Summary
Summary - Inleiding bestuurskunde
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van het vak 'inleiding bestuurskunde' op basis van het boek en de lessen geschreven en gegeven door Bram Verschuere.
[Show more]
Seller
Follow
douwedc
Reviews received
Content preview
1|PaginaBESTUURSKUNDE CLUSTER 1.
SITUERING VAN DE
BESTUURSKUNDE
HOOFDSTUK 1. SFEREN IN DE SAMENLEVING
1. INLEIDING
Bestuurskunde > besturen > sturen: vorm geven aan de samenleving + de rol vd
overheid daarin
Samenleving = politiek georganiseerd verband (kan op verschillende niveaus:
van globaal tot lokaal, en is tijds- en plaatsgebonden)
Samenleving bestaat uit verhouding tussen 4 sferen, die elk hun eigen kenmerken
hebben
2. DE VIER SFEREN VAN DE SAMENLEVING
VANUIT HET INDIVIDU BEKEKEN
Elk individu verhoudt zich tot de vier sferen = werelden waarin je als individu
wordt opgenomen
Ontsnappen = onmogelijk
Samenleving
Niet vast omlijnd
Heeft meerschalige betekenis & grenzen zijn relatief
Elke samenleving die een politiek georganiseerd verband vormt, bestaat uit
verhoudingen tssn de 4 sferen
Het geheel vd sferen & onderlinge relaties bepalen hoe de samenleving in elkaar
zit + hoe burgers ze ervaren
DE SFEER VAN DE GEMEENSCHAP
= de private sfeer: relaties aangaan, gezin stichten, familie, sociale netwerken
Kenmerken
Liefde, loyaliteit & vrijwilligheid (in theorie: relaties = machtsvrij, vrije keuze)
De wereld van rechten en vrijheden (wél grotendeels al bepaald door de staat)
Geen dwang (in theorie sociale druk, maatschappelijke verwachtingen =
sturend voor onze keuzes)
Vrijheid id private sfeer = begrensd
Sociaaleconomische positie v mensen (bv. kansarmoede)
Afhankelijkheid v mensen onderling (bv. man – vrouw)
Overheid
DE SFEER VAN DE STAAT
Individuen hebben op elk moment met de staat te maken (= geheel van overheid en
instellingen)
De staat
Verhoudingen tussen wetgevende, rechtelijke en uitvoerende macht
Verplichten, stimuleren, ondersteunen of hinderen in wat de burger wil
doen (continue debat over) adhv wetten, decreten, belastingen, …
BESTUURSKUNDE | Volledige samenvatting
,2|Pagina
Kan dwingen en straffen (= exclusief kenmerk)
Vorm vd staat: interne organisatie, bevoegdheden, … wordt continue
gediscussieerd. De staat kan groot/klein zijn
‘Voice’
Burgers hebben een stem tov de staat
Drukken hun voorkeuren uit adhv verkiezingen, wie moet besturen (=
letterlijk)
Verheffen hun stem adhv steun/protest/actie/… (= figuurlijk)
DE SFEER VAN DE MARKT
Markt wordt gestuurd door vraag & aanbod
Gestuurd worden besturen?
Wanneer markt aspecten beter kan organiseren dan staat: markt gaat
samenleving vorm geven & sturen in een bepaalde richting
De burger = consument v profit-bedrijven
Ze overleven alleen als ze investeren & winst maken
Werkt puur op vraag & aanbod
Exit is mogelijk
DE SFEER VAN DE CIVIL SOCIETY
= maatschappelijk middenveld (gevoelige politiek context) < civil society = door
burgers opgerichte organisaties
Engelse woord vermijdt politieke associatie & dekt de lading
Verenigen in de vrije tijd (= vrijwilligheid)
Steunt op vertrouwen
In elkaar & in de organisatie = sociaal kapitaal
Indien weg: niet meer bereid zich vrijwillig in te zetten
CS versterkt mensen individueel adhv samenwerking met andere mensen =
empowerment
Via empowerment druk uitoefenen op markt, gemeenschappen & staat
CS bundelt verlangens & eisen v mensen
Maatschappelijke doelen nastreven via groepsvorming
Bevindt zich ih midden: CS verenigt mensen met gelijkaardige problemen/dezelfde
situatie
DE STAAT EN ANDERE SFEREN
De staat & de gemeenschappen
Bepaalt rechten & vrijheden: overheidsmaatregelen grijpen sterk in op leven v
mensen & beïnvloeden hun individuele keuzes
Biedt dienstverlening aan
Nood aan bescherming tegen opdringerige staat (grondwet, rechten,
parlementen, rechtbanken, …)
Democratische landen: bewust inperken macht vd staat autoritaire landen:
staat = instrument voor een totale dominantie van wat mensen mogen
denken/doen
De staat & de markt
Maakt regels, reguleert markten = gedrag v bedrijven sturen
Heft belastingen
Samenwerking: diensten uitbesteden aan private sector = vermarkten
BESTUURSKUNDE | Volledige samenvatting
,3|Pagina
Sociale economie ligt tussen staat & markt: werken vaak met subsidies
De staat & het middenveld
Financiële steun adhv subsidies
Regels: makkelijker/moeilijker om mensen zich te laten verenigen
Intense samenwerking voor maatschappelijke opdrachten (onderwijs, sociale
zekerheid & overleg, …) = publieke taken vervullen
DE MARKT EN DE ANDERE SFEREN
De markt & de gemeenschappen
Manier waarop werkorganisatie is geregeld bepaalt levenspatroon (werken op
zondag?, …)
Beïnvloeding van keuzes door reclame en aanbieden van producten en
diensten
De markt & de staat
Bedrijven lobbyen voor hun belangen
Kunnen staat ook onder druk zetten om bepaalde keuzes te maken voor het
algemeen belang
Constante stroom v beïnvloeding
De markt & het middenveld
Bedrijven komen op voor hun belangen: hebben invloed op middenveld
Vermarkting middenveld:
> concurrentie: gaan als marktpartijen functioneren (reizen vd mutualiteit
> middenveldorg. die worden overgenomen door privé sector (private
woonzorgcentra)
TIJD & RUIMTE: DE CONTEXT MAAKT EN VERKLAART VERSCHIL
Machstverhoudingen tussen de sferen zijn afhankelijk v hun geschiedenis en
ideologische klemtonen
Kleine/grote staat? Veel/weinig middenveld?
Markt veel/weinig ruimte? Groot/klein belang private sfeer?
Verschil in ruimte & tijd
Ruimte: ontwikkeling v eigen diensten in BEL = omvangrijker dan die v in VS/VK
Tijd: evolutie China naar meer ruimte voor de markt (vroeger: communisme, alles
behalve het geval)
Dynamisch schema: sferen kunnen groter/kleiner voorgesteld worden
Alle ideologieën vullen dit schema op eigen manier in, met eigen opvattingen
BASISTERMEN
Lezen p33-34
SCHEMA: DE 4 SFEREN
BESTUURSKUNDE | Volledige samenvatting
, 4|Pagina
3.
GOVERNANCE: ARRANGEMENTEN VOOR BESTURING
Geen enkele sfeer is ooit volledig dominant: combinaties v sferen, zitten in
elkaar verweven
BESTUURSKUNDE | Volledige samenvatting
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller douwedc. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.76. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now