4.1: Duitsland: van de Eerste naar de Tweede Wereldoorlog
Begin 1918 was Duitsland nog in oorlog met Frankrijk aan het front. Het leek de Duitsers te
lukken maar door de toename van Amerikanen en en het uitgeputte leger, wisten de
generaals al dat het een nederlaag zou worden. Dit kwam onverwachts voor het parlement
en de bevolking. Na jaren van censuur en propaganda zou hun land gaan verliezen.
Op 11 november 1918 om 11 uur werd er een wapenstilstand getekend. Toch waren er nog
steeds veel spanningen. In 1918 en 1919 kwamen alle soldaten terug en hadden ze geen
werk of onderdak meer. Op politiek gebied ging het niet goed met het land. De meerderheid
bestond uit aanhangers van de SPD (partij die opkomt voor belangen van de arbeiders).
Maar ook waren er conservatieven die streefden naar de tijd toen er nog een keizer was.
Ook gingen mensen steeds extremer stemmen (bijvoorbeeld op de communisten, deze
waren geïnspireerd door de russische revolutie).
Tot in de zomer van 1919 woedde er veel onrust tussen de links en rechts extremen. Na de
verkiezingen waren de SDP (socialisten) Centrum (katholieken) en de DDP (liberalen)) als
hoogste geëindigd. Deze hebben in Weimar (daarom republiek van Weimar) de grondwet
getekend. Deze grondwet ging uit van drie principes: parlementaire democratie, gelijkheid en
gegarandeerde rechten en vrijheden van iedere burger. De wetgevende macht kwam bij de
Rijksdag te liggen, en de uitvoerende bij de regering. Er werd ook een rijkspresident
gekozen die in tijd van nood de macht zou overnemen om de democratie te beschermen.
De westerse landen waren ervan overtuigd dat Duitsland de Alleinschuld had van de eerste
wereldoorlog. Daarom werden er in de Vrede van Versailles veel maatregelen genomen
tegen Duitsland.
1. Gebiedsmaatregelen: Duitsland raakte een groot stuk land kwijt
2. Militaire afspraken: Rijnland gedemilitariseerd en maximaal 100.000 beroepssoldaten
3. Financiële afspraken: Duitsland moest geld betalen voor de schade.
Duitsland was het hier niet mee eens. Steeds meer burgers begonnen te geloven in de
dolkstootlegende. Dit is de legende dat de regering van Duitsland, het sterke leger aan het
front 'een dolk in de rug hebben gestoken' door op te geven. Veel mensen waren hierdoor
ontevreden met de regering waardoor er veel onrust ontstond.
Het nakomen van de financiële schulden was lastig. Omdat Duitsland een deel van hun
gebied kwijt was konden ze minder produceren. In 1923 nam Frankrijk het Ruhrgebied in als
boete voor niet betalen. Hierdoor leed Duitsland nog meer verlies. De duitse regering riep de
medewerkers in dit gebied op om te staken, en ze bleven hun loon uitbetalen. Omdat er al
weinig geld was werd er veel meer bijgemaakt. Dit leidde tot hyperinflatie. De Amerikaans
Charles Dawes kwam met een plan. Omdat Frankrijk en Engeland veel geld hadden geleend
van Amerika moesten ze dit terug betalen, dit kon niet als Duitsland niet betaald. Amerika
zou dus geld lenen aan Duitsland om herstelbetalingen te betalen en de economie op te
bouwen. Hierdoor konden Frankrijk en Engeland dan weer Amerika betalen. Dit plan werkte.
Duitsland schreef zelf het verdrag van Locarno waarin ze de grenzen uit de Vrede van
Versailles erkende.
, De economie van Duitsland was erg afhankelijk van die van de Amerikanen. Dit bleek na de
Beurskrach in 1929 (zie H9 samenvatting en aantekeningen). Veel duitsers werden werkloos
en de regering kon dit niet oplossen. Dit zorgde ervoor dat het volk extreem links en rechts
gingen stemmen.
Een van de personen die veel aandacht kreeg was Adolf Hitler. Hij was leider van de
NSDAP. Dit was een nationaalsocialistische partij die vooral tegen veel dingen waren. De
ideologie was veel te vergelijken met dat van het fascisme, alleen had het nazisme ook nog
antisemitisme. Het Duitse nationaalsocialisme was dus fascisme+racisme. Voor kenmerken
zie blad over totalitaire staat (of H9 samenvatting over fascisme).
Hitler had eerder in november 1923 al een mislukte staatsgreep gepleegd. Hiervoor werd hij
opgesloten en in die gevangenis schreef hij Mein Kampf. Nadat hij vrij was gekomen werd hij
leider van de NSDAP. In deze lastige tijd was het moeilijk om een parlement te vormen in de
regering. Ze kwamen er allemaal niet uit over hoe de economische crisis moest worden
opgelost. Doordat Hitler een goed verteller was en op theatrale wijze het volk toesprak kreeg
hij veel stemmen. Het was zowat onmogelijk om een regering te vormen zonder Hitler.
Omdat zijn partij zo groot werd, werd hij op 30 januari 1933 rijkskanselier.
Als eerst wilde Hitler nieuwe verkiezingen, hij moest de meerderheid in de kamer hebben.
Vlak voor de verkiezingen vloog het Rijksdaggebouw in de brand. Hitler gaf de communisten
de schuld. De rijkspresident Von Hindenburg gaf Hitler de macht om de rust en orde te
herstellen. Dit deed hij door middel van artikel 48. Duizenden communisten werden
gearresteerd. Na de verkiezingen had de NSDAP nog steeds niet de meerderheid, maar
door de communistische partij eruit te knikkeren kregen ze dat wel. De regering kwam bijeen
om zich uit te spreken over de machtigingswet. Ze besloten dat de regering de macht kreeg,
dus de NSDAP, hiermee heeft de Rijksdag zichzelf buiten spel gezet en hadden de nazi's
vrij spel.
Hitler begon met het opbouwen van zijn totalitaire dictatuur. Alles was ondergeschikt aan de
partij, dit proces heet ook wel nazificatie. Tegenstanders werden opgepakt door de GeStaPo
en in concentratiekampen gestopt. Hitler zei tegen de duitse bevolking dat ze hem 4 jaar
moesten geven voor het opbouwen van de economie, het vierjarenplan. Hij zorgde voor veel
werkgelegenheid waardoor het Duitse volk weer kon werken. Het duitse volk was blij met
Hitler. In zijn volgende vierjarenplan moest Duitsland een autarkie worden. Dit betekent dat
er geen import meer mag zijn. Volgens Hitler hadden de Duitsers het recht om land in te
nemen, dit door middel van oorlog. Die oorlog was vooral gericht op het oosten omdat daar
de minderwaardige volkeren leefde.
Hitler zocht bondgenoten en vond deze in Italië en Japan. Deze landen wilden allebei
expansie en waren erg nationalistisch. Hitler wilde Heim ins Reich. Dit betekende dat alle
Duitsers in Duitsland moesten wonen. Hij wilde dit bereiken door de verloren gebieden uit
het Verdrag van Versailles terug te pakken. Na veel druk uit Berlijn voegde Oostenrijk zich
ook bij Duitsland. Een groot deel van de bevolking was het hiermee eens, omdat de
economie in Duitsland wel lekker liep.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IW20. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.38. You're not tied to anything after your purchase.