Inleiding in de Rechtswetenschap VU BEKNOPTE SAMENVATTING
5 views 0 purchase
Course
Inleiding in de rechtswetenschap (R_INL.RECHT)
Institution
Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Book
Recht in context
Dit document bevat volledige en duidelijke aantekeningen van alle colleges en samenvattingen van de stof. De stof is van het vak Inleiding op de Rechtswetenschap van VU Amsterdam en bevat ook stof van het boek Recht in Context. De stof is overzichtelijk, beknopt en de perfecte hulpmiddel voor bij j...
1 - Rechtsbegrip en rechtsvinding
3 dimensies om te kijken naar recht:
Rechtszekerheid (positieve recht > het normatieve moment-juridisch)
o Het door (bevoegde) mensen gemaakte recht
o Geheel van regels, beslissingen en beginselen
Rechtvaardigheid (waarden, opvattingen en ideeën > het ideële moment-filosofisch)
Doelmatigheid (wisselwerking tussen positieve recht en werkwijze van mensen > het actuele
moment-sociologisch)
o Werken de regels wel echt goed
o Recht in de praktijk
Terugwerkende kracht: je kan gestraft worden voor iets wat je vroeger deed wat toen niet strafbaar
was
De wet heeft dus geen terugwerkende kracht, maar er zijn wel uitzonderingen
Zebrapad:
Normatieve moment: voetganger heeft voorrang
Ideële moment: veiligheid van de voetganger
o De zwakste wordt beschermd tegen de sterkste
Actuele moment: wordt er wel echt gestopt
o Het werkelijke gezag rondom het zebrapad
De wetgever kan niet alles voorspellen, dus rechtspraak (rechter) vult de wet aan
De rechter interpreteert het positief recht
o d.m.v. drie momenten
Positief recht: alle geldende regels
Juridische dogmatiek: het recht wordt bestudeerd als systeem van regels
Nadeel: het recht functioneert in de context van de omstandigheden
a. Omstandigheden waaronder het recht tot stand is gekomen
b. Aandacht aan alle omstandigheden van geval
Onderscheid tussen privaatrecht en publiekrecht
1. De aard van betrokken partijen
a. Publiekrecht: overheid tegen burger
b. Privaatrecht: burgers onderling
2. De aard van het te beschermen belang
a. Publiekrecht: algemeen belang
b. Privaatrecht: particulier belang
3. Het initiatief tot handhaving van het recht
a. Privaatrecht: belanghebbende
b. Publiekrecht: overheid, bijvoorbeeld officier van justitie
4. De middelen tot rechtshandhaving
, Subjectief recht: rechtssubjecten (personen die door objectieve recht worden erkend) ontlenen
rechten aan de regels van het objectieve recht
Recht op vrijheid van meningsuiting
Objectief recht: het recht geldt voor iedereen en is een verzameling van rechtsnormen
Formele recht: bestaat uit regels met betrekking tot de wijze waarop het recht wordt gehandhaafd
Materieel recht: bestaat uit regels met betrekking tot inhoudelijke gedragsnormen
'Vorderingen' zijn meestal formeel.
Dwingend recht wordt gevormd door rechtsregels waar men niet van af mag wijken.
Bijvoorbeeld de regel dat het niet is toegestaan om meer dan één huwelijkspartner te
hebben. Je mag daar niet van afwijken.
Aanvullend/regelend recht zijn rechtsregels die gelden als aanvulling op het dwingende recht en
waarvan kan worden afgeweken. = wordt gevormd door regels waar men wel van af mag wijken.
Bijvoorbeeld het erfrecht waarin wordt bepaald wat er gebeurt met het vermogen van
iemand die geen testament heeft opgesteld. Door tijdig een notaris op te zoeken kan men de
niet gewenste consequenties vermijden.
Rechtsvinding is wetten interpreteren.
Casuïstische rechtsvinding: bepaald door omstandigheden
Regelgeleide rechtsvinding: duidelijk afgebakende regels
Interpretatiemethoden
Grammaticale interpretatie
De rechter beroept zich op de spraakgebruikelijke betekenis van de wet, dus de
exacte betekenis
Nadeel: de juridische taal wijkt af van de dagelijkse taal, belangrijke
onderscheidingen kunnen dus verdwijnen
Wetshistorische interpretatie
Het gaat om waarom de wet is gemaakt en waarvoor hij dient, de bedoeling van de
wetgever dus.
Nadeel: de wetgevers zullen vast niet allemaal dezelfde bedoeling hebben
gehad, welke is beslissend?
Rechtshistorische interpretatie
Hier gaat het niet alleen om de wetsgeschiedenis, maar ook om de maatschappelijke
geschiedenis en omgang, de rechtsgeschiedenis.
Systematische interpretatie
Wanneer de wetten als een systeem wordt beschouwd, bij het interpreteren van een
wet wordt ook naar andere wetten gekeken.
Teleologische interpretatie
Er wordt beroept op de strekking van de wet, het rechtvaardigheidsidee.
Redeneervormen voor juridische argumentatie:
1. Analogische redenering
Vaak in verband gebracht met systematische interpretatie.
Geval P heeft rechtsgevolg Q
P' lijkt op P, dus heeft P' ook rechtsgevolg Q
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hajarelbae. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.61. You're not tied to anything after your purchase.
