Class notes
HC 2 Staatsrecht
- Course
- Institution
Omvat Hoorcollege 2 van het vak Staatsrecht aan de EUR in Bachelor Jaar 2.
[Show more]
Seller
Follow
merle_1234
Reviews received
Content preview
WEHOORCOLLEGE 2Onderwerpen dit college
Kiesstelsels
Koning
Kabinetsformatie
Minister-staatssecretaris
KIESSTELSELS
Er zijn een aantal elementen van het kiesstelsel:
1. Districtsindeling
Er zijn hier 2 uitersten van belang. Districtsindeling gaat om kiesstelsel bij een aantal districten. Je
hebt een kiesstelsel met bijvoorbeeld 1 district, maar je hebt ook kiesstelsels met enkelvoudige
districten. Hoe minder districten er zijn, des te meer zetels zijn er per district te verdelen.
- Kiesstelsel met 1 district: dit houdt in dat je het hele land in 1 district hebt onderverdeeld. En
in dat ene land/district worden alle zetels verdeeld.
→ Nederland
- Kiesstelsels met enkelvoudige districten: hierin deel je het land op in districten. Zoveel
districten als dat er parlementszetels/Kamerzetels zijn. En per district is er 1 zetel dat er
gekozen kan worden.
→ Verenigd Koninkrijk
2. Stemprocedure
= De wijze waarop kiezers hun voorkeur bekend kunnen maken. Dus de manier waarop kiezers
stemmen. Dit kan op 3 verschillende methoden:
a. Je kan de kandidaten nummeren, dus een voorkeur/top uitbrengen (Ierland)
b. Je kan 1 stem uitbrengen (NL)
c. Je kan meerdere stemmen uitbrengen (Duitsland)
3. Kiesformule
= De manier waarop de uitgebrachte stemmen naar de zetels worden vertaald. Dus je hebt gestemd
en er worden een X aantal stemmen op de ene partij uitgebracht en zoveel op de andere partij. En
hoe weet je nou hoeveel stemmen hoeveel zetels er opleveren? Dus de vertaling van stemmen naar
de zetels.
Soorten kiesstelsels:
a. Meerderheidsstelsel
Het doel hiervan is het zorgen voor werkzame bestuurlijke verhoudingen.
Hierbij ook weer 2 vormen
First past the post: dit is het stelsel waarbij er maar 1 stemronde is en degene die in die
stemronde de meeste stemmen behaald, die krijgt de zetel. (Verenigd Koninkrijk)
Stelsel met 2 ronden: eerst is er de eerste ronde en hierin krijg je alleen de zetel als je
een meerderheid van de stemmen behaald, dus 50% van de stemmen of meer. Als dat
niet zo is dan komt er een tweede ronde. En de tweede ronde gaat vaak over de 2
kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen hebben behaald en dan in de
tweede ronde komt er dan dus een ‘winnaar’. (Frankrijk)
b. Stelsel van evenredige vertegenwoordiging
Het doel hiervan is een getrouwe afspiegeling van de opvatting van de bevolking.
Het aantal stemmen dat op een partij is uitgebracht is evenredig aan het aantal zetels dat die
partij in het parlement krijgt. (Nederland)
, Meerderheidsstelsel, een land deel je op in districten en die hebben per district een zetel en partij met
meeste stemmen krijgt deze.
Voordeel: verschaft duidelijkheid en makkelijke regeringsvorm, ook goede/nauwe band met de kiezer.
Nadeel: dat er heel veel stemmen verloren gaan. Aangezien er niks meer met de stemmen gebeurt voor de
partij(en) die niet de zetel krijgt. Kleine partijen maken dus ook een kleine kans op vertegenwoordiging.
Stelsel van evenredige vertegenwoordiging: je hebt hierbij een onderscheid voor de restzetels.
- Grootste gemiddelden: wordt gebruikt voor volksvertegenwoordigingen met 25 zetels of meer dan 25
zetels. Hier worden de grote politieke partijen wel bevoordeeld, en dus kleine partijen hebben minder
groot voordeel.
- Grootste overschotten: wordt gebruikt voor volksvertegenwoordigingen met minder dan 25 zetels.
Daarnaast is dit neutraal, dus partijneutraal. Het heeft voor de ene partij niet een groter voordeel dan
voor een andere partij.
Voordeel: er gaan geen stemmen verloren. Je kan goed zien wat de aanhang van de partij is.
Nadeel: de kleine partijen hebben wel politieke versplintering. Er is niet echt een nauwe band tussen de
kiezer en de gekozene. Moeizame regeringsvorming.
Kiesrecht: (art 4 GW, 25 IVBPR)
Art. 4 GW: dit is een klassiek grondrecht. Dus het recht om te kiezen en om gekozen te worden. En hier
moet de overheid met zijn handen vanaf blijven. Het heeft ook elementen van een sociaal grondrecht, want
om het kiesrecht goed te laten verlopen, heb je wel ingrijpen van de overheid nodig. Je moet er bijvoorbeeld
voor zorgen dat er stemhokjes zijn, dat er mensen zijn die de stemmen kunnen tellen.
- En je hebt wat aan het kiesrecht als er pas echt sprake is van politieke organisaties. Dus van
georganiseerde groeperingen die jouw belangen kunnen verdedigen.
- Dus het kiesrecht vereist dat er sprake is van politieke partijen.
In art. 4 GW wordt er gesproken over een ‘algemeen vertegenwoordigende organen’, en wie zijn dat:
Staten-Generaal (Eerste en Tweede Kamer)
Provinciale Staten
Gemeenteraad
→ Deze drie zijn de voornaamste organen die wij als burger kunnen kiezen
KIESSTELSEL NEDERLAND
Je hebt een aantal artikelen in de Grondwet en je hebt de Kieswet:
Artikel 53-59 GW
Kieswet
RvOTK en RvOEK (Reglement van Orde)
Art. 53-59 zien op de verkiezingen voor de Eerste Kamer en voor de Tweede Kamer. Art. 129 en 130 gaat
over de verkiezingen voor de leden van de provinciale staten en de gemeenteraad.
- Art. 53 en 54: actieve kiesrecht
- Art. 56: passieve kiesrecht
Zittingsduur van de Tweede Kamer en Eerste Kamer is 4 jaar op grond van artikel 52 GW en op deze
hoofdregel is er een uitzondering en die staat in art. 64 GW. Dan wordt dus een Kamer tussentijds
ontbonden (dus tussen verkiezingen door).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merle_1234. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.30. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now