Regeling en waarnemingen
Regelkringen en homeostase
Homeostase: het min of meer constant houden van de omstandigheden (het interne milieu) in een
organisme door middel van regelkringen. Homeostase is een voorbeeld van zelfregulatie op het
organisatieniveau organisme.
Homeostase in het inwendige milieu van een organisme wordt meestal gehandhaafd door
negatieve terugkoppeling. Bij homeostase in een meercellig organisme zorgen signaalmoleculen
voor celcommunicatie. Signaalmoleculen:
hormonen en neurotransmitters.
Een regelkring bestaat uit een sensor (huid),
een controle centrum(zweten) en een
effector (koeling). Via een regelkring worden
bepaalde normwaarden gehandhaafd.
Systemen voor celcommunicatie:
- hormoonstelsel
- zenuwstelsel
Hormonen
Hormonen zijn er voor om geleidelijke
veranderingen te reguleren -> groei,
ontwikkeling, stofwisseling en voortplanting.
Hormoonklieren (endocriene klieren) geven hormonen af aan het bloed (secretie = afgeven aan
bloed)
Hormonen worden via het bloed en via de weefselvloeistof getransporteerd. Hormonen regelen de
werking van doelwitorganen. Een hormoon kan processen in meerdere doelwitorganen regelen.
Alleen cellen met hormoonreceptroen waaraan een hormoon kan binden, zijn gevoelig voor dat
hormoon. Cellen kunnen hormoonrecenptoren bezitten voor verschillende hormonen.
Hormoonspiegel: de concentratie van een hormoon.
Homonale regulatie
De hypofyse
De hypofyse ligt tussen de beide hersenhelften in. Hij bestaat uit twee gedeelten:
- voorkwab
- achterkwab
De secretie van hormonen door de hypofyse wordt geregeld door de hypothalamus -> ligt boven
hypofyse.
Hypofyse levert:
- FSH: follikelstimuleren hormoon
- LH : luteïniserend hormoon
- TSH: thyroïdstimulerend hormoon = beïnvloedt de schildklier.
- ADH: antidiuretisch hormoon = regelt de resorptie van water in de nieren bij vorming van urine.
- GH (Groeihormoon) = regelt groei en ontwikkeling.
1
, Oxytocine (achterkwab) : stimuleert het ontstaan van weeën
aan het einde van de zwangerschap en tijdens de geboorte.
Na geboorte zorgt het voor melksecretie uit de melkklieren.
oxytocine is verantwoordelijk tussen band kind en moeder
en partner.
De schildklier
De schildklier produceert thyroxide. Dit hormoon beïnvloedt
de stofwisseling en bij kinderen ook de groei en ontwikkeling
van het beenderstelsel en het centrale zenuwstelsel. TSH uit
de hypofyse stimuleert de secretie van thyroxine. Thyroxine
remt de secretie van TSH.
Eilandjes van lagerhand
De eilandjes van lagerhand produceren insuline en glucagon
in de alvleesklier. Insuline en glucagon regelen de
glucoseconcentratie van het bloed.
Insuline verlaagt de glucoseconcentratie van het bloed, doordat
onder invloed van insuline cellen glucose opnemen. In levercellen
en spiercellen wordt glucose omgezet in glycogeen.
Glucagon verhoogt de glucoseconcentratie van het bloed doordat
onder invloed van glucagon levercellen en spiercellen glycogeen
omzetten in glucose en afgeven aan het bloed
De bijnieren
Bijniermerg produceer adrenaline.
Adrenaline komt vrij bij stressvolle situaties. Adrenaline stelt het lichaam in staat om alert te zijn en
snel te kunnen handelen. Adrenaline heeft een snelle, kortdurende werking. Adrenaline bevordert
in de lever en in spieren de omzetting van glycogeen in glucose en de afgifte van glucose aan het
bloed. Het verhoogt de hartslag en de ademfrequentie en zorgt voor het verwijden van bloedvaten.
Het remt de vertering.
Het zenuwstelsel
Het centralezenuwstelsel: grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en ruggenmerg.
Perifere zenuwstelsel: zenuwen
Functie
Het animale zenuwstelsel: regelt vooral gewilde bewegingen (bewuste reactie) en reflexen.
Het autonome zenuwstelsel: regelt
vooral de werking van inwendige
organen.
Werking van het zenuwstelsel:
1. Zintuigcellen (receptoren) vangen
prikkels op en zetten deze om in
impulsen. Een prikkel is een
invloed uit het milieu op een
organisme.
2. Onder invloed van prikkels
ontstaan in zintuigcellen impulsen.
3. zenuwcellen (conductoren =
geleider) geleiden impulsen naar
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loisneut. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.