Class notes
HC 3 Staatsrecht
- Course
- Institution
Omvat Hoorcollege 3 van het vak Staatsrecht aan de EUR in Bachelor Jaar 2.
[Show more]
Seller
Follow
merle_1234
Reviews received
Content preview
HOORCOLLEGE 3Onderwerpen:
Het constitutionele kader
Taken en minimumeisen
Rechter ten opzichte van de uitvoerende machten
Rechter ten opzichte van de wetgever
Constitutionele kader
Dit is onze versie van de machtenscheiding, dus zoals wij hem in de Grondwet hebben opgenomen en hoe
het in de praktijk is. Dus het gedrag van de uitvoerende macht, de rechter en de democratische organen.
Taken en minimumeisen
De rechter moet zorgen voor:
- Berechting van de strafbare feiten
- Beslechten van civielrechtelijke geschillen
- Bieden van een rechterlijke waarborg voor overheid en burger
Onafhankelijkheid en onpartijdigheid
- Benoeming en ontslag: regeling rechtspositie
- Toezicht op rechters door rechters: Raad van de Rechtspraak
- Gedragscode rechtspraak: leidraad voor de onpartijdigheid
RECHTSPRAAK
Betekenis rechtspraak
Als je het hebt over rechtspraak, dan zit je ook met het probleem wat je ook hebt wetgevende en uitvoerende
macht. Dat kan allerlei verschillende dingen betekenen.
Rechtspraak kan slaan op
- Ambten;
- Functie
Verzameling ambten
Samenstelling Welke ambten er zijn
Onafhankelijkheid In hoeverre horen ze het te zijn? Voorwaarde voor onpartijdigheid
Onpartijdigheid
Rechtspraak duidt niet alleen op ambten, maar ook op functie/taken.
Functie/bevoegdheid
En rechtspraak ziet op geschilbeslechting (privaatrecht) en berechting (strafrecht).
- En dat moet gebeuren door een onafhankelijk en onpartijdig overheidsambt
- Rechters stellen relevante feiten vast.
- Rechters spreken oordeel uit op grond van rechtmatigheidscriteria, doelmatigheid speelt hier geen
rol.
Overige elementen functie/bevoegdheid
,Bij het bestuursrecht is er een belangrijke rol weggelegd voor rechtsbescherming tegen de overheid. Dat is
een andere taak bij rechtspraak. Dus rechtsbescherming tegen de overheid:
Gebeurt door de administratieve rechter: en deze rechter heeft een controlefunctie ten opzichte van
bestuur en wetgever. En ze controleren ten behoeve van de burger, dus ze kijken of de burger
voldoende wordt beschermd tegen handelen van bestuur en tegen handelen van de wetgever.
Dat gebeurt in beginsel door afzonderlijke rechters en dan heb je administratieve rechtspraak, maar het
kan eventueel vallen onder ‘geschilbeslechting’; dus het kan daarmee vallen onder de civiele rechter.
o Want er zijn categorieën van besluiten die niet door administratieve rechters mogen worden
behandeld en er zijn ook onderdelen van de civiele macht die deel uit kunnen maken van de
administratieve rechter. Het administratieve en het civiele recht loopt dus in elkaar over.
Toetsing en toetsingsverbod
Als je kijkt naar functie/bevoegdheid dan kijk je ook naar andere dingen, zoals naar artikel 120 GW. Dus wat
mag de rechter wel en niet toetsen en wat hoort bij zijn functie. → Rechtsvormende taak
Recht op eerlijk proces
Voorbeelden:
- Art. 15 lid 2 GW: Habeus corpus beginsel, ook wel recht om te worden gehoord
- Art. 16 GW Legaliteitsbeginsel in strafrechtelijk opzicht: terugwerkende kracht
- Art. 18 lid 1 GW Bijstandsrecht
Hoofdstuk 6 GW
- Art. 121 GW Openbaarheid van rechtszitting, uitspraak moet zijn gemotiveerd
- Art. 116 en 117 GW Rechters worden benoemd voor het leven → onpartijdigheid en
onafhankelijkheid van de rechter
Toekomstig art. 17 lid 1 GW (recht op eerlijk proces zal worden gegarandeerd)
- Ieder heeft bij het vaststellen van zijn rechten en verplichtingen of bij het bepalen
van gegrondheid van het tegen hem ingestelde vervolging recht op een eerlijk
proces binnen een redelijke termijn voor onafhankelijke en onpartijdige rechter
- Dit is expliciet in de Grondwet opnemen dat het recht op een eerlijk proces hier in Nederland wordt
gegarandeerd. En dat met betrekking op alle rechtsgeschillen.
