Muzisch agogische methodiek
H1
1. Uitgangspunten
De mens is een creatief en creërend wezen: deze mensvisie is het uitgangspunt van dit boek.
Creativiteit is de grootste gave van de menselijk intelligentie. We leven in een steeds complexere
wereld, waarin het belang van creativiteit toeneemt. Creativiteit beïnvloed de menselijke beleving en
is derhalve een onmisbare tool in ons werk. Creatief werken is een proces waarbij denken, voelen en
handelen samenkomen. Het innerlijke proces ontstaat uit gedachten en emoties. Creativiteit heeft te
maken met emoties en onbewuste processen die concreet kunnen worden gemaakt. Het creatief
proces is een interactief proces: als we ons ontspannen voelen, komen we vaak tot meer ideeën, en
ook als we geïnspireerd worden door onze omgeving, borrelt er meer op. Het begrip flow: het geeft
een state of mind weer waarbij men zich goed, ontspannen en alert voelt waardoor je in de activiteit
vaak doelgericht bezig bent.
De mens is een creatief wezen. Creativiteit heeft een functie in het vormgeven van het eigen
bestaan. De mens gebruikt creativiteit om zich al communicerend te laten zien aan de wereld.
1.1 Mensbeeld
De manier waarop jij als professional mensen tegemoet treedt, waarop je mensen behandelt en dus
waarop je hulp verleent of begeleiding geeft, heeft te maken met jouw visie op mens en
maatschappij. Het woord creativiteit is afgeleid van het Latijnse creare, dat ‘scheppen’ betekent.
Scheppen, iets nieuws maken, kan inhouden dat je iets maakt wat nog nooit eerder gemaakt is of dat
je een variatie maakt op iets bestaands zodat het beter bij jou past of beter aansluit op wat nodig is.
Creativiteit is een eigenschap die in aanleg aanwezig is en een vaardigheid die je (weer meer) kunt
leren toepassen.
Het creatief proces en het resultaat daarvan worden beïnvloed door ruimte, (zelf)vertrouwen en
omgeving.
Het vormgeven van je eigen bestaan is een unieke, persoonlijke en creatieve daad.
Onze fysieke en sociale vrijheid is toegenomen: we zijn nog nooit zo mobiel geweest en de sociale
structuren schrijven onze toekomst niet langer voor. In onze maatschappij beschikken we bovendien
over een grote mate van vrijheid van meningsuiting en dat heeft invloed op de vrijheid van onze
gedachten. Het wegvallen van kaders en de toegenomen vrijheid brengen een grote
verantwoordelijkheid met zich mee. Om het samen goed te hebben, is ten eerste het nemen van
sociale verantwoordelijkheid van belang. De gedachte van de participatiesamenleving stoelt op dit
gevoel van sociale verantwoordelijkheid. Ten tweede geeft de vrijheid om ons eigen leven vorm te
geven ons de verantwoordelijkheid om hieraan te werken. Creativiteit, verbeeldingskracht en
innovatie zijn belangrijke tools.
1.2 Beleving van creativiteit
Creatieve processen liggen binnen ieders bereik en kunnen zich op velerlei terrein afspelen. Proces en
product staan los van elkaar. Creativiteit is een voortdurende beweging van gedachten tussen idee-
ontwikkeling en evaluatie. Een soort ‘interne jury’ beoordeelt of de nieuwe ideeën geschikt zijn.
Creativiteit is een in aanleg aanwezige menselijke eigenschap die de mens (verder) kan ontwikkelen.
De interne jury, gevormd door ervaringen en persoonlijkheid, heeft invloed op de mate waarin dit
zichtbaar is. Bij volwassenen ligt de vrije creativiteit misschien minder voor de hand dan bij kinderen,
omdat in het dagelijks leven van veel volwassenen het speelse element nagenoeg ontbreekt of alleen
maar naar voren komt in competentiesfeer of in het kader van iets nuttigs. Dit proces heeft ook een
, functionele kant: naarmate we ouder worden krijgen we meer verantwoordelijkheden en dat vraagt
om een toetsing van onze ideeën aan de realiteit.
