Summary
Samenvatting Sociaal recht
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van het vak sociaal recht. Dit zijn alle slides samen met mijn notities van de lessen.
[Show more]
Seller
Followlouisemeert
Reviews received
Content preview
SAMENVATTING SOCIAAL RECHT 2022-2023Sociaal recht bestaat uit het arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht
LES 1: COLLECTIEF ARBEIDSRECHT
We bespreken enkel het collectief arbeidsrecht in de private sector (andere regeling voor publieke
sector)
In de praktijk: groot, praktisch belang voor werkgevers en werknemers
Collectief arbeidsrecht = de collectieve verhoudingen tussen werknemers als groep enerzijds en
werkgever of werkgevers als groep anderzijds
è Bv. minimumloon in verschillende sectoren met masterdiploma
Wat gaan we bespreken?
• De collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)
• De sociale overlegorganen
• De werknemers- en werkgeversorganisaties
• Drukkingsmiddelen: staking en lock-out
COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST
DEFINITIE
CAO = een schriftelijk document dat een overeenkomst vast legt (NIET mondeling)
= een akkoord dat wordt gemaakt door 2 partijen:
• Een of meer representatieve werknemersorganisaties
o NOOIT de werknemers zelf => altijd werknemers als collectiviteit
o 3 werknemersorganisaties (vakbonden)
§ ABVV = algemeen Belgisch vakverbond
§ ACV = algemeen christelijk vakverbond
§ ACLVB = algemene centrale der liberale vakverbonden van België
• Afhankelijk van niveau:
o Een of meer werkgever(s) => ondernemings-cao
§ CAO gaat door de werkgever getekend worden voor wie de CAO van
toepassing is
§ Werkgever ondertekent en vakbond aan de zijde van de werknemer
, o Een of meer representatieve werkgeversorganisaties => CAO in paritair comité of
Nationale Arbeidsraad
§ Representatieve werkgeversorganisatie (vakbond werkgever) ondertekent
INHOUD
Normatieve bepalingen
• Leggen de individuele of collectieve rechten en plichten van werknemers en werkgever(s)
vast (via besprekingen van vakbonden van werkgevers en werknemers)
• Individueel: rechten en plichten voor de individuele werknemers
• Collectief: voor werknemers als collectiviteit
• Bv. Fietsvergoeding, collectief ontslag
• Bv. Minimumloon, maximale arbeidsduur
Obligatoire bepalingen
• Verplichtingen van ondertekende partijen (vakbonden dus)
• Bv. Douches op werk per zoveel werknemers moet een douche voorzien zijn bij een
bouwbedrijf (voorbeeld van een obligatoire verplichting)
• Werknemersorganisaties hebben een vredesplicht => mogen geen actie meer voeren over
het overeengekomene (dus na discussie iets overeenkomen daarna mag je er niet meer
verder op in gaan)
• Werkgeversorganisaties
o CAO bekend maken bij de werkgevers
o Naleving van CAO promoten
NIVEAUS
De collectieve arbeidsovereenkomsten worden gesloten op 3 niveaus:
1. NAR = Nationale Arbeidsraad (het hoogste niveau, voor heel België)
• Zijn sociale partners (geen ministers)
• 3 representatieve werknemersorganisatie
• CAO 109 is 1 van de belangrijkste CAO’s op nationaal vlak
o Legt rechten van werknemers vast bij ontslag (art. 3 CAO 109)
• CAO’s uit NAR zijn heel belangrijk
• Momenteel 160 CAO’s uit NAR
2. In PC = Paritaire comités (per bedrijfstak)
• Opgericht met een Koninklijk besluit en dat besluit dan welke ondernemingen onder
die bedrijfstak vallen
• Voorwaarden hangen af van bedrijfstak
• Paritaire comités hebben nummers en er zijn in 3 soorten:
, oPC’s die enkel bevoegd zijn voor de arbeiders in een bepaalde sector => PC’s
van nummer 100 tot 152
o PC’s die enkel bevoegd zijn voor de bedienden en werkgevers die
tewerkgesteld zijn in een bepaalde sector => PC’s van nummer 200 tot 227
o PC’s die enkel bevoegd zijn voor arbeiders en bedienden die tewerkgesteld
zijn in een bepaalde bedrijfstak => PC’s van nummer 300 tot 341
3. In ondernemingen (ondernemingen die de CAO’s sluiten)
CAO moet voldoen aan bepaalde voorwaarden
• Taalvoorwaarde
o Frans en Nederlands als je zowel werknemers in Vlaanderen en Wallonië/Brussel
tewerkstelt
o Als enkel in Vlaanderen dan enkel Nederlands
• Inhoudelijke voorwaarden
o Bv. Juiste identiteit van de ondertekende partijen
o Bv. Gegevens over de duur
BINDING
Binding is iets wat CAO zo speciaal maakt
= Wie moet de CAO naleven?
