Summary
samenvatting inleiding tot het economisch recht TEW & HIR
- Course
- Institution
vak gegeven door prof Joeri Vananroye. Samenvatting boek 1: inleiding tot het economisch recht
[Show more]
Seller
Followlivvandyck
Content preview
Alles wat in de les wordt gezegd is voldoende ennoodzakelijk!!!
KIJK LESSENPLAN VOOR PAGINA’S IN HET BOEK
Inleiding tot het Economisch Recht
INLEIDING + LES 1: RECHT ALS GEWELD
Verbod op eigenrichting = verbod om recht in eigen handen te nemen en zelf voor rechter “spelen”
Uitzondering: zelfverdediging bij levensgevaar
Misdrijf = een onrechtmatigheid waar een straf opstaat (bij onrechtmatigheid grijpt er niemand in)
° Burgerrechtelijk geschil = het is geen misdrijf
- Straf = een sanctie die verder gaat dan het herstel v.d. onrechtmatigheid
Misdrijf = strafrechtelijk
Burgerlijke sanctie = de orde terug “herstellen”
Burgerrechtelijk geschil = alles vr burgers ->Bv huurgeschillen
Straf dient vr de beschuldigden een extra leed op te leggen = afschrikking
(contract niet nakomen ≠ misdrijf)
WAT ALS schuldenaar niet vrijwillig afspraak nakomt
Verbod op eigen gebruik + naar rechtbank stappen (eventueel nr politie)
(politie heeft taken in zowel burgerlijk als strafrechtelijk recht => kan bij beide voorkomen)
Stappen die je kan ondernemen als schuldenaar niet vrijwillig nakomt
1) SE stelt schuldenaar in gebreke: gerechtsdeurwaarder
2) Schuldenaar moet naar rechtbank = dagvaarding
Veroordeling bij verstek = iemand die niet naar rechtbank komt dus wordt veroordeeld
3) Bij gelijk v.d. eiser krijgt hij v.d. rechtbank een vonnis dat beschuldigde iets (niet) moet
doen/geven
(geld = voorkeursoplossing)
Gezag v gewijsde = rechter heeft altijd gelijk
Als vonnis filiaal is => heeft uitvoerende kracht (koning):
Formulier v tenuitvoerlegging => toch niet nakomen = deurwaarder
Eens vonnis = uitgesproken kan er niet op terug gekomen worden – burgerlijke geschillen zeker bij strafrechtelijke niet altijd
RES EUDICATA (kracht v.e. vonnis) = gezag v gewijsde = rechter heeft gelijk (ook al misschien niet zo)
Recht ≠ rechtvaardigheid maar recht = dwang en geweld
LES 2: WAT IS RECHT?
Recht = dwang en geweld
=> Monopolie v.d. overheid MAAR overheid geketend door regels:
1. Rechtstaat = overheid die a.h. recht is gebonden => moet zelf haar regels volgen
Economisch Recht
1
, 2. Regels beheerste procedures: rechtvaardigen + toepassen + afdwingen
3. Scheiding v machten
a. Wettelijk macht
b. rechtelijke macht = neutraal (rechter aangesteld voor het leven)
Onafhankelijke rechtelijke macht (als kernelement)
c. uitvoerende macht
Let op: je moet rechten hebben gestudeerd voor 1 v deze staatsmachten
4. Democratie: (indirecte) deelname v.h. volk aan uitvaardiging v regels
5. Grondrechten: fundamentele rechten en vrijheden (bv.: Verdrag rechten vd mens)
Wie handelt = bevoegdheid en hoe er gehandeld wordt = procedure is v belang
De voorzichtigheid werkt niet bij: crisissen
=> de gestelde regels worden “losgelaten” [A la guerre comme a la guerre]
Wat is recht niet?
