Summary
Samenvatting de wereld van Aardrijkskunde hoofstuk 4 Grondstoffen 2HV
- Course
- Level
Samenvatting van hoofdstuk 4 Grondstoffen (mens en milieu). Inbegrepen zijn: paragraaf 2,3,4,7 en 8
[Show more]
Seller
Follow
jolijnmannaerts
Content preview
Hoofdstuk 4 paragraaf 2 Grondstoffen en duurzame ontwikkelingGrondstoffen zijn onbewerkte materialen (nog niet bruikbaar) om iets van te fabriceren.
Grondstoffen uit de aarde (uit het gesteente) heten delfstoffen (bijv. ijzer, steenkool, bruinkool of
aardolie). Ook diverse landbouw producten worden tot grondstoffen gerekend zoals katoen (kleding)
en cacao (chocolade).
Natuurlijke hulpbronnen zijn alle bruikbare producten uit de natuur, bijv. water, mineralen, hout en
vruchtbare aarde.
Waarom gebruiken we meer grondstoffen:
1. Groei van de wereldbevolking;
2. Economische ontwikkeling. Meer geld om producten te kopen;
3. Verouderde/kapotte spullen worden sneller vervangen omdat repareren duurder is (bijv.
wasmachine).
4. Om grondstoffen, mensen en producten te verplaatsen over de wereld is transport nodig
(vliegtuig/boot/trein/vrachtwagen). Dit kost veel energie (bijv. aardolie)
Niet-hernieuwbare (wereldverbruik = 85%) en hernieuwbare hulpbronnen (=15%)
Niet hernieuwbare hulpbronnen: grondstoffen (brandstoffen en mineralen) die op kunnen raken,
omdat er maar een beperkte hoeveelheid van is. Ze groeien niet aan, bijv. gas, steenkool, koper,
ijzererts, fosfaat, metalen.
Hernieuwbare hulpbronnen: hulpbronnen de we telkens opnieuw kunnen gebruiken als we er zuinig
op zijn. Ze groeien aan, zoals zeeën, bossen, zoet water en landbouwgrond.
Als we de hernieuwbare hulpbronnen teveel gebruiken, putten we ze uit:
- Zeeën -> overbevissing -> Vissen kunnen zich heel moeilijk nog voortplanten -> uitsterven
(minder voedsel)
- Bossen -> kappen regenwouden voor papier/palmolie -> bodem raakt uitgeput -> geen bos meer
(hout/zuurstof etc.)
Duurzame ontwikkeling
Meer gebruikmaken van hernieuwbare hulpbronnen i.p.v. niet-hernieuwbare hulpbronnen =
duurzame ontwikkeling. Dit houdt in: afval scheiden, weinig weggooien en grondstoffen
hergebruiken in het productieproces (recyclen).
Ecologische voetafdruk: getal dat laat zien hoeveel ruimte nodig is:
- Om alles wat je gebruikt te produceren.
- Om al het afval dat je maakt te verwerken.
Waarom is Australië klein afgebeeld ondanks dat het een hoge ecologische voetafdruk heeft? ->
weinig inwoners.
Waarom is India groot afgebeeld ondanks dat het een lage voetafdruk heeft? -> heel dichtbevolkt.
, Hoofdstuk 4 paragraaf 3 Fossielen brandstoffen
Fossiele brandstoffen zijn brandstoffen die ontstaan zijn uit de resten van planten en dieren.
Van planten tot steenkool
Veen is een vochtige grondsoort ontstaan uit resten van dode planten.
1. Veen overstroomt door zee en rivieren dan komt er laag klei of zand op het veen.
2. Door de warmte en stijgende zeespiegel kwamen er steeds nieuwe lagen op het veen.
3. Deze lagen drukte enorm op het veen en de temperatuur steeg in de veenlaag.
4. Water en andere stoffen werden uit het veen geperst.
5. Het veen werd daardoor omgezet in bruinkool=vette steenkool (zachte donkerbruine
brandstof die voor 75% uit koolstof/ energie bestaat).
6. Gaat het proces verder door ontstaat steenkool (zwarte harde delfstof die uit meer dan 75%
koolstof/energie bestaat).
7. Bij het omvormingsproces komt ook aardgas vrij. Dat is een vluchtige brandstof die vrijkomt
bij het ontstaan van steenkool en aardolie.
Gebruik van bruinkool en steenkool
Bruinkool bevat slechts 75% van de energie die steenkool bevat.
Bruinkool ligt dicht onder aardoppervlak, steenkool ligt dieper.
Bruinkool kan direct afgegraven worden en gebruikt worden in bijv. elektriciteitscentrales.
De vorming van steenkool duurt langer en zijn mijnen noodzakelijk.
Steenkool bevat heel veel energie en wordt gebruikt in de hoogovens om ijzer te smelten.
In Nederland konden we alleen in Limburg steenkool winnen. Dit deel van NL is vroeger omhoog
gekomen waardoor de steenkool dichter aan het aardoppervlak kwam. In 1974 sloot de laatste mijn.
Reden: steenkool uit buitenland was goedkoper en de ontdekking van gasvelden in Groningen.
Van plankton naar aardolie
Aardolie is een brandstof die is ontstaan uit plankton. Plankton zijn eencellige diertjes in de oceaan.
1. Plankton vermenigvuldigt zich heel snel;
2. Dood plankton zakt met zand en klei naar oceaanbodem;
3. Steeds komen er nieuwe lagen zand en klei bovenop;
4. Plankton wordt aardolie op diepte van 1-1,5 km en bij temperatuur van 60 – 120 °C.
5. Bij de vorming van aardolie komt aardgas vrij net als bij steenkool.
6. Om olie te kunnen winnen (uit de bodem halen) moeten de aardlagen scheef staan. Dan
verzamelt de olie zich op één plaats. Ook moet de aardolie opgeslagen kunnen worden in de
kleine holtes van poreus gesteente, zoals zand. Tenslotte moet er een ondoorlatende
bovenlaag, zoals leisteen, voorkomen dat aardolie en aardgas ontsnappen.
Gebruik van aardgas en aardolie
Aardgas is in NL in 1959 ontdekt in Groningen. We gebruiken het voor elektriciteitscentrales,
fabrieken, cv-ketels en gasfornuizen. Het aardgas raakt steeds verder op en we ervaren problemen,
zoals aardbevingen en verzakkingen door het winnen van het gas.
Aardolie vervoert men eenvoudig in tankers. Het wordt gebruikt om brandstoffen als kerosine en
benzine van te maken. Aardolie is ook een grondstof voor asfalt en kunststoffen, zoals plastic en
nylon.
Minder fossiel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jolijnmannaerts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now