Altijd en automatisch bindend voor
• Werkgevers die CAO tekenden in geval van ondernemings-cao
• Werkgevers die lid zijn van werkgeversorganisatie die CAO tekent in geval van sectorale of
intersectorale CAO
Bindend na bekendmaking in Belgisch Staatsblad
• Enkel voor CAO’s uit Paritaire Comités of NAR
• Bindend voor alle werkgevers die onder toepassingsgebied vallen
o Lid zijn van een werkgeversorganisatie betekent dat je verplicht bent om de
afspraken na te leven ookal ben je het niet eens met die afspraak
o Algemeen: bindende kracht vanaf bekendmaking
o Supletief bindend: werkgevers kunnen er aan ontsnappen door een schriftelijk
individueel akkoord te sluiten met hun werknemers
• Vanaf moment van bekendmaking in BS is de CAO onmiddellijk van toepassing
Na algemeen verbindend verklaring bij KB
• Enkel voor CAO’s uit PC of NAR
• Moet worden verklaard dus niet automatisch (maar gevraagd door 1 van de partijen)
• Via Koninklijk Besluit
• CAO heeft waarde van wet voor alle werkgevers die onder toepassingsgebied vallen
, o Waarde wet => dwingend karakter ten voordele van de werknemer
o Je kan er niet van afwijken (ook niet met schriftelijk individueel akkoord van de
werknemer)
• Niet respecteren van CAO is een strafbaar feit
o Sociaal strafrecht
o Kan boete teweegbrengen
Bindend voor alle werknemers van gebonden werkgever
• Langs de kant van de werknemers geldt voor alle werknemers van een werkgever die
verplicht is de CAO na te leven
• Moet de werkgever CAO naleven? Indien JA => voor alle werknemers (zowel gesyndiceerde
als niet-gesyndiceerde => antidiscriminatiewet)
• Gesyndiceerd = lid van vakbond
INSTELLINGEN VAN SOCIAAL OVERLEG
OP NATIONAAL NIVEAU
Nationale Arbeidsraad
• In de nationale Arbeidsraad zetelen de vertegenwoordigers van de werknemer- en
werkgeversorganisaties
• Geven advies aan regering of parlement als zij dat vragen maar kan ook op eigen initiatief
o Soms unanieme adviezen maar vaak verdeelde adviezen
o Vooral werkgever die adviezen vraagt
o Adviezen zijn niet bindend maar hebben een grote morele waarde omdat ze de
mening vertolken van werkgevers en werknemers
• Sluiten CAO’s
PER BEDRIJFSSECTOR
Paritair Comité
• = het overlegorgaan per bedrijfstak waar de vakbonden die de werknemers
vertegenwoordigen uit de bedrijfstak aanwezig zijn en werkgeversorganisaties uit de
bedrijfstak
• Sluiten CAO’s
• Bemiddelen in geschillen (voorkomen of bijleggen van sociale conflicten)
o Eerst onderhandelen op ondernemingsvlak -> als dat niet lukt naar PC stappen
o Komen samen in Brussel en bemiddelen over geschil
• Adviezen geven (voor zaken die in hun sector van belang zijn)
• Allerhande door de wetgever toevertrouwde taken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisemeert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.30. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now