen tegen misbruik ban de macht door maatschappelijk
belangwekkende feiten en opinies openbaar te maken. à Journalistiek als vierde
macht ookwel de ‘’waakhond van de democratie’’. Of ookwel the primary sense-
making practice of modernity à voor veel mensen bepaalt de journalistiek hun
wereld- en denkbeelden en geldt het tegelijkertijd als toetssteen.
5. Producenten
Journalisten à professionals (kenniswerkers die informatie verzamelen en
verspreiden namens een journalistieke organisatie en voor een (al dan niet betalend)
publiek.)
Amateurs à bloggers/ooggetuigen
Veel journalisten hebben dus helemaal geen journalistiekopleiding. Het is tenslotte een
vrij beroep.
6. Consumenten
Monopoliepositie verschuift. Vroeger was informatie een veel schaarser goed dan nu.
Vroeger à ze konden nieuws verkopen aan een groot publiek.
Nu à nieuws is altijd en overal beschikbaar en publiek minder bereid om te betalen.
, De grens tussen producent en consument vervaagt. Bezuinigingen en winstmaximalisatie
zijn voor veel mediabedrijven de orde van de dag; iedereen kan via internet nieuws
verspreiden à advertentie-inkomsten oplages en kijkcijfers dalen.
Journalistiek is een snel ontwikkelend academisch nieuwbouwproject met diverse
veranderingen en tradities, internationale belangstelling en uiteenlopende onderzoeksthema’s.
Parapluterm Oorsprong Focus Verandering Ontwikkelingsfase
Heterogeen Amerikaanse Theorie, Technologie, Vakgebied
studieobject traditie praktijk, economie, institutionaliseert
opleiding samenleving
1. Parapluterm
Journalism studies à al het onderzoek dat betrekking heeft op aspecten van het
journalistieke communicatieproces: zowel op de kenmerken en de omstandigheden
waaronder de nieuwsproductie tot stand komt, als op de inhoud van het nieuws en de
maatschappelijke gevolgen daarvan. In meer brede zin gaat het bovendien om
onderzoek dat ook de context waarin dat communicatieproces plaats heeft erbij
betrekt: de organisatorische, economische, technologische, regulatieve en
beleidsmatige omgeving, de historische, educatieve en ethische aspecten en de invloed
die uit kan gaan van externe actoren als bronnen, adverteerders, politici. = dus een
breed onderzoeksdomein met aandacht voor zowel praktijk als inhoud.
Het is niet te verwarren met onderzoek naar journalistiek. Het is een
maatschappijkritische, diepgravende vorm van journalistiek waarbij journalisten
complexe thema’s uitspitten.
Journalism studies is een breed, multidisciplinair wetenschapsgebied, met aandacht
voor veranderingen op het gebied van de praktijk van nieuwsproductie, de inhoud van
nieuws en de maatschappelijke gevolgen daarvan, evenals de economische,
technologische, culturele, historische en organisatorische context waarin de
journalistiek tot stand komt.
De Vlaams-Nederlandse Vereniging van Onderzoeksjournalisten onderscheidt 3
soorten:
1. Schandalen blootleggen (overtreden van de wet)
2. Toetsing van beleid of functioneren van de overheid, bedrijven, organisaties
3. Signaleren van sociale, economische, politieke en culturele trends. (opsporen
veranderingen samenleving).
2. Oorsprong
Eerst een tijd waarin er geen scholen voor journalistiek bestonden. In deze tijd werd je
aangenomen en leerde je al doende op de redactie.
1910-1940 de eerste Amerikaanse scholen voor journalistiek. (fundamenten voor het
vakgebied)
Vanaf 1950 onderzoek in een stroomversnelling. (kern vakgebied à journalisten als
poortwachters, agenda setting en nieuwswaarden)
1966 in Nederland eerste opleiding voor journalisten in Utrecht.
3. Focus
De aandacht voor theorie, opleiding en praktijk maakt van journalism studies een
brede discpline.
Veel journalisten menen dat academici the bleeding obvious bestuderen
Academici menen dat journalisten te weinig kritisch naar hun vakgebied kijken.
, 4. Verandering
Digitale technologie à nieuwe journalistieke bronnen.
Moeilijke economische tijden à de advertentiemarkt is in elkaar gezakt, Het
verdienmodel staat op losse schroeven, Veel banen zijn verdwenen door bezuinigingen
of worden opgevuld door freelancers.
Meer toegang à mensen gaan nieuws op andere manier gebruiken en waarderen.
5. Ontwikkelingsfase
Institutionalisering à studierichtingen duiken op, wetenschappelijke organisaties en
kanalen worden talrijker. à dit zorgt voor een stroom aan wetenschappelijke
publicaties.
Kwalitatief Kwantitatief Kennisobject
Bevragen Focusgroep Survey * Praktijk, inhoud
(interviews)
Observeren Etnografie Experiment Effecten praktijk
Doorlichten Inhoudsanalyse Inhoudsanalyse Effecten inhoud
Focusgroep à bevragen van kleine groepen of individuele actoren
Survey à Bevragen van grote groepen elektronisch, telefonisch, schriftelijk of mondeling
Nieuwsetnografie à in kaart brengen hoe journalisten bronnen verwerken of hoe tieners
nieuws op hun mobieltjes consumeren. De onderzoeker dompelt zich onder in een
gemeenschap of organisatie om gedragingen en interacties van dichtbij te kunnen
observeren. De term etnografie verwijst ook naar het geschreven rapport dat de etnograaf
na afloop opstelt. De leefwereld van de onderzochten staat centraal.
Experiment à Een gecontroleerde setting waarin hi of zij nagaat wat de kennis-,
gedrags- of houdingseffecten zijn van nieuwsconsumptie, of wat het effect is van kortere
nieuwsitems op de diversiteit van het nieuws.
Inhoudsanalyse à De inhoud van media, in principe los van het maak- en
perceptieproces Bij inhoudsanalyse laat de onderzoeker de inhoud spreken.
à merk op dat bevragen, observeren en doorlichten drie activiteiten zijn die elkaar weliswaar
niet uitsluiten, maar die wel voldoende verschillen om een apart label te krijgen.
Kwantitatief à Het meten om te weten
Kwalitatief à Weten om te begrijpen
Kwantitatief onderzoek Kwalitatief onderzoek
Onderzoeksvraag - Beschrijft, voorspelt en/of - Beschrijft, verkent en/of
verklaart een relatie tussen verklaart complexe
variabelen. fenomenen, concepten en
- Gaat over hoeveel, hoe processen
vaak, wanneer - Gaat over hoe- en
waaromvragen
- Interpretatief
Onderzoeksopzet - Is vooraf bepaald en wordt - Is flexibel (want alles kan
strikt gevolgd. veranderen) en kan
- Is gericht op bijgesteld worden.
gecontroleerde observatie - Is gericht op natuurlijke
- Is theoretisch selectief observatie
- Werken met protocollen - Is beredeneerd selectief