Summary
Samenvatting strafrecht
- Course
- Institution
Samenvatting strafrecht
[Show more]
Seller
Follow
elien11decloedt
Content preview
STRAFRECHT: TUSSENTIJDSE SAMENVATTING – HERFSTDEEL I: ALGEMEEN STRAFRECHT
HST I: Belangrijke begrippen
WAT IS STRAFRECHT
“ strafrecht is een tak van het publiek recht dat het geheel van rechtsregels bevat die bepalen welke gedragingen,
onder welke voorwaarden en in welke omstandigheden, tegenover welke personen misdrijven uitmaken, en dan
onderhevig zijn aan sancties en/of maatregelen. Het strafrecht bepaalt ookwaaruit de sancties of maatregelen
kunnen bestaan, welke publiekrechterlijke organen bevoegd zijn om deze sancties en maatregelen op te leggen en
op welke wijze ze dat moeten doen”
Tak v/h Publiek recht: de overheid bepaald strafbare gedragingen en sancties, de overheid roept de persoon
in kwestie (overtreden van normen) op het matje.
o Slachtoffer is hier geen partij Kan wel burgerlijke partij stellen: men kan een schadevergoeding
vragen voor de schade die hij/zij leed, maar kan niet bepalen hoe de overtreder gesanctioneerd
wordt.
Welke gedragen zijn strafbaar
o Menselijke gedragingen
Actieve gedragingen: een gedraging die op zich strafbaar is.
Passieve gedragingen: het nalaten om bepaalde gedragingen te stellen is strafbaar (schuldig
verzuim)
Gedragingen die niet strafbaar zijn, maar dit worden door een ongewild gevolg (vb. dood als
gevolg van een autoaccident)
Gedragingen van een rechtspersoon: zowel publiek- als privaatrechtelijke rechtspersonen
Onder welke voorwaarden
o Elementen die aanwezig moeten zijn om van een misdrijf te spreken staan beschreven in de wet.
Vb. valsheid in geschriften het moet met kwaad opzet zijn of oogmerk om te schaden,
anders geen misdrijf
In welke omstandigheden
o Sommige omstandigheden zorgen ervoor dat een mogelijk misdrijf onbestaande is.
Vb. Slagen en verwondingen wettige zelfverdediging, dan is er geen misdrijf
o Verzachtende/verzwarende omstandigheden
Vb. Blanco strafregister (verzachtende)
Vb. Diefstel MET GEWELD (verzwarend)
o Andere omstandigheden
Poging en samenloop
Tegenover welke persoon
o Hoedanigheid v/ dader en slachtoffer maken vaak het verschil (vb. koning, openbaar ambtenaar,…)
o Verwantschapsbanden of affectieve banden kunnen ook van belang zijn
Sancties/maatregelen
o Onderscheid strafbaar/moreel
Strafbaar: deze gedragingen zijn beschreven als misdrijf in de wet, maar zijn niet per se
strafbaar volgens de moreel van de maatschappij, deze zitten in de strafwet om de orde van
de maatschappij te behouden
Moreel afgekeurde gedragingen zoals prostitutie zijn niet strafbaar volgens de wet
o Strafrecht gaat over voorschriften die op dat ogenblik in de maatschappij geld (gemaakt door
overheid)
o Straf = repressief: bedoeldt voor wraag en leed
,STRAFRECHT: TUSSENTIJDSE SAMENVATTING – HERFST
o
Sanctie = gericht op preventie en herstel
o
Maatregelen (beveiligend)
o
Maatregelen die ervoor zorgen dat strafzaken buiten de rechtbank gehouden worden (vb. minnelijke
schikking, seponering, bemiddeling,…)
Welke organen zijn bevoegd en op welke manier
o Materieel strafrecht = geheel v/ rechtsregels die strafbare gedragignen beschrijven met hun sanctie
o Formeel strafrecht/strafprocesrecht = wie is bevoegd om over de gedragingen te oordelen, op welke
manier, volgens welke procedure.
