Aardrijkskunde samenvatting over het hoofdstuk Mondiale patronen: Welvaart en Welzijn, van het boek BuiteNLand. Dit is hoofdstuk 4 uit het boek van 5 havo.
Mondiale patronen: welvaart en welzijn
Drie hoofdgroepen die samen een Wereldsysteem vormen:
1. De rijken = centrum/westers.
2. De middenmoot arm/rijk = semi periferie
3. De armste landen = periferie
Meten van ontwikkeling
Om de mate van ontwikkeling te meten worden eenpaar indicatoren gehanteerd:
1. Meet de welvaart door naar het BNP te kijken
2. Kijken naar de verdeling van de beroepsbevolking. Hoe meer landbouw, hoe lager de
welvaart. Hoe meer diensten, hoe hoger de welvaart
3. Je meet het welzijn door VN-welzijnsindex -> Koopkracht, levensverwachting en
analfabetisme.
BNP per hoofd: alle inkomsten van een land gedeeld door het aantal inwoners.
Nadelen van BNP -> In het BNP kan je niet zien:
- sociale en regionale ongelijkheid - het is een gemiddeld getal
- houdt geen rekening met koopkracht
- Informele sector telt niet mee
Internationale arbeidsverdeling
De rol van de arme landen was erg kwetsbaar. Zij leverde goederen:
- de oogst kan mislukken
- de prijzen op de wereldmarkt kunnen sterk variëren
Door de globalisering verandert de internationale arbeidsverdeling. Een groter deel schuift uit van
centrumlanden naar de (semi)periferie.
Het Centrum-periferie model
Waarom is de welvaart zo slecht verdeeld in de wereld?
Oorzaken van verdeling van de welvaart:
• Interne oorzaken: De reden voor de lage ontwikkeling ligt in het land zelf.
• natuurlijke oorzaken: droog, bergen, onvruchtbaar, geen water
• menselijke oorzaken: slecht bestuurd, corruptie, oorlog
• Externe oorzaken: soort relatie met dat een ontwikkelingsland heeft met een rijk land. Dit wordt
uitgebeeld met het centrum-periferie model: Een model dat laat zien hoe centrum- en periferie
landen met elkaar zijn verweven.
In dit model zijn rijke landen dominant en arme landen afhankelijk. Er ontstaan een ongelijke
uitwisseling van:
• goederen - grondstoffen uit de periferie <—> kapitaalgoederen uit het centrum
• arbeid - ongeschoolde arbeidsmigranten <—> hoogopgeleiden uit het centrum
• kapitaal - overmakingen van migranten uit het centrum <—> aflossing van schulden uit de
periferie.
Voor 1970 was er alleen periferie en centrum. Na 1970 kwam er semi-periferie bij. Nieuwe
internationale arbeidsverdeling.
Centrum- triade -> hoogwaardige diensten
Semi-periferie -> Industrie (BRIC + NIC)
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loisneut. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
