24 kantjes lang over alle communicatie methoden, biologische ritmes en emoties lezen? Je hebt de goede samenvatting voor je neusje. Dit pareltje bevat puntsgewijs alle tentamenstof uit de hoorcolleges en uit het boek. Ook verkrijgbaar in voordelige bundel met de samenvatting van het 2e deeltentamen...
De Ultieme Samenvatting Gedragsbiologie Deeltentamen I
Inleiding (H1)
• Onderzoek naar diergedrag in 20e eeuw: 2 kampen
o Amerika: vergelijkende psychologie (Lehrman, Pavlov) en Behaviourisme (Skinner)
▪ Onderzoek van in laboratorium
▪ Gedrag als gevolg van leerprocessen, te meten aan fysiologische parameters;
“elk gedrag is aangeleerd”
o Europa: ethologie (Tinbergen, Lorenz)
▪ Natuurlijke omgeving
▪ Gedrag is biologisch fenomeen en dus product van evolutie (instinct)
• Vier vragen van Tinbergen: “waarom?” van gedrag
o Causatie: veroorzaking van gedrag
▪ Stimuli, hersenproces etc.
o Functie: fitness meer nakomelingen
▪ Survival value, overlevingswaarde)
o Ontwikkeling: ontogenie (leerprocessen)
o Evolutie
• Ultimaat/proximaat
o Ultimaat: functionele vragen (functie en evolutie)
o Proximaat: vragen over mechanisme van gedrag (ontwikkeling en causatie)
Biologische ritmes (H4)
• Biologische klok
o Synchronisatie van fysiologische processen
o Synchronisatie of anticipatie met fysische of sociale omgeving
• Circadiaans ritme: onafhankelijk van externe prikkels -> endogeen proces
o Entrainment met behulp van zeitgebers
▪ Dag/nacht, temperatuur, eigen activiteit etc. stellen ritme in op ±24h
o Zonder zeitgebers ontstaan free-running periodes van activiteit en inactiviteit
• Begrippen
o τ (Tau): endogene periode van activiteit en inactiviteit
o Centrale pacemaker: zet ritmes voor periodiciteit
▪ Reguleert cycli als wakker/slaap, actief/rust en voedsel/vasten
o Zeitgeber: externe prikkel die biologische klok synchroniseert
o Entrainment: synchroniseren van biologische klok aan endogene fase (τ)
• Evolutie circadiaans ritme: 3,5 miljard geleden ontstaan
o Ontstaan circadiaanse ritmes gedreven door
▪ Noodzaak om biochemische processen te beschermen tegen ioniserende
straling van zon (UV)
▪ Noodzaak om biochemische processen die niet samengaan te scheiden
o Cyanobacteriën waarschijnlijk eerste organismen met circadiaans ritme
1
,De Ultieme Samenvatting Gedragsbiologie Deeltentamen I
• PCR: phase responsive curve
o Geeft faseverandering weer van circadiaans ritme door licht
• Functies circadiaans ritme
o Optimale coördinatie met buitenwereld
o Optimale coördinatie van interne biochemische en fysische processen (dag/nacht
ritme)
• Extra functies circadiaans ritme
o Intern kompas: kennis van richting (bijen)
o Kalender: kennis van seizoen
o Uitvliegen van vogels etc.
• Relatie circadiaans ritme met homeostase
o Hormoon secretie is afhankelijk van slaapritme (melatonine)
o Ritme beïnvloed temperatuur, bloeddruk etc.
• Dag- en nachtdieren
2
, De Ultieme Samenvatting Gedragsbiologie Deeltentamen I
• Jetlag: verstoring van biologische klok (door verschil in tijdszones)
o Sociale jetlag: verstoring biologische klok door onregelmatig slaapritme of
onnatuurlijk ritme
o Herstel van jetlag -> verandering van circadiaans ritme
▪ Hoe ouder je bent, hoe kortere τ -> ook verandering circadiaans ritme
• Locatie biologische klok (zoogdieren)
o Pacemaker: suprachiasmatische nucleus (SCN)
▪ Op kruising van oogzenuwen
o Cellen hebben ook allemaal eigen klok
• Werking biologische klok
o Dubbele feedbackloop die ±24h duurt
o (Blauw) licht breek PER/TIM af
• Pijnappelklier: circannuale (jaarlijkse) klok
o Bepaalt m.b.v. melatonine de daglengte
o Bepaling jaarlijkse klok
▪ Vetopslag, rui, hibernatie (winterslaap), reproductie etc.
• Ultradiaans ritme
o 2 of meer cycli doorlopen per dag
▪ Frequentie van hormoonafgifte
▪ REM-slaap
• Circadiaans ritme in geneeskunde
o Licht therapie, chronotherapie
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StijnBrouwerss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