Creativiteit maakt een zo duidelijk deel uit van het functioneren van kinderen dat het ontbreken
ervan een heftig alarmsignaal is. Kinderen ordenen zo hun ervaringen.
Processen begrijpen en kunnen beïnvloeden is een vorm van professionele ervaringsdeskundigheid
die een meerwaarde is in je werk als professional. Het leren aansturen van je eigen interne jury, het
(weer) leren vertrouwen op de genialiteit van je menselijk brein en het leren ontdekken van de
reikwijdte van je gedachten en ideeën vraagt moed, kwetsbaarheid, vertrouwen en ruimte vanuit je
omgeving.
1.3 Meervoudige intelligentie
Creativiteit heeft een functie in het vormgeven van het eigen bestaan. Een mens wil niet altijd
berusten in de situatie zoals die zich voordoet en hij kan zowel aan zichzelf als aan de situatie een
andere vorm geven. Dat kun je zelfverwezenlijking (de innerlijke vrijheid hebben om zelf iemand te
zijn), zelfontplooiing of zelfs emancipatie noemen. Het is een uiting van een persoonlijke, unieke en
autonome keuze.
Psycholoog Howard Gardner gaat uit van een meervoudige intelligentie en onderscheidt hierin de
volgende vormen:
- Verbaal-linguïstisch: woordknap.
- Logisch-mathematisch: rekenknap.
- Visueel-ruimtelijk: beeldknap.
- Muzikaal-ritmisch: muziekknap.
- Lichamelijk-kinesthetisch: beweegknap.
- Naturalistisch: natuurknap.
- Interpersoonlijk: mensknap.
- Intrapersoonlijk: zelfknap.
1.4 Veranderingsprocessen
De eerder genoemde interne jury speelt ook in het werkveld, bij de cliënten. Door hun problematiek
kampen veel cliënten met blokkades in de creativiteit. Dit beïnvloedt zowel hun welzijn als hun
vermogen om hun problemen creatief aan te pakken. Zij zien soms de mogelijkheden niet om zelf hun
omgeving te beïnvloeden of voelen zich daartoe niet in staat. Daarom is creativiteit zo onmisbaar in
ons werk: in ónze creativiteit ligt een kans om het creatieve vermogen van de cliënt te stimuleren.
Sommige mensen zijn niet of nauwelijks in staat tot communicatie en expressie. Deze doelgroepen
vragen bijzonder veel creativiteit van hun begeleiders om de beperkingen op te vangen en hun toch
ruimte te geven om zo veel mogelijk hun eigen bestaan vorm te geven. Als het leven overleven is, kan
dat een belemmering zijn voor de creativiteit. Elk veranderingsproces van mensen is onlosmakelijk
verbonden met creativiteit en identiteit en elk professioneel begeleidingsproces vraagt creativiteit
om dit te begeleiden. Muzisch interveniëren (ingrijpen) is een zinvolle werkwijze om verschillende
cliënten en cliëntgroepen te bereiken ter ondersteuning van het sociaal-agogisch proces en het
versterken van de eigen kracht.
Een creatief proces kan een interne verandering (emotionele verandering) tot stand brengen, maar
ook een externe verandering (zichtbaar gedrag). Vaak komt een creatief product pas tot stand nadat
iemand zich opengesteld heeft voor de omgeving of materialen en nadat iemand een rode draad, een
ordening ontdekt heeft in zijn eigen manier van omgaan met de situatie.
Een preventiemethode ontwikkeld voor jonge asielzoekers: vitamine C – de C staat voor creativiteit.
Creatief werken is een proces waarbij denken, voelen en handelen samenkomen. Creativiteit,
zelfontplooiing en zelfexpressie dragen bij aan ons welzijn en onze ontwikkeling en zijn nodig om
autonomie te ontwikkelen en te behouden. Creativiteit vraagt om zelfreflectie; zo wordt
persoonlijke (professionele) groei mogelijk.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisvanduinen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.