PROBLEEM 5
Bronnen:
- Verhaal, uitwinning en rangorde: H5, H3, deel H1 en arresten
1. (A). Wat is faillissement?
Algemeen
Het faillissementsrecht wordt ook wel insolventierecht genoemd, maar dat laatste begrip is eigenlijk breder.
Insolventie is een feitelijke toestand van financieel onvermogen, het niet in staat zijn op korte termijn
schulden te betalen. Het insolventierecht omvat meer dan alleen de regels uit de Faillissementswet.
Faillissementsbeslag
Faillissement is een gerechtelijk beslag op en executie van het gehele vermogen van de schuldenaar ten
behoeve van zijn gezamenlijke schuldeisers. Het faillissement dient om afzonderlijke beslagen en executies
door een of meer schuldeisers te voorkomen of daaraan een eind te maken. Door middel van een
gezamenlijk beslag wordt ervoor gezorgd dat het vermogen van de schuldenaar onder al zijn schuldeisers
wordt verdeeld met inachtneming van ieders recht.
De curator is belast met het beheer en de vereffening van het vermogen, dat onder het faillissementsbeslag
valt. Buiten faillissement komt een beslag tot stand door een handeling van een ambtenaar (een deurwaarde
of een opsporingsambtenaar), die op bepaalde goederen beslag legt en deze daardoor aan de beschikking
van de rechthebbende of een derde onttrekt.
Door de faillietverklaring komt het gehele vermogen van de gefailleerde in een bijzondere rechtstoestand te
verkeren, omdat de gefailleerde van rechtswege de beschikking en het beheer over zijn vermogen verliest.
Het faillissementsbeslag geldt ten behoeve van alle schuldeisers die een vordering hebben ten tijde van de
faillietverklaring en voor het bedrag van hun vordering op dat tijdstip. De boedel wordt zo onder hen verdeeld
naar gelang zij dan te vorderen hebben met inachtneming van voorrechten, pand en hypotheek. De rechten
van schuldeisers worden dus gefixeerd op het ogenblik van de faillietverklaring.
Faillietverklaring
De debiteur die in de toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen, kan in staat van faillissement
worden verklaard (artikel 1 Fw). Iemand die failliet is verklaard, noemen we gefailleerde of failliet.
De faillietverklaring geschiedt ofwel op eigen aangifte, op verzoek van een of meer schuldeisers, ofwel op
verzoek van het OM om redenen van openbaar belang. Het faillissement wordt alleen uitgesproken als er
meer dan één schuldeiser is (pluraliteitsvereiste).
Art. 1 FW:
De schuldenaar, die in de toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen, wordt bij rechterlijk vonnis
in staat van faillissement verklaard. De faillietverklaring wordt uitgesproken:
Op eigen aangifte
Op verzoek van een of meer schuldeisers
Op vordering van het OM om redenen van openbaar belang (lid 2)
Pluraliteitsvereiste
De schuldenaar moet meer dan een schuldeiser hebben, aangezien faillissement de verdeling van het
vermogen van de schuldenaar onder de gezamenlijke schuldeisers door middel van algemene executie
beoogt. Als er slechts één schuldeiser is die op betaling van een of meer vorderingen wacht, dan dient
bijzondere executie plaats te vinden.
1
, De vorderingen van derden, die de verzoeker van een faillissement opgeeft ter invulling van het
pluraliteitsvereiste, worden ook wel ‘steunvorderingen’ genoemd. Deze steunvorderingen hoeven niet
opeisbaar te zijn, de omvang hoeft niet vast te staan en hoeft geen betrekking te hebben op betaling van een
geldsom. Voldoende is dat het gaat om een vordering die ter verificatie kan worden ingediend zodat de
schuldeiser kan meedelen in de opbrengst van de vereffening.
Toekomstige vorderingen kunnen niet dienen als steunvorderingen.
Doel faillissement
Het doel van het faillissement is namelijk het verdelen van de opbrengst van de goederen van de
gefailleerde onder de gezamenlijkheid van crediteuren.
- Is er maar 1 crediteur die onbetaald blijft, dan is er onvoldoende reden om de zware
faillissementsprocedure te starten. Deze eenzame crediteur zal een executoriale titel moeten zien te
bemachtigen om vervolgens executoriaal verhaalsbeslag te leggen.
De faillietverklaring wordt door de rechtbank uitgesproken en op het vonnis wordt het tijdstip van de
faillietverklaring tot op de minuut nauwkeurig vermeld.
→ Vervolgens wordt de faillietverklaring openbaar gemaakt door inschrijving in het insolventieregister en
publicatie in de Staatscourant.
Concursus, paritas, separatisme
Het klassieke doel van het faillissement is dat van een ‘algemeen executoriaal verhaalsbeslag: het gehele
vermogen dat onder het faillissementsbeslag valt, wordt afbetaald in die zin dat de goederen van de
gefailleerde te gelde worden gemaakt (geliquideerd) door de curator en uit de netto-opbrengst daarvan de
crediteuren worden voldaan in evenredigheid met hun vordering en eventuele voorrangspositie.
Concursus
Faillissement is een concursus (samenloop) van crediteuren. Door het uitspreken van het faillissement
komen de crediteuren van de gefailleerde in een bijzondere rechtsverhouding tot elkaar te staan. Aan die
rechtsverhouding kan men zich niet onttrekken: het dwingendrechtelijke faillissementsrecht is van openbare
orden en kan niet weg-gecontracteerd worden.
Paritas:
De rechtbank die het faillissement uitspreekt, benoemt een curator en een rechter-commissaris (art. 14 lid 1
Fw)
- De rechter-commissaris houdt toezicht op het werk van de eerste.
- De curator (dit is een gespecialiseerde advocaat) heeft tot taak de faillissementsboedel af te
wikkelen. Hij beheert en reconstrueert zo nodig deze boedel.
Verdeling
De crediteuren dienen hun vorderingen ter verificatie in en na erkenning van hun vorderingen worden deze
gerangschikt en volgt uitdeling van de netto-opbrengst van de faillissementsboedel onder de erkende
crediteuren.
- Als de netto-opbrengst van de goederen onvoldoende is om alle faillissementscrediteuren te
voldoen, dan krijgen zij een bedrag in overeenstemming met de regels van de rangorde.
Je hebt ook het recht van separatisme: de pand- en hypotheekhouder mogen zich op de zekerheidsobjecten
verhalen zonder iets aan te trekken van het faillissement (art. 57 Fw)
Ook rechthebbenden van een goed dat zich onder de gefailleerde bevindt, zijn separatist.
- Zo kan een verkoper die onder eigendomsvoorbehoud levert en die geen betaling heeft ontvangen,
binnen de grenzen van art. 7:39 BW de koopovereenkomst ontbinden en de verkochte zaak als zijn
eigendom opeisen in het faillissement van de koper.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merle_1234. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.