Onder welke voorwaarden mag een woning worden betreden?
Betreding en doorzoeking van plaatsen
Om voorwerpen in beslag te kunnen nemen is vaak nodig dat niet voor het publiek toegankelijke plaatsen
worden betreden en dat plaatsen worden doorzocht. De wetgever heeft tussen die twee een duidelijk
onderscheid gemaakt. → De bevoegdheid om ter inbeslagneming bepaalde plaatsen te betreden impliceert
niet de bevoegdheid om die plaatsen te doorzoeken.
Betreden:
Betreden is een steunbevoegdheid, dus dat betekent dat die bevoegdheid gebruikt wordt om een andere
bevoegdheid in te zetten. Betreden kan eigenlijk met 2 doelen gebeuren:
- Een verdachte aan te houden
- Of om goederen in beslag te nemen
Je hebt dan een betredingsbevoegdheid nodig om binnen te komen, om vervolgens tot inbeslagneming over
te gaan.
De opsporingsambtenaar mag op grond van een betredingsbevoegdheid niet meer dan zoekend rondkijken,
bij wijze van spreken met de handen op de rug. Hij mag alleen in beslag nemen wat direct voor de hand ligt,
zoals de stapel bankbiljetten op de keukentafel of de hennepkwekerij op zolder →
- Het openen van laden en kastjes is dus niet toegestaan. Dat namelijk levert een vorm van
doorzoeking op, waarvoor een aparte bevoegdheid is vereist.
Algemene Wet op Binnentreden
Art. 1 lid 1 legitimatie/doel
Art. 2 lid 1 schriftelijke machtiging
Art. 3 lid 1 bevoegdheid tot geven van de machtiging
Gaat het nou om een woning en geeft de bewoner van die woning geen toestemming, dan zal degene die
gaat betreden in de meeste gevallen een machtiging nodig van een autoriteit die je in artikel 3 lid 1 van de
AWBI kunt vinden. Bijvoorbeeld de Officier van Justitie.
Wie mag het doen:
De door de wetgever (overigens niet strak volgehouden) hoofdregel is dat lagere opsporingsambtenaren wél
plaatsen mogen betreden, maar geen plaatsen mogen doorzoeken.
De doorzoeking is in beginsel voorbehouden aan de officier van justitie en de RC. Daarbij wordt onderscheid
gemaakt naar het soort plaats.
- Woningen vormen een categorie apart. Die mogen in beginsel alleen door de RC worden doorzocht.
Hetzelfde geldt voor kantoren van professioneel verschoningsgerechtigden (zoals artsen en
advocaten).
- De andere plaatsen (bijvoorbeeld kantoren en opslagloodsen) mogen door de officier van justitie
worden doorzocht.
Dus hoofdregel: lagere opsporingsambtenaren mogen wel plaatsen betreden maar niet doorzoeken, dat
gebeurt in beginsel alleen door de OvJ en de RC.
Art. 96 Sv: Dit artikel ziet op het betreden van een woning ter inbeslagneming. En het koppelt de
inbeslagnemingsbevoegdheden van de daar genoemde opsporingsambtenaren de bevoegdheid om elke
, plaats te betreden. Dat wil echter niet zeggen dat het binnentreden van woningen zomaar kan.
Voorwaarden:
1. Aan de voorschriften van de Algemene wet op het binnentreden moet zijn voldaan. → Dat betekent
in het bijzonder dat de opsporingsambtenaar die zonder toestemming van de bewoner binnentreedt,
voorzien moet zijn van een schriftelijke machtiging afgegeven door een advocaat-generaal, een
officier van justitie of een hulpofficier (art. 2 en 3 lid 1 AWBI). (Vanaf blz. 5041)
2. Bovendien geldt dat de opsporingsambtenaar zich eerst moet legitimeren en het doel van zijn komst
moet mededelen (art. 1 lid 1 AWBI). Dat geldt ook als met toestemming van de bewoner wordt
binnengetreden.
3. Een uitzondering op de legitimatieplicht is gemaakt voor het geval de naleving van die plicht ‘naar
redelijke verwachting de strafvordering schaadt’ (art. 1 lid 2 AWBI). Dat doet zich bijvoorbeeld voor
als gevreesd moet worden dat de verdachte de gelegenheid benut om de drugs snel door de wc te
spoelen. Om dat te voorkomen mag de politie soms letterlijk met de deur in huis vallen.
De bevoegdheid tot binnentreden impliceert de bevoegdheid om alle vertrekken van het pand te betreden.
Daartoe mogen zo nodig deuren worden geforceerd.
Betreden ter aanhouding → Art. 55 Sv
In art. 53 en 54 Sv staat dat aanhouding op heterdaad altijd mag, dus ook de burger mag dat. Buiten de
heterdaad is dat de opsporingsambtenaar, mits die daartoe door de OvJ de opdracht heeft gekregen.
Als het gaat om het betreden ter aanhouding op heterdaad, dan is de woning daarvan uitgezonderd (art. 55
lid 1 Sv), maar mag wel iedereen dat doen.
- Autoriteit: iedereen
- Subject: plaats exclusief de woning
- Gevallen: ontdekking op heterdaad van een misdrijf
- Gronden: aanhouding verdachte
Als het gaat om betreden ter aanhouding buiten heterdaad, die dus is toebedeeld aan
opsporingsambtenaren mits ze daartoe de opdracht krijgen van de hulpofficier of de OvJ, dan kijk je in art.
55 lid 2. Dan is de opsporingsambtenaar daartoe bevoegd inclusief de woning.
- Autoriteit: opsporingsambtenaar
- Subject: plaats inclusief de woning
- Gevallen: heterdaad en buiten heterdaad
- Gronden: aanhouding verdachte
Onder welke voorwaarden mag een schuur worden doorzocht?
Doorzoeken:
Een doorzoeking gaat dus verder dan betreden. Een doorzoeking kan zeer ingrijpend zijn. Het hele huis mag
overhoop worden gehaald. Onder omstandigheden mogen in de jacht naar geheime bergplaatsen zelfs
vloeren en plafonds worden opengebroken. Het is dus begrijpelijk dat de wetgever de doorzoeking met extra
waarborgen heeft omkleed en niet aan iedere opsporingsambtenaar heeft toevertrouwd.
Doorzoeking is als gezegd niet toegestaan. Blijkt die doorzoeking toch nodig (bijvoorbeeld omdat de
opsporingsambtenaar, anders dan hij had gedacht, het voorwerp dat hij in beslag wilde nemen niet voor de
hand aantrof) dan geeft art. 96 lid 2 Sv de bevoegdheid de situatie in afwachting van de komst van de officier
van justitie of de RC te ‘bevriezen’. Dan mag er dus niemand in of uit.
Doorzoeking plaats ter inbeslagneming (art. 96c Sv)
Een schuur is in principe geen woning en is dus een “plaats” zoals de wet dat noemt. En het doorzoeken van
een plaats om goederen in beslag te nemen staat in art. 96c Sv.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merle_1234. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.