Wetenschapsfilosofie en Beroepsethiek (5052WEBE6Y)
All documents for this subject (7)
Seller
Follow
lucavaneick
Reviews received
Content preview
Hoorcollege 1
Norm: concrete gedragsregel of handelingsvoorschrift, aanwijzingen en criteria
voor ons handelen. Voorbeeld: wetboek, universele verklaring van de rechten
van de mens. Geeft uiting aan waarde
Waarde: belangrijke nastrevenswaardige eigenschappen, ervaringen of
principes.
Moraal: geheel van morele normen en waarden dat door een individu of binnen
een groep, instelling of cultuur als een belangrijke richtlijn voor het eigen
handelen wordt beschouwd.
Ethiek: wetenschappelijke discipline die systematisch reflecteert op de moraal.
Verschillende moralen
- Persoonssfeer
o Relationele normen
o Norm: je mag vrienden niet laten vallen
o Waarden: betrouwbaarheid, loyaliteit en eerlijkheid
o Toepassingsbereik: individuele sfeer
- Professioneel
o Professionele normen (beroepscode)
o Norm: je moet proefdieren goed huisvesten
o Waarde: respect voor eigenwaarde van dieren
o Toepassingsbereik: iets groter namelijk uitwisselbaar tussen de
verschillende professionals.
- Bedrijf
o Bedrijfsnormen
o Norm: doen alleen zaken met gecertificeerde leveranciers
o Waarde: eerlijkheid
o Toepassingsbereik: de mensen binnen organisatie
- Publiek
o Publieke normen: de wet + gewoonten
o Norm: niet discrimineren
o Waarde: gelijkheid
o Toepassingsbereik: alle burgers, inwoners.
Moraal is dynamisch en voortdurend in ontwikkeling.
Oorzaken morele problemen
- Botsende normen
- Verschuivende waarden
- Idealen (onverwezelijkt)
- Nieuwe kennis of feiten
Moreel probleem als jouw beslissing gevolgen heeft voor de rechten, belangen of
wensen van de ander. Anderen zijn iedereen die gevolgen ondervindt van de
genomen beslissing. Dus indirect betrokken.
Moreel oordeel weeg je moreel probleem af tegen moreel verwerpelijk.
,Consequentialisme
- Handeling is goed als de gevolgen ervan goed zijn. ‘Het grootst mogelijke
overwicht van goede over kwade gevolgen voor zoveel mogelijk mensen’.
- Kosten-baten analyse van het consequentialisme in het algemeen: een
handeling is goed als de kosten lager zijn dan de baten.
- Utilisme: goed gevolg is een gevolg in termen van nut (de eerste waarde)
o Jeremy Bentham : hedonistische utilisme. ‘’ de natuur heeft de
mensheid onder het bestuur gezet van twee soevereine meesters:
pijn en genot.’ Geluk = aanwezigheid van genot en afwezigheid van
pijn
o Pluralistisch utilisme; nut in termen van het grootst samengestelde
goed. Optelling van verschillende intrinsieke waarden
o Preferentie utilisme; een handeling is goed als de wensen van de
mensen die de handeling ondergaan, zijn vervuld
Deontologie
- Immanuel Kant
- Op zoek naar de maxime: de kern/aarde (intentie) van de handeling
o Handeling is goed als de aard van de handeling goed is
- Maxime is goed als elk rationeel wezen zou kunnen willen dat het een
universele wet zou zijn: de categorische imperatief
1. Handel alleen volgens die maxime (die regel) waarvan je zou kunnen
willen dat deze tot universele wet wordt gemaakt
2. Behandel ieder mens nooit louter als middel, maar altijd ook als doel
op zich; m.a.w. als een autonoom moreel wezen. Is dus niet altijd zo.
Deugdethiek (groeien naar een goed mens)
- Aristoteles
- Mensbeeld van Aristoteles: rationeel/wezen
- Niet: wat is het goede om te doen, maar: wat voor soort mens wil ik zijn.
- Ontwikkeling van ethische karakter
- Rolmodel voor ogen hebben en veel oefenen
- Ook wel ethiek van juiste midden genoemd. Excelleert in een houding die
hanteert tussen twee extremen om zo tot beste zelf te ontwikkelen.
- Deugd: karaktereigenschap die volgens Aristoteles essentieel is om een
goed mens te worden. Wijsheid, gematigdheid, moed, rechtvaardigheid.
o Ligt allemaal tussen twee extremen in
Normatief ethische theorieën; wat is het goede om te doen
- Consequentialisme
- Deontologie
- Deugdethiek (meer wat is het beste om te zijn)
2
, Hoorcollege 2 Eigenwaarde dieren
Integriteit van dieren: de heelheid en gaafheid van het dier in fysieke en
fysiologische zin, alsmede het vermogen om soort specifiek te functioneren en
dit vermogen te realiseren, zelfstandig en zonder intensieve hulp van de mens.
- Intrinsieke waarde: iets is belangrijk omwille van zichzelf
- Instrumentele waarde: iets is van belang als middel voor iets anders
Waarom dierproeven doen?
- Kennis vergroten
- Gezondheid mens en welzijn dier
- Geneesmiddelen testen
- Beschermen van het milieu
Waarom doen van dierproeven een moreel probleem?
- Dat hangt er maar helemaal van af of je een dier morele status geeft
- Is een dier van waarde omwille van zichzelf of voornamelijk vanwege zijn
instrumentele waarde?
- Gezondheid van dier
- Lijden/doden van dier
- Instrumenteel gebruik
- Schending van de integriteit
De wet en de 3V’s
- De wet is zoöcentrisch, pijnlijden telt dus mee voor morele afweging
- 3V’s altijd worden toegepast
o Vervanging: dierproef vervangen door een zonder dieren of andere
soort
o Verfijnen: zo min mogelijk ongerief
o Vermindering: zo laag mogelijk aantal om een significant resultaat
te behalen
- Andere wetten
o Gezondheids- en welzijnswet voor dieren
o Besluit biotechnologie
Twee belangrijke denkers over dierethiek en proefdieren zijn Peter Singer (utilist,
zoocentrist) en Tom Regan (deontoloog, biocentrist).
Hoe als mens wel omgaan met dieren?
- Meerdere antwoorden mogelijk is nog steeds actueel
- Met ieder dier hetzelfde, want dieren zijn in basis allemaal moreel relevant
(Taylor, egalitarist)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lucavaneick. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.27. You're not tied to anything after your purchase.
