Summary
Summary - Strafrecht
- Course
- Institution
Deze samenvatting heb ik gemaakt op basis van de hele cursus, notities van alle lessen (ook de gastles van vzw huizen) en de powerpoint!!
[Show more]
Seller
Follow
lanagabril
Content preview
STRAFRECHTExamen
- Gesloten boek
- Laptopexamen
- 1 open vraag (casus) met toepassingsvragen + meerkeuzevragen
1. Inleiding tot het strafrecht
Geen concrete definitie van wat een straf is, interpretatie v het Hof v Cassatie in een arrest v 1924:
““Straf is een leed door de wet bepaald en door de rechterlijke macht opgelegd als een sanctie
wegens een gepleegd misdrijf”
Jij doet pijn aan iemand dus jij moet ook pijn ervaren
Gaat over conceptualisatie: het moet een misdrijf zijn die in het strafboek staat en dan kan je
gestraft worden
Volledige keten van de strafprocedure
1
, STRAFRECHT
1.1. Kritisch nadenken over bestraffing – Sanda Dia
Sanda Dia (https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/04/20/sanda-dia-onderzoeksvideo/)
Sanda Dia werd op 7 december dood verklaard
Raadkamer in Hasselt buig zich over de vraag tot doorverwijzing v 18 Reuzegommers naar de
correctionele rechtbank vr het toedienen v schadelijke stoffen met de dood tot gevolg,
schuldig verzuim en mensonterende behandeling
Onopzettelijke doding
= dood veroorzaakt door gebrek aan voorzichtigheid en voorzorg
Vb. Gebruikten visolie zonder voorzichtigheid
Het hof verklaarde alle 18 beklaagden schuldig op dit punt
Straf: werkstraf van 200-300u (300u is het maximum)
Acid (youtuber): gedagvaard door 1 vd reuzegommers omdat hij de naam v die persoon heeft
verspreidt (hij moet zich verantwoorden vr belaging en laster
2. Algemene oriëntatie: Wat is strafrecht in ’t kort
Strafrecht
Sociaal controlemechanisme: mpij controleert hiermee (sociaal) ongewenst gedrag
Werktuig om normconform gedrag af te dwingen
= geheel v rechtsregels die bepaalde menselijke gedragingen strafbaar stellen en sancties
bepalen die op daders van toepassing zijn
Strafrecht in de brede betekenis omvat: materieel strafrecht + strafprocesrecht (formeel)
- Materieel strafrecht
= Geheel aan rechtsregels die bepaalde gedragingen strafbaar stellen en sanctioneren (wnnr
kan iemand strafrechtelijk verantwoordelijk gesteld w en wnnr niet?)
Hierbij staan twee begrippen centraal:
Het misdrijf (wat straffen? de omschrijving van de strafbare gedragingen of
onthoudingen)
Strafrechtelijke sanctie (hoe straffen? de bepaling van de straf)
Gericht op de burger (waarvan wij dus moeten weten wat strafbaar is)
Belangrijkste bron: Strafwetboek 1867
- Formeel strafrecht/ strafprocesrecht (tegenhanger v materieel strafrecht, alles wat er
gebeurt na dat materieel)
= Geheel der rechtsregels betreffende de vaststelling, de opsporing, vervolging en berechting
v personen die ervan verdacht w een misdrijf te hebben gepleegd
2
, STRAFRECHT
Geheel v procedurele spelregels: geeft aan welke procedure gevolgd moet w als
iemand het materiele strafrecht heeft overtreden (en het materiele bepaalt wat wel
en niet strafbaar is!)