- Iets soortgelijks vind je in art. 6 EVRM
Art. 6 EVRM (eerlijke en openbare behandeling, redelijke termijn, onafhankelijke en onpartijdig gerecht)
Verschil tussen 6 EVRM en toekomstig art. 17 lid 1 GW:
Art. 6 EVRM ziet alleen op privaatrecht en strafrecht terwijl artikel 17 GW ziet op alle vormen van
recht, dus bijvoorbeeld ook vreemdelingenrecht.
Toekomstig art. 17 lid 1 GW is breder en gaat over alle rechten en biedt dus een bredere
bescherming dan art. 6 EVRM
RECHTERLIJKE AMBTEN
Verzameling ambten → 2 soorten:
Rechterlijke macht
Gerechten die niet tot de rechterlijke macht behoren
, Het verschil is de rechterlijke macht wel in de Grondwet is geregeld en de andere niet.
Rechterlijke macht → Art. 112 – 122 GW gaan over de rechterlijke macht
Samenstelling: Art. 116 lid 1 GW: de wet wijst de gerechten aan die behoren tot de rechterlijke macht
Art. 2 RO: 11 rechtbanken, 4 gerechtshoven, 1 Hoge Raad
Onafhankelijkheid en Onpartijdigheid
Organisatiestructuur rechterlijke macht
Raad voor de rechtspraak (art. 84-109 RO) = Geen rechterlijk ambt, maar een bestuursambt, dus het staat
onder toezicht van het ministerie van Justitie. → Dus het beheert, adviseert en coördineert (art. 96 RO)
Openbaar Ministerie (bijzondere positie) → art. 127-128 RO
Onze Minister kan algemene en bijzondere aanwijzingen geven betreffende de uitoefening van
de taken en bevoegdheden van het openbaar ministerie.
De minister van Justitie is de baas van het OM. Kan bijzondere/algemene aanwijzingen geven
Algemene aanwijzingen zijn beleidsregels. → geen overleg met OM
Bijzondere aanwijzingen dan is de vraag of in bepaalde situaties vervolg zou moeten worden
ingesteld. Wel overleg met OM.
Consequenties: minister van Justitie is verantwoordelijk voor het OM omdat hij aanwijzingen kan
geven
OVERIGE GERECHTEN
Administratieve rechters: Ook rechterlijke macht (administratieve kamer van rechtbank, belastingkamers van
de gerechtshoven) kan optreden als administratieve rechter
ABRvS (Wet op de Raad van State)
CRvB (Beroepswet)
CBB (Wet bestuursrechtspraak bedrijfsorganisatie)
ONAFHANKELIJKHEID
Onafhankelijkheid = neutraliteit rechter ten opzichte van wetgever en bestuur
Er zijn drie vormen:
1. Persoonlijke onafhankelijkheid
Ziet op rechtspositie individuele rechter voor zover hij rechtspreekt. En dat zorgt ervoor dat er
waarborgen zijn tegen ingrijpen door bestuur of wetgever in rechtspositie van de rechter.
Die waarborgen vind je in grondwettelijke garanties:
Art. 117 lid 1 GW: Benoeming voor het leven
Art. 117 lid 3 GW: Schorsing en ontslag gebeurt binnen de rechterlijke macht
Art. 117 lid 4 GW: Vaste en voorspelbare regels positie
Art. 116 lid 4 GW: Toezicht gebeurt door de rechterlijke macht zelf
Art. 6 EVRM: Geeft geen extra garanties, omdat dezelfde garanties hierin terugkomen)
2. Zakelijke onafhankelijkheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merle_1234. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now