Samenvattingen: Inleiding Nederlands recht
Hoofdstuk 2: Recht en staat
§1: Verdeling van overheidsmacht (de Trias Politica)
Trias politica leer van Montesquieu. De staatsmacht moet worden gescheiden in drie machten
met bijbehorende organen de functies (wetgevende macht, uitvoerende macht en rechtsprekende
macht.
Als alle staatsmacht in een hand of bij kleine groepen machtshebbers zou berusten, vormt de staat
een regelrechte bedreiging voor de vrijheid van de burger. Dan is er sprake van machtsconcentratie
en machtsconcentratie leidt gemakkelijk tot machtsmisbruik.
Macht bevoegdheid die aan een orgaan is toebedeeld
De leer van de machtenscheiding/trias politica komt op het volgende neer:
De staatsmacht moet worden verdeeld over drie machten.
o Wetgevende macht stelt algemene voor iedereen in gelijke mate geldende regels op
o Uitvoerde macht of bestuurlijke macht voert de overheidstaken uit die in de
algemene regels zijn vastgesteld
o Rechtsprekende macht beslecht geschillen over de juiste toepassing van het recht
De drie overheidstaken worden door drie afzonderlijke organen uitgevoerd
Elk orgaan wordt belast met niet meer dan alleen zijn eigen taak of functie (allemaal door
een ander persoon)
o Checks and balances bij checks gaat het om het houden van toezicht van het ene
orgaan op het andere orgaan terwijl met balances wordt bedoeld dat er tussen de
staatsorganen onderling een zeker machtsevenwicht is waarbij bevoegdheden
gelijkelijk worden gedeeld.
§2: De trias politica in Nederland
In Nederland is destijds bij de verdeling van de drie functies over de drie staatsorganen een strikte
scheiding van organen en functies niet beoogd.
Er is al sprake van een machtsevenwicht als het praktisch onmogelijk is dat een orgaan vrijwel alle
macht naar zich toe kan trekken. Deze doelstelling is in Nederland behaald.
Trias politica in Nederland
Wetgevende macht
o Opgedragen aan de regering en de Staten-Generaal (vertegenwoordigt het gehele
Nederlandse volk en bestaat uit de eerste en tweede kamer)
Uitvoerende macht
o Opgedragen aan de regering (koning en ministers) deze bestuurt het land.
o De regering is binnen de wettelijke kader op zich vrij in het bepalen van het beleid.
De Staten-Generaal oefenen daarop achteraf toezicht uit.
o Als de regering een besluit neemt is dit een koninklijk besluit (KB). De inhoud hangt af
van welke bevoegdheid de regering uitoefent:
Bestuurlijke bevoegdheid = beschikking
Wetgevende bevoegdheid = AMvB’s (algemene maatregel van bestuur, in
deze regel wordt het advies van de raad van staten ingewogen)
Rechtsprekende macht
o Samenstelling en de werkwijze van de rechterlijke macht izjn geregeld in de wet op
de rechterlijke organisaties
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Elinebakker123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.23. You're not tied to anything after your purchase.