Gericht op de overheid
Vb. procedurefouten zoals huiszoeking zonder bevel, dan is dit een procedurefout in
het formeel strafrecht
Belangrijkste bron: Wetboek v strafvordering 1808
Definitie v strafrecht id ruime zin (en dus niet materieel en formeel)
- Geheel van regels (rond gedrag dat publiek w afgekeurd en dus zo sociaal onaanvaardbaar is
dat er bijkomend leed (de sanctie) moet w opgelegd)
Die w vastgelegd in de grondwet, strafwetboek,…
- Schuld: maakt het verschil tss wie een straf verdient en wie niet (iemand die bv niet weet wat
hij op dat moment doet, kan niet schuldig gezien w)
- Zijn regels die zijn opgesteld dr heersende gemeenschap: vertegenwoordigers waar wij op
stemmen bepalen de regels
- Moet gaan om een gedraging (zowel handeling als verzuim = misdrijf): moet menselijke
handeling zijn en iets dat je hebt gedaan maar niet mocht OF iets dat je had moeten doen
maar niet gedaan hebt/ het niet-handelen (verzuim)
- Gedraging is strafbaar (legaliteitsprincipe: als het vanaf morgen strafbaar is, kan je er vandaag
nog niet voor gestraft w)
- Gedraging wordt gesanctioneerd: gaat niet over herstel maar opleggen v extra leed
Dit is eigenlijk de strafrechtketen
3. Kleine historiek van het strafrecht
Belangrijk omdat er vandaag nog dingen v terug komen
3.1. Archaïsche stelsels (van 400-800 v.C)
“Talio-wet”= ‘oog om oog, tand om tand’
- Als er iets gebeurde tegen u familie, dan mocht jij wraak nemen leidde vaak tot escalaties
en burgeroorlogen omdat het zo was van ‘oke gij hebt nu 2 tanden uit geslaan dus ik mag dat
nu ook’ en zo bleef het verder gaan
- Privé karakter (want conflicten werden onderling ‘opgelost’) maar kende reeds begrenzingen
Vb. 1 tand uitgeslaan bij iemand betekende dat die persoon ook maar 1 tand mocht uitslaan
bij jou
3.2. Middeleeuwen rond 1200 stedenontwikkeling
Gingen op zoek naar oplossingen voor de uit de hand gelopen wraaknemingen
Hadden nood aan iemand die bemiddelend kon optreden omdat mensen dichter bij elkaar leefden (in
steden) en sterker afh werden v elkaar
Feodale oversten en rondtrekkende rechter met passieve rol en irrationele bewijsvoering
Zij waren de overheid
Legden verbod op eigenrichting: SO mocht het heft niet meer in eigen handen nemen of
wraak nemen
Vorsten kwamen tussen en hadden als doel de vrede tss SO en dader te herstellen
Rondtrekkende rechters
3
, STRAFRECHT
Gingen gaan vragen aan de bevolking om personen aan te wijzen die verdacht
werden v/e misdrijf rechters hadden dus een passieve rol
Bewijsvoering had een irrationeel karakter: als je verdacht werd moest je zelf
bewijzen dat je het niet gedaan had, het steunde op godsoordelen zoals de water of
vuur proef (als je niet brandde op de brandstapel, was je onschuldig maar dit kan
eigenlijk niet)
Gruwelijke straffen: heel vernederend karakter van de straffen (handen af hakken, brandstapel,
kruisiging,.. )
anno 2022: gevangenisstraf?
Einde late middeleeuwen
- Richting ons ‘Modern Strafrecht’
- In het algemeen belang trad de Rechterlijke Macht op en had een actievere rol
Rechters gingen ook actief op zoek naar de waarheid + gingen ook zelf criminelen
opsporen en vervolgen
Bewijs verzameling was geheim, strafuitvoering was openbaar (waren nog steeds
wrede straffen en was publiekelijk ter afschrikking, als moraal-les om een goede
burger te zijn)
Misdaad was een zonde en daad v ongehoorzaamheid aan God de straf diende als
boetedoening
3.3. De Verlichting, het revolutionair strafrecht
HOBBES, LOCKE, ROUSSEAU, RAWLS: filosofen die vonden dat het allemaal niet correct verliep in de
middeleeuwen dus brachten het volgende naar voren…
- ‘Natuurtoestand’= situatie waarin individuen bestaan zonder toezicht, zonder staat,.. Dit zou
leiden tot chaos en gevaarlijke situaties. Iedereen zou eigenbelang nastreven en dat kan
leiden tot oorlogen
- Beter: ‘Maatschappelijke verdrag of sociaal contract’
Staat krijgt legitimiteit vd burgers en dus het vertrouwen om te zorgen voor veiligheid
Je staat je eigenrichting af
Dus: collectieve wil om via regels eigen private belangen veilig te stellen
Staat krijgt niet het gezag van GOD maar vanuit de INDIVIDUEN: speelde GOD
vroeger een belangrijke rol in wat fout was en wat niet, dat veranderde vanaf dan
- Misdrijf= schending van het sociaal contract (wat dan eigenlijk betekent dat iemand zich
verzet tegen de algemene wil)
Reactie op wreedheid, ongelijke straffen: Magna Charta (recht op bestraffing is gebonden aan 3
belangrijke principes die nu nog steeds belangrijk zijn en dus bekeken moeten w voor mensen
bestraft w)
1. Het proportionaliteitsbeginsel: de straffen moeten in verhouding zijn met de ernst van het
misdrijf
Vb. als je een appel steelt, moet je de appel betalen en niet u hand w afgekapt
2. Het legaliteitsbeginsel: misdrijven en straffen moeten op voorhand in de wet zijn vastgelegd
en de rechter dient de wet (zonder ruime interpretatie) toe te passen
Vb. als er morgen beslist w dat je geen appel mag eten op KDG en dit staat in de wet en je
doet dat vandaag, dan kan je daar niet voor gestraft w vandaag (rechter dient de wet toe te
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lanagabril. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.50. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71184 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now