Summary
Samenvatting - Levensbeschouwing: religie atheïsme en wetenschap (1001CPGVKA)
- Course
- Institution
Deze samenvatting behandelt de hoofdstukken die in de hoorcolleges aan bod komen.
[Show more]
Seller
Follow
tessanuyttens
Reviews received
Content preview
Levensbeschouwing: religie, atheïsme &wetenschap
Inleiding
Wetenschap
Wetenschap levert momenteel de beste kennis die voorhanden is →
wetenschappelijke kennis staat verder dan ooit en is nog steeds aan het evolueren
→ wetenschap weet echter nog niet alles en kan niet op elke vraag een antwoord
bieden, vragen zoals:
− Wat is mooi?
− Persoonlijke keuzes, ben jij vrijwillig of niet? Is er een andere werkelijkheid
waarin je ander gereageerd zou hebben?
− Ethische beslissingen, wat is goed en wat is ‘ought to be’ (hoe de
werkelijkheid is en hoe deze zou moeten zijn)?
Geloof
Ondanks secularisering (religie die minder invloed heeft op
bv. democratie) is religie nog populair in de wereld:
1/3 is christelijk (protestanten, orthodoxen, Rooms-
katholieken,…) → tegen 2060 vnl. nog de
evangelisten die sterk groeien.
1/4 is moslim (soennieten, sjiieten) → sterkst
groeiende groep tegen 2060 → het is een jongere
populatie, hebben een hoger geboortecijfer, …
1/3 behoort dan tot hindoes, boeddhisten, joden, …
1/5 is niet geassocieerd met een geloof =
onverschilligen of ongelovigen → blijft sterk stijgen in de meeste westerse
landen
Wetenschap en religie
Het debat van de verhouding tussen geloof, rede en wetenschap is al oud
➢ Sinds 1960 een zelfstandige academische discipline → mensen uit godsdienst,
wetenschap, filosofen en historici komen samen
➢ 1966 1e exemplaar van Zygon: Journal of Religion and Science en handboek
Isseus in Science and Religion van Ian Barbour
Debat vooral gefocused op de relatie tussen wetenschap en het Christendom →
Richard Dawkins (oxfordbioloog): wetenschap en religie zijn incompatibel, ze
onderhouden een noodzakelijke conflictieuze relatie.
Debat vaak vanuit een religieuze hoek → John Templeton Foundation is hierbij een
invloedrijke organisatie, welke met onderzoeksgeld en jaarlijkse Templeton Prize
wetenschap en religie in harmonie wil samenbrengen → apologetische kant:
Page 1 of 16
,wetenschap is geen bedreiging voor religie en hoeft geloof niet te ondermijnen
(verdedigt vnl. het Christendom).
De twee staan in een intense spanningsrelatie, maar dit wil niet zeggen dat:
Religie altijd tegen de wetenschap geweest is en dat ze incompatibel waren
Kerk is niet altijd tegen wetenschap en het verzamelen van voorlopig beste
kennis geweest → abdijen die de beste kennis neerschreven, verzamelpunten
van manuscripten en scriptoria (overschrijven van manuscripten) → kopiëren
van kennis en overbrengen → eerste scholen waren religieus gemotiveerd
(kennis opdoen en overdragen)
Veel periodes waarin ze twee handen op een buik waren en dat er geen
evidentie van frictie is → tijdsberekening: wetenschappers die technieken
ontwikkelde om de tijd te weten, welke ook door de religieuze instellingen
gebruikt werkt
Maar bepaalde elementen geven de spanning weer:
− Veroordeling van Galilei in 1633 door de Kerk
− Weerstand tegen de evolutietheorie vanuit de religie
Buiten perspectief
Religie wordt gezien als divers, dynamisch (rivier) en ambivalent = tegenstrijdig, door
opvattingen die uiteenlopend kunnen zijn → kan mensen sterk motiveren en het
beste, maar ook het slechtste uit de mensen halen → bv. kruistochten die gehouden
werden, doden in naam van religie, maar ook goede daden doen in de naam van
je religie.
