Alle kennisclips van deeltoets 2 Moleculaire Biologie aan de Universiteit Utrecht. Belangrijke opmerking gemaakt tijdens de kennisclips zijn in het oranje geschreven. Net uitgewerkt en handig om de stof te leren of door te nemen voor het tentamen.
9.1 External signals are converted to responses within the cell
evolutie van celsignalering
communicatie bij bacteriën
1. populatiedichtheid
● quorum sensing: genexpressie aanpassen
op populatiedichtheid van de cel
○ signaalmoleculen van andere
bacteriële cellen detecteren →
bacteriën kunnen hun eigen lokale
celdichtheid controleren
2. nutriënten beschikbaarheid
eencellige eukaryote communicatie
● gist kan haploïd (1 set chromosomen) zijn
○ a en α (seksuele reproductie)
○ scheiden mating factors (signaalmoleculen) (korte peptide) uit
○ fuseren tot diploïd organisme → verder als haploid organisme
● vanuit eencelligen is celcommunicatie verder geëvolueerd naar signalering in
meercelligen
cel-cel communicatie
1. communicatie door direct contact
1) cell junctions
○ stoffen diffunderen door kanaaltjes
■ gap junction (dierlijke cellen)
■ plasmodesmata (plantencellen)
2) cell-cell recognition
○ moleculen op de celoppervlaktes binden aan elkaar
○ signaal wordt doorgegeven aan binnenkant cel
2. communicatie door uitgescheiden moleculen
1) lokaal
● paracrien (paracriene signalering)
● autocrien (autocriene signalering)
● synaptisch
2) lange afstand
● endocrien
● signaalstof is hormoon
● lange afstand → specifiek
3 stappen van celsignalering
1. ontvangst: signaalmolecuul bindt aan receptor op de signaalontvangende cel
2. transductie: receptor geeft signaal door aan eiwitten (relay moleculen) in de cel
3. respons: signaal komt aan bij molecuul → respons
,H9 Cellular signaling
9.2 Reception: a signaling molecule binds to a receptor protein, causing it to change shape
receptoren
● binding signaalmolecuul (ligand) en receptor zeer specifiek
● receptor verandert van conformatie (vorm) na binden ligand
● meestal zitten receptoren in het plasmamembraan
moleculaire schakelaars
1. schakelaar 1 – G-eiwit
● uit: GDP gebonden
● aanzetten: GDP loslaten en GTP binden
○ door GEF (guanine exchange factor)
● aan: GTP gebonden
● uitzetten: GTP hydrolyse naar GDP + Pi
○ door G-eiwit zelf na verloop van tijd
2. schakelaar 2 – fosforylering
● uit: niet-gefosforyleerd
● aanzetten: P overdragen van ATP naar eiwit
○ door kinase
● aan: P covalent gekoppeld
● uitzetten: P verwijderen
○ door fosfatase
G-eiwit gekoppelde receptoren (GPCR)
● meer dan 800 verschillende GPCR’s
● betrokken bij veel processen (geur, gevoel, zicht)
● 60% van de medicijnen grijpen aan op een GPCR
● 7 transmembraan α-helices
werking G-eiwit gekoppelde receptor
● systeem bestaat uit receptor + G-eiwit + effector (enzym)
1. ligand bindt aan G-eiwit gekoppelde receptor
→ G-eiwit bindt receptor
→ wisselen GDP naar GTP
2. receptor wordt inactief
→ G-eiwit activeert enzym
3. G-eiwit hydrolyseert GTP (naar GDP) → systeem uit
,H9 Cellular signaling
Tyrosine kinase receptoren (RTK)
● tyrosine zijn aminozuren
● receptor is een kinase (enzym dat een P kan verplaatsen)
● 1 receptor kan meerdere routes in de cel aanzetten
● veel groeifactoren werken via deze receptoren (betrokken bij kanker)
werking tyrosine kinase receptoren
● systeem bestaat uit 2 receptoren
1. ligand bindt aan RTK → brengt 2 receptoren samen (dimeer)
2. receptoren fosforyleren elkaar (cross-fosforylatie) op tyrosine-residue
● receptoren zijn kinases voor elkaar
3. gefosforyleerde receptoren binden relay moleculen die het signaal doorgeven
ionkanaal receptoren
● ligand geactiveerd ionkanaal – soms ionkanalen door elektrisch signaal geactiveerd
● na binding ligand gaat kanaal open voor 1 specifiek ion
● neurotransmitters binden aan dit soort kanalen
● kanalen zitten ook intracellulair
intracellulaire receptoren
● receptoren in cytosol of kern
● liganden passeren de membraan
○ klein en hydrofoob
● receptor kan als transcriptiefactor werken
○ specifieke genen aan/uit
● bijv. steroïdhormonen
, H9 Cellular signaling
9.3 Transduction: cascades of molecular interactions relay signals from receptors to target
molecules in the cell
transductie
● van signaal naar reactie is een miltistep process: signaal doorgeven van molecuul
naar molecuul
○ voordeel
■ op veel plekken vindt regulatie plaats
■ mogelijkheid tot amplificatie (versterking) van het signaal
eiwit (de)fosforylatie in transductie
● fosforylatie en defosforylatie worden veel gebruikt om eiwitactiviteit te reguleren
● kinases brengen fosfaat van ATP naar eiwit
● veel relay moleculen in signaaltransductie route zijn kinases (fosforylatie cascade)
● fosfatases (PP) kunnen geactiveerd eiwit inactiveren (verwijderen fosfaat)
○ exergone reactie
second messengers in transductie
● in veel signaaltransductieroutes geven ook second messengers een signaal door
● second messenger is
○ klein
○ geen eiwit
○ wateroplosbaar
○ molecuul / ion
○ verspreidt zich door de cel via diffusie
○ bijv. Ca2+ / IP3 / DAG / cAMP
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Ribizlik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.96. You're not tied to anything after your purchase.