o ≠ wet (beslissing v.d. wetgever):
Wetgever: orgaan dat de kamer kiest
Gewest -> decreten (Brussel gewest = ordonnanties)
Federaal -> wet
Koninklijk besluit
Ministerieel besluit (zelfde als KB maar zonder handtekening K)
Rechtspraak = gezaghebbende rechtsbronnen*
= Hoe zal er geoordeeld worden
Gewoonterecht = *
= omdat het een gewoonte is | het staat nergens maar toch toepassen
Algemene rechtsbeginselen
= verscheidingen v algemener beginsel: tegenspraak tussen 2 partijen
Rechtsleer = *
Verdrag
Verordeningen en richtlijnen (komen we later nog op terug)
[*Law is a prediction of what a judge will decide: je bent niet verplicht dit te volgen maar als je de rechter zijn uitspraak niet volgt
kan het bestraft worden]
MAAR al deze regels spreken elkaar vaak tegen
Concordia Discordantium Canonum = geheel v alle regels die elkaar tegenspreken -> juridisch
doel
o ≠ zeker:
Geen dik boek met alle regels erin ≠ niet praktisch/conceptueel
Veel verschillende normen die conflicteren
Er zijn soms regels om conflicten op te lossen
(bv.: hiërarchie der normen, bevoegdheidsregels)
Normen dienen geïnterpreteerd te worden
Standaard regels = vaag want iedereen vult standaard anders in
Interpretatie regels
Regels conflicteren op hun beurt
Geen regels die met zekerheid conflict beslechten
Economisch Recht
2
,Wetteksten Recht is nooit maagdelijk => recht = politiek => politiek i.d. zin dat een beslissing wordt
toledo geïnformeerd door opvatting v.d. beslissing nemer hoe de maatschappij het best zou worden
lezen!
georganiseerd
VOORBEELDEN:
1) Mini-koningskwestie (1990)
- Wet die abortus uit het strafrecht haalden -> maar koning Boudewijn wou dit niet
ondertekenen => morele onmogelijkheid om te regeren
DUS art. 93: als koning in onmogelijkheid verkeert => Kamers bijeen roepen.
Deze krijgen voogdij over de beslissing
2) Maxi-koningskwestie (1944-1950)
- Leopold ging in WOII in tegen zijn regering
3 april 1990 -> Raad Verenigde Ministers beslist dat koning zich in politieke
onmogelijkheid bevind om te regeren
3) Affaire Marie Popelin (1888)
= 1e vrouwelijke afgestudeerde i.d. rechten (BE)
Hof v beroep v Brussel 12 december
Maar er waren regels om advocaat te worden [ministerie kijkt naar strafblad]
en wanneer MP deze controle wil ondergaan weigeren ze haar vanwege haar geslacht
=> gaat in hoger beroep: want het is enkel evidentie dat het een man is (ze interpreten uit
gewoonte er een regel bij)
Pas veel na WOII worden vrouwen toegelaten (vrouwen krijgen stemrecht vanaf
1948)
4) Kiekenkot-arrest (27 april 1999)
KB over beroepsuitvoering voorwaarde v restaurateur
Voorwaarden gelden niet voor “lichte” maaltijden (eigen interpretatie v KB)
Uitbaters veroordeeld wegens serveren v.e. niet “lichte” maaltijd
normen die via
sancties worden U gaat in beroep want hij mag wel een moeilijker gerecht met versneden kip
gehanteerd maken maar niet gewoon kip aan het spit
Incl. organisaties
Procureur zegt maatschappelijke orde staat op spel => vrijgesproken
Uitwendig gedrag
Hof v cassatie = gaat na of het recht niet verwisseld is
Wat is recht WEL? = De door een overheid georganiseerde ordening v menselijk
gedrag i.d. samenleving
Recht heeft 2 betekenissen:
1) Het objectieve recht:
Geheel v regels dat gedrag v.d. mens i.d. maatschappij regelt + wordt afgedwongen door de
overheid ⇒ “LAW”
Economisch Recht
3
, Moet je afzetten tegen wet => wet heeft ook 2 betekenissen:
I. Wet in formele zin -> alle handelingen zonder naar inhoud te kijken
= beslissing v.e. wetgevende macht
⇒ “HOE”
II. Wet in materiële zin
= algemene rechtsregel met een onpersoonlijk karakter
bv.: administratieve zaken (welke straf moeten we geven)
⇒ “WELKE STRAF”
2) Het subjectief recht:
Door (obj.) recht beschermde aanspraken op andermans gedrag ⇒ “RIGHTS”
1 = HET recht
--- = wet in materiële zin uitvaardigt door
overheid
2 = wet in administratieve rechtsvorm
--- = wet in formele zin
Supranationaal = meerderheid tegen minderheid
