Summary
Samenvatting tijdvak 5; examenstof geschiedenis vwo
- Course
- Level
Samenvatting examenstof geschiedenis tijdvak 5 VWO
[Show more]
Seller
Follow
IW20
Content preview
Hoofdstuk 5: Tijd van ontdekkers en hervormersParagraaf 5.1: Renaissance en humanisme
In de Middeleeuwen had de kerk weinig waardering voor de oudheid. Veel kennis was dus
verloren gegaan. Maar doordat de Europeanen in contact kwamen met Arabische
wetenschappers en er veel kruistochten en handel waren, werd de Klassieke oudheid
opnieuw ontdekt. In Noord-Italië waren de welvaart en de zelfbewuste burgerij opgekomen.
Veel mensen kregen interesse in de Oudheid en de denkwijze. Veel dingen zoals bouwstijl,
kennis, klassiek erfgoed etc. werden overgenomen, dit noemen we ook wel de renaissance
(wedergeboorte).
Het denken van de wetenschappers en kunstenaars werd in de Middeleeuwen erg beïnvloed
door de Kerk. Memento Mori (gedenk te sterven) was altijd hun grootste motto. In de
Renaissance veranderde dit juist naar Carpe diem (pluk de dag). Er ontstond een nieuwe
manier van denken waarin de Bijbel niet de basis van alle kennis is, het humanisme.
Humanisten richtten zich vooral op de mens zelf. Ze discussieerden over sociale, politiek,
religieuze en morele waarden met als doel de wereld te verbeteren. Veel dingen van de kerk
werden in twijfel genomen. Zo vertaalde Erasmus de Bijbel en kwam hij erachter dat er best
wat fouten in stonden. Niet alleen het geestelijke mensbeeld veranderde maar ook de
fysieke. Artsen gingen anders kijken naar het menselijk lichaam. De bouw en werking van
het lichaam werd beter bestudeerd.
Paragraaf 5.2: Ontdekkers van nieuwe werelden
Door de internationale handel was er al een goed beeld van het Middellands zeegebied.
Maar dit was er nog niet van de wereld. Doordat er nieuwe kaarten uit de Oudheid kwamen
veranderde het beeld. Toscanelli combineerde de twee soorten kaarten en maakt een
nieuwe. Het gebied van de Middellandse zee was heel duidelijk maar alles daaromheen niet.
Toch veranderde het wereldbeeld van de Europeanen.
Doordat handel over het land heel duur was ging de Portugezen zelf op zoek naar een
handelsroute over zee. Als de route naar Azië niet lukte konden ze alsnog Noord-afrika
bereiken waar ze dan slaven, goud en ivoor konden handelen. Eilanden werden gebruikt als
rustpunten. In 1488 voer Bartolomeus Diaz als eerste om de zuidpunt van Afrika en in 1498
bereikte Vasco da Gama de westkust van India. De eilanden die ze onderweg bezet hadden
werden factorijen genoemd. De handel was risicovol maar leverde wel veel op
De Portugezen bewaakte hun route goed en begonnen aan ontdekkingsreizen. Doordat in
Spanje de Reconquista nog steeds bezig was, hadden hun nog geen geld gestoken in
ontdekkingsreizen. De Genuese handelaar bedacht dat je ook over de Oceaan kon varen
om bij India te komen. De Portugese koning wilde hem niet financieren dus deed de
Spaanse dat maar. Na vijf weken kwam hij aan bij het Caribisch gebied. Niet wetende dat dit
helemaal geen India was. Hij noemde de bevolking Indianen. Om een strijd te voorkomen
over deze Nieuwe wereld werd in 1494 het verdrag van Tordesillas opgezet. Hierin werd het
westelijke deel van de nieuwe wereld aan Spanje gegeven en het oostelijke aan Portugal.
Amerigo Vespucci ontdekte later Zuid-Amerika. Omdat dat deel van amerika veel oostelijker
lag kwam Brazilië in de handen van de Portugezen.
Voordat de Europeanen in Amerika kwamen leefden er twee grote stammen, de Azteken en
de Inca’s. Ze maakten al gebruik van irrigatielandbouw en waren goed ontwikkeld.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IW20. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now