Samenvatting Psychologie, een inleiding, 8e editie met MyLab NL toegangscode, ISBN: 9789043034593 Minor Toegepaste Psychologie
All for this textbook (1)
Written for
NCOI (NCOI)
Algemene Psychologie
Unknown
Seller
Follow
kiki95
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 3: Sensatie en perceptie
Centrale vraag: Hoe weten we of de wereld die we in onze geest 'zien'
overeenkomt met de buitenwereld? Hoe weten we of we de wereld net zo zien
als anderen?
Sensatie: een vroeg stadium van perceptie waarin receptoren een stimulus
omzetten in een patroon van zenuwimpulsen. Deze signalen worden vervolgens
voor verdere bewerking doorgestuurd naar de hersenen. Het is het proces waarbij
gestimuleerde receptoren (bijv. de ogen) een patroon van neurale impulsen creëren
dat waargenomen stimuli representeert in de hersenen, waardoor een initiële
ervaring van de stimuli ontstaat. Sensatie is dus onze eerste gewaarwording van de
stimulus.
Perceptie: proces waarbij aan het patroon van sensorische zenuwimpulsen een
gedetailleerde betekenis wordt toegekend. Perceptie wordt sterk beïnvloed door
herinnering, motivatie, emotie en andere psychologische processen. Het is het
proces dat de inkomende sensorische patronen bewerkt en er betekenis aan geeft.
Perceptie creëert dus een interpretatie van de sensatie.
Kernvraag 3.1: Hoe verandert stimulatie in sensatie?
Kernconcept 3.1: De hersenen nemen de wereld indirect waar, omdat de
zintuigen alle stimuli omzetten in de taal van het zenuwstelsel: neurale
impulsen.
De hersenen ontvangen stimuli uit de buitenwereld nooit rechtstreeks. De manier
waarop de hersenen een tomaat ervaren, is niet hetzelfde als de tomaat zelf.
3.1.1 Transductie: stimulatie in sensatie veranderen
Sensaties als kleur en smaak worden volledig in de zintuigen en de hersenen
gefabriceerd. Externe stimuli kunnen de hersenen nooit rechtstreeks bereiken. Alle
informatie die de zintuigen opvangen, wordt door neuronen in de vorm van neurale
impulsen naar de hersenen verstuurd.
Bij alle zintuigen is het de taak van de sensorische receptoren om de informatie van
een stimulus om te zetten in elektrochemische signalen.
Het proces waarbij fysische energie, in de vorm van bijvoorbeeld lichtgolven, wordt
omgezet in neurale impulsen, heet transductie. Transductie begint op het moment
dat een sensorisch neuron een fysische stimulus opvangt. Als de stimulus het
bijpassende zintuig bereikt, activeert het de gespecialiseerde neuronen in dat
zintuig, die receptoren worden genoemd. Deze receptoren zetten hun prikkeling
vervolgens om in een zenuwimpuls.
, De zenuwimpuls met de gecodeerde informatie verplaatst zich vanaf de
receptorcellen meestal langs de sensorische baan via de thalamus naar
gespecialiseerde sensorische verwerkingscentra in de hersenen. Uit deze impulsen
halen de hersenen informatie over de elementaire kenmerken van de stimulus. De
stimulus zelf komt dus niet verder dan de receptor. Het enige wat door het
zenuwstelsel verplaatst wordt, is informatie in de vorm van een neurale impuls
passend bij de stimulus.
3.1.2 Sensorische adaptatie
Sensatie wordt in belangrijke mate beïnvloed door verandering. Onze zintuigen zijn
dus vooral gericht op veranderingen. Hun receptoren zijn gespecialiseerd in het
verzamelen van informatie over nieuwe gebeurtenissen in de omgeving.
Sensorische adaptatie: proces waardoor receptorcellen minder gevoelig worden
als de stimulus een bepaalde tijd op hetzelfde niveau wordt aangeboden. Hierdoor
raak je bijvoorbeeld gewend aan koud zwemwater. Elke verandering in de signalen
die je ontvangt zal je aandacht trekken.
3.1.3 Drempels: de grenzen van sensatie
Absolute drempel: hoeveelheid stimulatie die nodig is voordat de stimulus wordt
opgemerkt Het uitgangspunt is hierbij dat de stimulus de helft van het aantal
pogingen moet worden opgemerkt. Denk aan de lichtsterkte van een lamp om
gezien te worden. Deze drempel verschilt van persoon tot persoon.
De absolute drempel varieert voortdurend, door wisselingen in onze geestelijke
alertheid en lichamelijke conditie.
Verschildrempel (juist waarneembare verschil, JWV): het kleinst waarneembare
verschil tussen twee stimuli dat iemand betrouwbaar, de helft van het aantal keren,
als verschil kan opmerken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het geluid van je tv zachter
zetten omdat je buurman hier last van heeft.
De verschildrempel is groot als de intensiteit van de stimulus groot is, en klein als de
intensiteit van de stimulus klein is. In dit verband wordt gesproken over de Wet van
Weber, die stelt dat de grootte van het JWV proportioneel samenhangt met de
intensiteit van de stimulus. Je zult het volume van de tv dus een flink stuk zachter
moeten zetten als het geluid hard stond, om je buurman tevreden te stellen.
3.1.4 Signaaldetectietheorie
Volgens de signaaldetectietheorie is sensatie afhankelijk van de kenmerken van de
stimulus, de achtergrondstimulus en de detector. De signaaldetectietheorie erkent
het feit dat de detector, waarvan de lichamelijke en geestelijke toestand voortdurend
verandert, een sensorische ervaring moet vergelijken met constant veranderende
verwachtingen en biologische omstandigheden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kiki95. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.