Internationaal/supranationaal > nationaal
Geschillen
GWzijn openbaar
> wet in formele->
zin > andere wetten in materiële zin (niet in formele zin) (= administratieve normen)
rechtszaak (soms achter gesloten
deuren)
LES 3: HIËRARCHIE DER NORMEN
BELGISCH NIVEAU
= checken of iets in
o De gewone hove en rechtbank in België
orde is
Lossen geschillen op
Kunnen daarbij volgende rechten toetsen:
Nationaal recht aan supra- en internationaal recht
Administratieve normen (KB, MB,…) aan hogere normen (grondwet, wet,…)
LET OP: ze mogen geen informele wet in discrete zin toetsen aan de grondwet
Behalve een ordonnantie v.h. Brussels hoofdstedelijk gewest
Economisch Recht
4
, o Grondwettelijk Hof
exclusieve controle op de grondwettigheid van wetten en decreten
o annulatieberoep (bij schending: vernietigen van wet)
o prejudiciële vraag door rechter (bij schending: wet buiten toepassing)
Parlement
o staat
Raadboven
v State: controle op wettigheid van administratieve rechtshandelingen -
alles!! exclusieve bevoegdheid tot vernietigen van administratieve normen (KB, MB, …)
DUS u kan binnen de 60 dagen na verschijning in staatsblad naar raad v staten stappen om een KB nietig
te laten verklaren => het bestaat niet meer bij eender welke rechter
Heeft een afdeling vr adviezen
Heeft een afdeling vr rechtspraak (hier)
Leden raad v staten worden verkozen!!
|Wet staat op gelijk niveau met de decreten => verschil: decreet niet getekend door K want = iets v.d. staat|
SUPRA/INTERNATIONAAL NIVEAU (meer uitleg zie P9-10)
o Hof v Justitie - Luxemburg -
daar kan bijvoorbeeld elke nationale rechter een prejudiciële vraag stellen aan hof v J
Kinderen v ongehuwde ouders
=> Men wou seks fatsoeneren enkel in het
o Europees Hof voor rechten v.d. mens - Straatsburg huwelijk
Ze kunnen een land veroordelen
Bijvoorbeeld: Arrest Marx: betrekkend op onwettige kinderen
=> Resultaat: Belgisch hof bemoeit zich te veel
Economisch Recht
5
, LES 4: PUBLIEK RECHT
Publiek recht = een organisatie v staten
Focus: staatsrecht
1. Constitutionele monarchie = erfelijke monarchie
Koning = hoofdstaat => invloed MAAR geen politieke macht!!
MAAR hij is ook onschendbaar en onverantwoordelijk
=> onbekwaam om zonder ministers te handelen
In een KB wordt de koning voorgesteld door de regering
2. Rechtsstaat en grondrechten:
-> Staatsmacht zelf onderworpen aan recht
Hiërarchie
Beperking en procedures
Belang scheiding der machten
-> Grondrechten
Hoge rang (verdragen, GW)
Nuance: afweging
Typevoorbeeld: art 10 en 11 GW
3. Scheiding der machten:
-> Federaal een deelstatelijk niveau (infra)
Eigen wetgevende + uitvoerende macht
Rechterlijke macht nog unitair
bv.: Vlaams parlement
GEEN deelstatelijke rechtbanken: positieve zaak
Verbetering v.d.
uitspraken: A. Wetgevende macht: stelt wetten op
Hof v beroep is niet = parlement
behoeft om een wet te Kamer v Volksvertegenwoordigers + koning
toetsen a.d. grondwet Senaat = uitzonderlijk wetgevende macht => bemiddelende rol
Proces v.e. nieuwe wet
Een burger kan nooit a) Initiatief van …
een andere burger Koning -> wetsonderwerp
dagvaarden vr het OF
Grondwettelijk Hof => Kamer -> wetsvoorstel
Rechtsingang is b) Behandeling i.d. commissie:
verkeerd: moet of via Kleinere groep mensen (Intensief vergaderen via hoorzittingen)
rechter die prejudiciële Bespreking => amendering => stemming
vraag stelt of via een
Als er iemand niet akkoord is met een wet kan die een
beroep tot vernietiging amandement geven
v.e. wet
c) Behandeling in plenaire omgeving:
Raad v staten kan
enkel administratieve = De volledige vergadering met 150 mensen
wetten vernietigen
d) Handtekening v.d. koning = de bekrachtiging
Hof v Cassatie = een
gewoon hof en kan
Economisch Recht
6geen wetten in formele
zin toetsten a.d.
grondwet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller livvandyck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.52. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now