1 HOOFDSTUK 1: DOET OPVOEDING ERTOE?
1.1 Stelling 1: De mens is vanaf zijn geboorte volledig bepaald, Nature
Nature:
- Opvatting is pedagogisch pessimistisch kind niet opvoedbaar
- Extreme aanhangers zeggen dat kind niet opvoedbaar is
- Ontwikkeling kind is natuurlijk proces niet beïnvloedbaar van buitenaf
- Volgens opvatting bepaald erfelijke aanleg ontwikkeling van kind
- Mens is erfelijk gedetermineerd
- Erfelijke aanleg ligt vast in genen en chromosomen
- Opvoeding kan kenmerken laten ontplooien die manifest (direct observeerbaar) of
latent (onzichtbaar) aanwezig zijn
- Opvoeding draagt weinig bij aan ontwikkeling kind
- Opvoeding word gezien als steun aan natuurlijk ontwikkelingsproces
- Opvoeding bepaald dus niet richting van ontwikkeling
1.2 Stelling 2: De opvoeding maakt de mens tot mens, Nurture
Nurture:
- Tegenovergestelde Nature
- Aanhangers denken dat milieu de ontwikkeling bepaald
- Milieu = omgeving
- Locke kind geboren als onbeschreven blad, ontwikkeling hangt af van opvoeding
en milieu
- Omgeving heeft een actieve invloed, hierdoor kind product van omgeving
- Aanhangers sterk getroffen door de grote milieu-invloeden vb. wolfskinderen
- Opvatting komt terug bij vele filosofen, pedagogen en sociologen
1.3 Stelling 3: De mens bepaald zichzelf, Existentialistische opvatting
Existentialistische opvatting:
- Extreemste vorm word verwoord door Sartre
- Mens niet vatbaar voor opvoeding, is vrij en kiest eigen weg
- Mens maakt en realiseer zichzelf en is absoluut verantwoordelijk voor zichzelf
- Niemand kan invloed uitoefenen
- Tegenwoordig meer aandacht aan zelfbepaling
- Mens kan zelf omstandigheden scheppen, eigen keuzes maken en beslissen om iets
wel of niet te doen
- Mens kiest zelf doelen, bepaald wat leven zinvol maakt
- Mens leert eigen mogelijkheden kennen en kiest wat hij er mee doet
- Mens geen weerloze bal, kan zelf richting geven
,1.4 Een genuanceerde, synthetische visie
- Wordt nu gebruikt (ook in deze opleiding)
- Combinatie van Nature (erfelijke aanleg), Nurture (milieu) en extentialisme
(zelfbepaling)
- Ouders (opvoeding) hebben een beperkte invloed
- Kinderen gaan vorm geven aan eigen leven
- Hoe ouder hoe groter persoonlijke vrijheid
2 HOOFDSTUK 2: HET BIO-ECOLOGISCH MODEL VAN
BRONFENBRENNER
- Bronfenbrenner is grondlegger bio-ecologisch model
- Vandaag nog steeds actueel
- Niet perfect maar beste verklaring over hoe sociale omgeving menselijke ontwikkeling
beïnvloed
- Bronfenbrenner gaat ervan uit dat omgeving grote invloed heeft op ontwikkeling
- Omgeving heel ruim bekijken
- Model benadrukt belang sociale omgeving tijdens ontwikkeling
- Biologische factoren ook opgenomen in schema
- Omgevingsfactoren centraal
- Bronfenbrenner beschouwt ontwikkeling kind als wederzijdse aanpassing tussen kind
en omgeving
- Gezinssysteem veranderd nog voor kind geboren is kind oefent invloed uit op
omgeving
X = microsysteem
X
X
X
,2.1 Het microsysteem
-
- Dagelijkse, directe omgeving waar kind in leeft
- Leden hebben wederzijdse invloed op elkaar
- Belangrijkste microsysteem zijn ouders, broers en zussen
- Hoe ouder kind hoe meer microsystemen (crèche, school, verzorgende…)
- Voorwaarde om van microsysteem te spreken kind heeft vaste gesprekspartner
- Microsysteem gekenmerkt door aspecten
o Fysische/materiële aspecten
Bv. Huisvesting, buurt, gebouw, speelgoed…
o Sociale aspecten
Onderlinge relaties, eisen/verwachtingen, rolpatronen, vaste
gebeurtenissen, activiteiten…
- Microsystemen vormen dynamische context voor ontwikkeling kind
2.2 Het mesosysteem
- Wederzijdse invloed tussen verschillende microsystemen
- Verandering in een microsysteem heeft weerslag op andere microsysteem
- Bronfenbrenner denkt dat relaties tussen microsystemen positief verlopen
- Indien relaties verstoord zijn, ontbreekt er steun
- Kwaliteit van relaties varieert tussen zeer goed en uiterst slecht
- Frequentie van relaties hoe vaak contact tussen microsystemen
- Waardering verschilt tussen waardering tot afwijzing
- Overgang van ene microsysteem naar andere kan vlot of minder vlot verlopen
- Overgang niet soepel door verschillen in systemen
2.3 Het ecosysteem
- Formele en informele sociale structuren rond gezin
- Kind maakt niet direct deel uit, maar beïnvloed wel ontwikkeling kind
- Structuur beïnvloed ouders, ouders beïnvloeden kind
- Vb. werk van ouders, sociaal netwerk gezin
2.4 Het macrosysteem
- maatschappij in het algemeen, onderwijsbeleid, juridisch beleid…
, 3 HOOFDSTUK 3: BALANSMODEL VAN BAKKER
Wat is balansmodel van Bakker:
- Geeft balans weer tussen beschermende (draagkracht) en risicofactoren (draaglast)
aan
- Beschermende en risicofactoren spelen belangrijke rol in opvoeding
Wat zij beschermende en risicofactoren:
- Risicofactoren = eigenschappen, gebeurtenissen of omstandigheden die ontwikkeling
en opvoeden van kinderen bedreigen. Kunnen leiden tot ontwikkelingsachterstand of
opvoedingsproblemen.
- Beschermende factoren = eigenschappen, gebeurtenissen of omstandigheden die
kans vergroten dat opvoeding goed verloopt. Kunnen risicofactoren volledig of
gedeeltelijk compenseren.
Wat is draagkracht en draaglast:
- Draagkracht = geheel van competenties en beschermende factoren waarmee ouders
en kinderen de draaglast weerstand bieden
- Draaglast = het geheel van taken dat ouders en kinderen te vervullen hebben
- Verhouding tussen de 2 bepaald op ouders opvoeding aankunnen
Herstellen van balans door opvoedingsondersteuning:
- Naarmate het aantal problemen en stressfactoren toeneemt, zal de draagkracht van
de ouders evenredig afnemen
- Gezinnen met meervoudige risicofactoren op 3 verschillende niveaus kwetsbaar
extra kans op opvoedings- en ontwikkelingsproblemen
- De verschillende factoren kunnen elkaar versterken of verzwakken
- Kwetsbare maatschappelijke positie, meestal opeenstapeling van risicofactoren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merlewaelbers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.15. You're not tied to anything after your purchase.