Hoofdstuk 2: Cultuur van de kerk
Middeleeuwen
● Tijd van monniken en ridders én Tijd van steden en staten
● Periode van ca. 500 v Chr tot ca. 1500 na Chr
● Middeleeuwen: tussen klassieke oudheid en renaissance
● Hoge/late middeleeuwen: cultuur van de kerk
Stijlen en stromingen:
Bouwkunst
● Romaans
● Gotisch
Muziek
● Gregoriaans
Drama
● Liturgisch drama
● Mysteriespel, passiespel, mirakelspel, wagenspel
Romaanse bouwkunst
● 1000-1200 na Chr
● Middelhoge bouw
● Dikke dragende muren
● Kleine ramen
● Rondbogen
Gotische bouwkunst
● 1200-1500 na Chr
● Hoogbouw
● Transparant en licht door grote ramen
● Skeletbouw
● Spitsbogen, luchtbogen dragen constructie van de kerk
● Glas-in-lood ramen
● Beelden van mensfiguren komen steeds meer los van de muur en worden steeds
gedetailleerder
Gregoriaans
● Gebeden in Latijn
● Onbegeleid
● Niet maatgebonden
● Eenstemmige zang
● Begin van moderne muzieknotatie
Middeleeuws drama:
Liturgisch drama
● In de kerk
● Bijbeltekst in dialoog
Mysteriespel en passiespel
● Buiten de kerk
● Dichtbij het bijbelverhaal
● Passiespel bij Pasen
, Mirakelspel
● Verder van bijbel
● Zondaars, wonderen
Wagenspel
● Op wagens
● Variatie op passie- en mysteriespel
● In eerste instantie religieus, maar later meer wereldlijk
2.1 Kloosters
Regels voor kloosterleven Benedictus van Nursia: Ora et labora.
Resterende tijd: handwerk, landbouw, werken in scriptorium > boeken kopiëren enige manier
om kennis vast te leggen.
Getijden: gebedsdiensten op vaste tijden. Eerst had elke kerk zijn eigen melodieën, later:
gregoriaans > eenstemmige gezongen melodielijn in een niet-maatgebonden ritme.
Gregoriaans brengt ook begin moderne muzieknotatie: neumen boven de tekst, later
vierlijnige notenbalk en vierkante noten. Toonhoogte werd afgeleid van de Johanneshymne
> do-re-mi-fa-sol-la-ti-do: solmisatie.
Angst en boeren
Het Laatste Oordeel wordt veel afgebeeld in de middeleeuwen > christus oordeelt over de
bestemming van de ziel: hemel, hel of vagevuur. De gelovigen worden bang gemaakt en
stimuleren hen er alles aan te doen om de verschrikkingen van hel en vagevuur te ontlopen.
Kerk zegt het Laatste Oordeel te kunnen beïnvloeden: aflaten > Gods straf wordt
kwijtgescholden
Romaanse timpaan: Christus zit op troon in het midden, links is hemel, rechts is hel. De
folteringen in de hel zijn verbonden met ondeugden of zonden die tijdens het leven op aarde
zijn begaan.
Pelgrimstocht
Pelgrimstochten zijn gevaarlijke ondernemingen en kunnen al gauw maanden in beslag
nemen. Ze volgen vaste routes.
Arabieren hadden een hoogtepunt en veroverden een groot deel van Europa: gingen
moskeeën bouwen in romeinse gebouwen: zuilen te klein > dubbele bogen.
Eerste kruistocht: Jeruzalem veroveren op de moslims. Ridders: konden aflaten verdienen
door hun werk te doen. > na 4 jaar: slachting in Jeruzalem.
Sainte Madeleine in Vézelay: Timpaan: blijkt niet veel eerbied voor niet-christelijke wereld.
Na de tweede kruistocht volgen er nog meer die niets anders opleveren dan een diepe kloof
tussen de Christelijke en Arabische wereld.
Luxe of sober
Cluniacenzers: Cluny, midden-Frankrijk > rijkdommen en macht.
> verantwoordelijk voor de bouw van honderden kloosters en kerken, waaronder de Sainte
Madeleine in Vézelay.
Cisterciënzers: onvrede > soberheid en goddelijke orde (tuin).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KimWarnaar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.