HET LEGALITEITSBEGINSEL
= fundamenteel beginsel (2elementen) in strafrecht (nationaal en internationaal)
Geen misdrijf zonder wet: een gedraging is strafbaar ALS in de wet beschreven staat
o Moeilijk: nieuwe misdrijven staan nog niet in de wet vb. eerste keer hacken
Geen straf zonder wet: sancties die mogen gegeven worden staan in de strafwet beschreven, de rechter mag
enkel die sancties gebruiken die verbonden zijn met het misdrijf en binnen de opgelegde grenzen blijven.
o Rechter mag niet strenger zijn dan toegestaan, geen alternatieve straffen
o Wel: probatievoorwaarden
Gevolgen van dit beginsel
o Bronnen v/h strafrecht = enkel en alleen de wet (nietvb. Gewoonte)
o Strikte interpretatie – geen analogie/ vrije interpretatie
o Niet terugwerken in de tijd: enkel de wet op het ogenblik van de beoordeling geldt
o De Belgische wet is enkel van toepassing op Belgisch grondgebied
Doel beginsel = bescherming v/h individu tegen de willekeur van de overheid
BRONNEN VAN HET STRAFRECHT
Wetgeving
Internationale bronnen
o EVRM, BUPO
Nationale bronnen
o Grondwet
o Strafwetboek
o Complementaire wetten die de strafwet aanvullen
o Bijzondere strafwetten
o Decreten en ordonnanties
o Provinciale en gemeentelijke reglementen en verordeningen
Elke geldende norm gemaakt door een bevoegde overheid waarbij een gedraging ver-/geboden is met een
dreiging van sanctie = bron van strafrecht
Rechtspraak
Alle vonnissen en arresten van rechtbanken en hoven (men kan dit aankaarten, niet bindend)
Uitspraken van het Hof van Cassatie (bindend)
Rechtsleer
Alle documenten, papers, werken v/ personen met een rechtsverleden (juristen, advocaten,
rechtsgeleerden…)
Addendum: Strikte interpretatie van het strafrecht
, STRAFRECHT: TUSSENTIJDSE SAMENVATTING – HERFST
o Gedraging niet letterlijk verboden in de wet = niet strafbaar
o Gewoonte = geen bron
o Onduidelijkheid/twijfel over draagwijdte van regel = ruimte voor interpretatie
o Rechtsleer: moreel gezag, geen bindende kracht
o Rechtspraak: meer gezag, HvC grote controle, bindend
o Analoge interpretatie: kan niet. Analogie zorgt ervoor dat een toepassinggebied verruimd wordt,
men schept nieuw recht = Expliciet verboden. In sommige omstandighed en in voordeel van de
rechtsonderhorige kan analoge interpretatie wel
o Tijdsgebonden interpretatie = niet verboden sommige begrippen moeten binnen de tijdsgeest
geïnterpreteerd
worden en zijn
daardoor ook aan
wijziging toe.
DE STRAFGERECHTEN:
ORGANIGRAM
WERKING IN DE TIJD
Vanuit legaliteitsbeginsel
o Gedraging is enkel strafbaar als het op dat ogenblik in de wet staat
een latere strafwet, kan een vroegere gedraging niet strafbaar stellen = niet-retroactiviteit van de
wet. Een wet geldt van het moment dat ze in werking treedt tot ze wordt opgegeven of vernietigd
wordt.
o De wet is constant in beweging: nieuwe wetten, verandering, zwaarder, lichter,… kan voor
conflict zorgen 2 principes
Een strengere strafwet kan niet retroactief toegepast worden = feiten die begaan zijn 2 jaar gelden, maar
toen nog geen misdrijf was, kan men nu niet bestraffen met de bestaande wetten.
o Uitzonderingen:
Beveiligingsmaatregelen: onmiddellijk toepassen geen straf
Tuchtmaatregelen geen straf
Interpretatieve wetten: de latere interpretatieve wet maakt de vroegere wet duidelijk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elien11decloedt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now