6. MARKTIMPERFECTIES EN DE ROL
VAN DE OVERHEID
1. INLEIDING
Een competetieve vrije markt (in ideale omstandigheden) zorgt voor de grootst mogelijke
welvaart voor alle marktparticipanten.
De rol van de overheid is eveneens het herverdelen van de economische welvaarten het
bestrijden van een te grote ongelijkheid van inkomens en vermogen.
2. WELVAARTSIMPLICATIES VAN DE WERKING VAN DE VRIJE MARKT
2.1 Economische welvaart en de marktuitkomsten
de welvaart van de consument (VRAAGCURVE)meet men met het
CONSUMENTENSURPLUS (CS) = verschil tussen de totale betalingsbereidheid voor de
hoeveelheid en de werkelijke uitgaven die consumenten voor diezelfde hoeveelheid moeten
doen bij de gegeven prijs.
Het CONSUMENTENSURPLUS is een indicatie van CONSUMENTENWELVAART omdat het
aangeeft dat de consumenten voor een bepaalde hoeveelheid bereid zijn meer te betalen
dan de geldende prijs. (ze doen dit uiteraard niet, ze betalen de gevraagde prijs) ze genieten
van een SURPLUS want hun betalingsbereidheid is groter dan de prijs die ze moeten
betalen.
Opmerking: verhoging van de prijs zorgt voor een daling van het
consumentensurplus
De welvaart van de producent (AANBODCURVE) meet men met het PRODUCENTENSURPLUS
(PS) en is het verschil tussen de totale ontvangsten van producenten en de minimale
ontvangsten die nodig zijn om producenten aan te zetten om een hoeveelheid aan te
bieden.
Opmerking: verhoging van de prijs zorgt voor een stijging van het
producentensurplus
Onthou: markt werkt zo eenheden worden enkel geproduceerd waarvoor de
betalingsbereidheid (vraagcurve) van de consument minimaal de opportuniteitskosten
dekken die bedrijven moeten maken om de productie aan te bieden!
, 2.2 Marktwerking en Pareto-efficiëntie
Pareto-efficiënte allocatie of Pareto-optimum = toestand in de economie waarbij het niet
meer mogelijk is om de inidividuele welvaart van 1 economische agent te doen stijgen
zonder de welvaart van een andere agent te doen dalen
Alle Pareto optimale punten vormen de NUTTIGHEIDSFRONTLIJN (utility frontier)
Aangezien marktwerking leidt tot Pareto efficiëntie wil dit zeggen dat we via de markt
automatisch een punt bereiken op de nuttigheidsfrontlijn.
Welk punt is afhankelijk van – verdeling van de inkomens
- macht tussen verschillende marktpartijen
De welvaartseconomie houdt zich onder andere bezig met de vraag
welk punt op de nuttigheidsfrontlijn is maatschappelijk het meest wenselijk!
3.OORZAKEN VAN MARKTFALING EN DE ROL VAN DE OVERHEID
In werkelijkheid moet de werking van de vrije markt drastisch bijgesteld worden om tot een
Pareto-efficiënte uitkomst te komen.
3.1 Monopolie
Bij monopolie bereiken we niet het maximum surplus voor consumenten en producenten
Monopolistische prijzen liggen HOGER dan de MARGINALE PRODUKTIEKOST
3.1.1 welvaartimplicaties van monopolie
niet wenselijk vanuit economisch standpunt: er wordt te weinig geproduceerd en de
consumenten betalen teveel
dus verwacht men een correctief optreden van de overheid dit kan door het afschaffen van
beroepsprivileges (notarissen moeten bestaand kantoor overnemen kunnen geen nieuw
starten als men dit zou afschaffen komen er meer notarissen bij) of concurrentie
bevorderende maatregelen.
Ook kan de overheid monopolistische prijszetting tegengaan door maximumprijzen op te
leggen aan die bedrijven (daardoor kunnen ze de winstmaximerende prijzen niet
aanrekeken)
Overheid kan ook monopolist belasten maar brengt geen enkele verbetering voor de
consument wel voor inkomsten voor de overheid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aziraderyckere. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.58. You're not tied to anything after your purchase.