Hoofdstuk 13 Strafrecht
Materiele strafrecht = geeft aan welke feiten strafbaar zijn, die de dader is,
met welke sancties het
plegen van die feiten kan worden bestraft
Formeel strafrecht = regelt opsporing van strafbare feiten, bevoegdheid van OM tot
strafvervolging, bevat
voorschriften over terechtzitting, rechtsmiddelen en
tenuitvoerlegging van opgelegde sancties
Materieel strafrecht
1. Algemeen deel ( Boek 1 Algemene bepalingen )
- Voorschriften die van toepassing zijn op alle wettelijke regelingen ( wetten in
formele zin, AMvB of verordeningen ) die strafbepalingen bevatten ( art 19 Sr )
- Formele wetgever & gedecentraliseerde lagere overheden zijn bevoegd om zelf
straffen te stellen op overtredingen van hun verboden. Andere lagere wetgevers
mogen dat niet. Ze mogen enkel verbodsbepalingen vaststellen, maar daarin
geen straffen opleggen.
2. Bijzonder deel ( Boek 2 & 3; afzonderlijke wetten )
- Bevat alle afzonderlijke gedragingen die strafbaar zijn en geeft aan welke sancties
op die gedragingen zijn gesteld
Strafbare feiten hebben de volgende belangrijke indeling:
Overtredingen = ‘lichtere’ delicten
= Boek 3 van Wetboek van Sr
Misdrijven = ‘zwaardere’ delicten
= Boek 2 van Wetboek van Sr
Het is de formele wetgever die beslist of een strafbaar feit een misdrijf of een overtreding
oplevert op basis van de ernst van het feit. Andere ( bijzondere ) wetten dan wetten in
formele zin geven meestal zelf aan welke strafbare feiten in de wet een misdrijf en welke
een overtreding oplevert. Strafbaarstelling van feiten in AMvB, ministeriële regelingen en
verordeningen van lagere overheden is gebonden aan algemene regeling art 28
Invoeringswet Wetboek van Sr = strafbaar feit in zo’n regeling is altijd een overtreding.
Belang van de onderscheid tussen misdrijven en overtredingen ( rechtsgevolgen ):
1. Onderscheid bepalend voor bevoegdheid van de rechter in eerste aanleg
Overtreding = kantonrechter
Misdrijf = afdeling strafrecht van de rechtbank
2. Delictsomschrijvingen poging, voorbereiding, medeplichtigheid alleen bij misdrijven
strafbaar ( art 45/52 Sr )
3. Tegen Nederlander kan voor misdrijf buiten Ne gepleegd, in Ne strafvervolging
worden ingesteld, mits
- Op het feit in Ne gevangenisstraf ten minste 8 jaar
- Het moet in buitenland strafbaar zijn gesteld ( art 5 lid 1 Sr )
, 4. Slechts op verdenking van plegen van ernstig misdrijf kan bevel tot voorlopige
hechtenis worden gegeven ( art 67 Sv )
Legaliteitsbeginsel
Geen feit is strafbaar ‘dan uit kracht van een daarvan voorafgaande wettelijke strafbepaling’
( art 1 lid 1 Sr/ 16 GW )
= Gedraging is alleen strafbaar op grond van de wet
- Wetgever kan gedraging alleen in wettelijke bepaling uitdrukkelijk strafbaar stellen
- Rechter mag alleen tot strafoplegging overgaan als gedraging in wettelijke regeling
door bevoegde
wetgever strafbaar is gesteld )
1. Verbod van terugwerkende kracht
Gedraging kan niet met terugwerkende kracht strafbaar worden gesteld en bestraft
- Wetgever mag een feit niet met terugwerkende kracht strafbaar stellen
- Rechter mag voor begane feit dat bij wetgever met terugwerkende kracht strafbaar
wordt gesteld, geen straf opleggen
- Dit verbod ook in verdragen vastgesteld ( art 7 EVRM/ art 15 IVBPR/ art 11 lid 2
Universele verkl rvdm )
2. Lex mitior beginsel
Bij verandering van wetgeving na het tijdstip waarop het feit is begaan, moet
voor de verdachte het meest gunstige bepaling worden toegepast. Veranderde
zienswijze van de wetgever over een straf mag niet ten koste van de verdachte
gaan: als de nieuwe regeling gunstiger is dan de regeling die gold ten tijde van
begaan van een feit, moet de nieuwe regeling worden toegepast en andersom.
3. Verbod van analogie
Uit de term wettelijke ( art 1 lid 1 Sr ) volgt dat feiten niet strafbaar kunnen zijn op grond van
regels van ongeschreven recht of op grond van gewoonte. Er is bovendien geen ruimte voor
strafbaar stellen van het feit door toepassen van analogie = op grond van sterke gelijkenis
met bestaande rechtsregel mag de rechter niet een nieuwe ( ongeschreven ) strafrechtelijke
norm formuleren die hij dan vervolgens toepast.
Verruimende uitleg van wettelijke strafbepaling is echter wel toelaatbaar HR Diefstal
van elektriciteit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yaraknoops. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.