Levensbeschouwing bekijken als een rivier (dynamisch)
➢ De bron van het christendom is het Joodse geloof
→ als een zijrivier geëvolueerd die dan groter is
geworden dan zijn bron
➢ Traditie zelf is ook voortdurend onderhevig aan
verandering, is afh. van het moment dat je in de rivier gaat staan → oude
teksten van het Christendom gaven een gevoel van eindtijd (goed van
kwaad te onderscheiden, omdat het bijna gedaan was → veel missionarissen)
Europees hof: respect voor pluralisme, kritisering en objectiviteit → Vlaanderen heeft
een vrijstelling voor het volgen van levensbeschouwelijke vakken, als je voelt dat je
niet een vak heeft dat voldoet aan jou opvattingen.
Casestudy: rol van de reformatie in het ontstaan van vrijdenken
Fastforward naar H2.3: De reformatie als een ontstaanscontext van vrijdenken
Meeste mensen zien dit als de 18e eeuw: verlichting → streving naar vorm van
vrijdenken waarbij geleerden zich lostrekken van het Kerkelijk leergedrag → maar is
al eerder in de geschiedenis gebeurt (zaadjes geplant)
Page 2 of 16
, 16e eeuw: tijd van de reformatie
Getrokken door Luther en Calvijn → Luther was een Augustijner monnik en kwam tot
de conclusie dat het Vaticaan ver afstreed van de Bijbel, het ware geloof →
herbronning nodig → ontstaan van de solas:
➢ Sola Scriptura: alleen het schrift
➢ Sola fidei: alleen het geloof
➢ Sola gratia: alleen de goddelijke genade
Voor geloof en zielenheil is de Kerk en hiërarchie niet nodig → elk gelovig persoon
kan ‘priester’ zijn en in staat zijn van de Bijbel te lezen → Bijbel is in deze tijd het
Vulgaat, was geschreven in het Latijn (enkel geleerden konden dit lezen). Door
goede handelingen de hemel niet verdienen → afh. van genade van God = sola
gratia → predestinatie vanaf geboorte, kan je niet veranderen doorheen je leven.
Reformatie greep in op verschillende vlakken:
− Behoudt van 2 sacramenten: doop en eucharistie → terug naar de essentie.
− Beeldenstorm doordat afbeelding de mens afleden van de essentie →
muurschilderingen overdekt enz.
− Luther zou in 1517 95 stellingen gehamerd hebben
op de deur van de kapel van Wittenberg → wou
discussie voeren (in Latijn) → werd vertaald in het
Duits en gaf hierdoor aanleiding aan een opstand
→ Luther werd veroordeeld door de Kerk, maar
gered door Frederick de Wijze naar Wartburg en
zal zich hier bezighouden met het vertalen van de Bijbel in het Duits →
gebruikt hiervoor het werk van Erasmus (Grieks)
o Erasmus: humanist, ad fontes was een van hun uitganspunten → terug
naar de bron → de Bijbel herstellen in oorspronkelijke taal → nieuwe
testament terug naar Grieks vertalen → collegium trilingue voor
docering van Latijn, Grieks en Hebreeuws in Leuven
− Engelse Bijbel en Nederlandse Bijbel (Van Liesveld vertaalde in het Nederlands
door gebruik van de Duitse versie van Luther) → wijken af van Vulgaat
Iedereen mag en zal de tekst onafhankelijk interpreten → bij de Kerk mochten enkel
zij deze tekst interpreteren en overbrengen → deze reformatie geeft aanleiding aan
een ambivalentie: kritische blik op verhalen uit bepaalde tijdstammen = kritische
theologie → mensen die zullen zeggen dat hun interpretatie de juist is →
creationisme, fundamentalisme, …
Onbedoelde afleidingen van de Reformatie → standpunten die niet bedoeld
werden door Luther en Calvijn.
Page 3 of 16
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tessanuyttens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.40. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now