PROBLEEM 3
- HR 1 oktober 1999, (Geurtzen/Kampstaal)
- HR 11 februari 2011, (First Data/KPN Hotspots Schiphol)
- Rechtshandeling en overeenkomst nummers 226 – 255b
Wat zijn algemene voorwaarden + de eisen?
Begrip algemene voorwaarden
De wet omschrijft algemene voorwaarden als een of meer bedingen die zijn opgesteld teneinde in een aantal
overeenkomsten te worden opgenomen, met uitzondering van bedingen die de kern van de prestaties
aangeven, voor zover deze laatstgenoemde bedingen duidelijk en begrijpelijk zijn geformuleerd (art. 6:231
sub a)
Als niet aan de omschrijving van het artikel is voldaan, is er geen sprake van algemene voorwaarden en blijft
afdeling 6.5.3 buiten toepassing.
- Wat dan rechtens is, is overgelaten aan de algemene leerstukken, totstandkoming en uitleg (art.
3:33-35, 6:217 e.v.) en van redelijkheid en billijkheid (6:248).
Bestemmingscriterium
De wet eist dat bedingen zijn opgesteld om in een aantal overeenkomst op te nemen, omdat de
voorwaarden voor meermalig gebruik moeten zijn bestemd, spreekt men van het ‘bestemmingscriterium’.
De bewijslast ligt bij de wederpartij jegens wie de voorwaarden zijn gehanteerd. Meestal zal dit bewijs geen
probleem opleveren. Meestal zet de gebruiker ‘Algemene Voorwaarden’ boven de clausules en geeft
daarmee zelf al aan dat ze zijn opgesteld om in een aantal contracten te worden opgenomen.
De vereiste bestemming kan verder bijv. blijken uit het feit dat de voorwaarden in een flinke oplage zijn
gedrukt, uit de deponering van die voorwaarden bij de griffie van een rechtbank of bij een Kamer van
Koophandel, of uit de publicatie ervan in een nieuwsblad.
Of de gebruiker persoonlijk inderdaad van plan is of was om de voorwaarden meermalen te benutten is
hierbij niet doorslaggevend → het komt – objectiverend – aan op hetgeen redelijkerwijze omtrent de
bestemming van de bedingen mag en moet worden aangenomen.
De bestemming voor gebruik in een aantal overeenkomsten kan door de wederpartij ook op meer indirecte
wijze worden aangetoond, namelijk door te bewijzen dat de bewuste voorwaarden in het verleden reeds een
aantal malen eerder in overeenkomsten zijn gebruikt.
Uitzonderingen voor kernbedingen
Het slot van art. 6:231 sub a, inhoudende dat bedingen die de kern van de prestaties aangeven – meestal
wordt gesproken van ‘kernbedingen’ – worden uitgezonderd, vereist nadere aandacht.
- Onder kern van de prestaties zijn de essentiële punten van de overeenkomst te verstaan: bij koop
de aanwijzing van de zaak en de vaststelling van de prijs, bij huur de aanwijzing van de woning en
de bepaling van de verschuldigde huursom.
In de formule ‘bedingen die de kern van de prestaties aangeven’ dient het woord aangeven dus strikt te
worden opgevat, in de zin van fundamenteel vastleggen.
- Er bestaan talloze bedingen die weliswaar de kern van de prestaties ‘betreffen’, maar die deze kern
niet zelf ‘aangeven’.
- Dus bij de koop van een auto is de afspraak dat zij 30.000 euro kost een kernbeding, maar niet de
clausule dat dit bedrag binnen een week na aflevering moet worden betaald, dat er geen
, verrekening met een eventuele tegenvordering mogelijk zal zijn etc. Veeleer is de constatering op
haar plaats dat zij worden opgenomen naar aanleiding van een reeds op andere wijze aangegeven
prestatiekern.
De HR heeft, conform het bovenstaande, uitgesproken dat de ter zake van kernbedingen gemaakte
uitzondering ‘zo beperkt mogelijk’ moet worden opgevat.
- In aansluiting hierop leert de Raad dat de kernbedingvraag moet worden beantwoord naar
objectieve maatstaven (en dus niet naar het subjectieve inzicht van partijen).
Vervolg; achtergrond uitzondering
Het uitgangspunt is contractsvrijheid: de overeenkomst is ook dan geldig en onaantastbaar als zij voor de
ene partij aanmerkelijk gunstiger is dan voor de andere partij. Dus om te voorkomen dat in het kader van de
algemene voorwaarden de rechter het contractuele evenwicht tóch op zijn redelijkheidsgehalte zou (moeten)
gaan toetsen, is de uitzondering voor kernbedingen in de wet opgenomen, zodat de rechter vast kan houden
aan de algemene regel dat hij het ‘lichaam’ van het contract niet op zijn evenwichtigheid zal toetsen, ook niet
als dit via een gestandaardiseerde clausule tot stand is gebracht. Kernbedingen zouden moeten worden
getoetst aan de algemene leerstukken van rechtshandelingen en overeenkomst.
Gebruiker en wederpartij; modelakten
Art. 6:231 definieert voorts twee andere begrippen: ‘gebruiker’ en ‘wederpartij’.
- Gebruiker is degene die algemene voorwaarden in een overeenkomst gebruikt (art. 6:231 sub b).
- Wederpartij is degene die door ondertekening van een geschrift of op andere wijze de gelding van
algemene voorwaarden heeft aanvaard (art. 6:231 sub c).
Meestal leveren deze omschrijvingen weinig moeilijkheden op.
- Wel kunnen twijfels ontstaan in bepaalde situaties waarin de voorwaarden niet door de
contractspartij zelf, maar door een derde voor meervoudig gebruik zijn opgesteld.
Hoe moet je de algemene voorwaarden ter beschikking stellen?
Terhandstelling
Op welke wijze kan de gebruiker aan zijn informatieplicht voldoen? De wet verschaft de leidraad in art.
6:234.
De gebruiker heeft de in art. 6:233 sub b bedoelde mogelijkheid geboden, indien hij de algemene
voorwaarden voor of bij het sluiten van de overeenkomst aan de wederpartij ter hand heeft gesteld (art.
6:234 lid 1 zin 1) → hieraan voldoet niet alleen de werkelijke overhandiging van een papier waarop de
voorwaarden zijn weergeven, maar ook de toezending daarvan.
- Dat de voorwaarden niet los ter hand worden gesteld maar in een folder of prospectus zijn afgedrukt
is op zichzelf geen bezwaar, mits het voor de wederpartij maar voldoende duidelijk is dat de
algemene voorwaarden daarin zijn opgenomen.
Uit de rechtspraak blijkt dat de bewijslast bij de gebruiker ligt, hij moet dus aantonen dat hij zijn voorwaarden
aan de wederpartij ter hand heeft gesteld.
De eis van terhandstelling vormt een uitwerking van het ‘een redelijke mogelijkheid bieden’ van art. 6:233
sub b en moet dus in het licht van die basisnorm worden geïnterpreteerd.
- Dit betekent, dat als de wederpartij dit wenst, een zekere tijd moet worden gegund om van de
voorwaarden kennis te nemen.
o De gebruiker die na de terhandstelling zegt: ‘daar hebben we allemaal geen tijd voor, het is
nu of nooit’, voldoet dus niet aan art. 6:234 lid 1.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merle_1234. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.