Samenvatting thema 1 Biologie voor jou 4A havo - Biologie
7 views 0 purchase
Course
Level
HAVO
Book
Biologie voor jou 4A havo
Ik heb een Biologie voor jou samenvatting gemaakt over thema 1: Inleiding in de biologie. De samenvatting is uitgebreid en alle onderdelen worden er in behandeld. Zelf vind ik biologie best lastig, maar met deze samenvatting merk ik dat ik het goed begrijp.
Biologie: onmisbaar voor de samenleving
Biologie: één van de natuurwetenschappen. Daarin bestuderen wetenschappers
natuurverschijnselen.
Context voor het vak: Een situatie waarin biologie een rol speelt, noem je een context voor het vak.
Organismen
Organismen: organismen zijn levende wezens.
Levensverschijnselen: Alle levende organisme vertonen levensverschijnselen, zoals voortplanting,
groei, ontwikkeling en stofwisseling.
Stofwisseling: Met stofwisseling worden alle chemische reacties in een organisme bedoeld.
Dood: Als een organisme geen levensverschijnselen meer vertoont noem je de dood.
Levenloos: Dingen die nooit hebben geleefd, noem je levenloos.
De levenscyclus van organismen
Levensloop: elk individu heeft een levensloop. De levensloop begint direct na het ontstaan van het
organisme. Je kunt een levensloop in verschillende fasen of stadia indelen. De levensloop eindigt met
de dood van het individu.
Soort: individuen behoren tot dezelfde soort als zij zich onderling kunnen voortplanten en daarbij
vruchtbare nakomelingen kunnen voortbrengen.
Levenscyclus: alle individuen van een soort doorlopen tijdens hun levensloop dezelfde stadia. Dit
noem je de levenscyclus van een soort.
Organisatieniveaus:
-molecuul: bouwstenen van cellen en van stoffen
-organel: onderdelen in de cel met een bepaalde
functie
-cel: organismen bestaan uit één of meer cellen
-weefsel: een groep cellen met dezelfde vorm en
functie
-orgaan: deel van een organisme met een specifieke
bauw en functie
-orgaanstelsel: bestaat uit aantal organen, deze voeren
samen een bepaalde functie uit
-organisme: eencellig of meercellig levend wezen
-populatie: groep individuen van dezelfde soort die in
een bepaald gebied leven en die zich onderling
voortplanten
-levensgemeenschap: alle verschillende populaties die in een bepaald gebied samenleven
-ecosysteem: een min of meer begrenst gebied met bepaalde eigenschappen, zowel de levende als
de niet-levende natuur
-systeem aarde: het geheel aan ecosystemen op aarde
DNA: een belangrijk molecuul in organismen is DNA. Dit bevat erfelijke informatie van een
organisme.
Interactie: biologische eenheden reageren op elkaar en op de invloeden uit hun omgeving.
, Basisstof 2: Organen, weefsels en cellen
Orgaanstelsels met organen
Middenrif: het middenrif scheidt de romp in de borstholte en de buikholte.
Weefsels
Vorm: de vorm van cellen in een weefsel hangt nauw samen met de functie
4 typen weefsel:
1. Dekweefsel (BiNaS tabel 80B): dit weefsel bekleed inwendige en uitwendige
lichaamsoppervlakken. Cellen zijn vaak rechthoekig en liggen heel dicht bij elkaar.
2. Zenuwweefsel: Zenuwweefsel vind je in de organen van je zenuwstelsel. De zenuwcellen in
zenuwweefsel geven informatie door. Daarvoor bezitten zenuwcellen sterk vertakte uitlopers
die een netwerk vormen.
3. Spierweefsel (BiNaS tabel 80e): Spierweefsel bestaat uit cellen die kunnen samentrekken en zo
bewegen mogelijk maken.
4. Bindweefsel
Slijmvlies: holle organen zijn bedekt met dekweefsel dat slijmvlies wordt genoemd.
Tussencelstof
Tussencelstof: Bij veel weefsels liggen de cellen niet direct tegen elkaar aan, maar
komt tussencelstof voor. Het soort tussencelstof hangt samen met de functie van het weefsel.
Beenweefsel: In beenweefsel bevinden zich tussen de cellen kalkzouten en collageenvezels. De
kalkzouten geven stevigheid aan beenweefsel. Collageenvezels zijn lijmvormende vezels die in
beenweefsel zorgen voor de samenhang en elasticiteit van het weefsel. Beenweefsel zou zonder
collageenvezels hard, maar ook heel bros zijn en gemakkelijk breken. In de kanaaltjes in het
beenweefsel bevinden zich bloedvaten en zenuwen.
Kraakbeenweefsel: Kraakbeenweefsel bestaat uit veel tussencelstof waarin groepjes van twee of
drie cellen tegen elkaar aan liggen. De tussencelstof bevat bij kraakbeen minder kalkzouten, maar
meer collageenvezels. Die zorgen ervoor dat het kraakbeen elastisch en buigzaam is.
Vorm en functie
Verband: Tussen de vorm en de functie van biologische eenheden kun je verbanden zien.
Dijbeen: In de kop van een dijbeen bestaat het beenweefsel uit beenbalkjes met daartussen
beenmerg. De beenbalkjes lopen in de richtingen waarin de grootste krachten op het bot worden
uitgeoefend. Hierdoor zijn dijbeenderen zo licht mogelijk zonder dat dit ten koste gaat van de
stevigheid. Je benen kunnen je lichaamsgewicht dragen zonder dat het je te veel energie kost om ze
te verzetten.
Voeten: Doordat de beenderen in de voeten een gewelde vorm hebben, zijn voeten goed in staat het
gewicht van je lichaam te dragen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mybramsen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
