Samenvatting van de stof van week 3 van het vak Competitieve Kunsten in de Renaissance. Alle stof die gelezen moet worden (over het Paleis op de Dam), aan bod is gekomen tijdens het hoor- en werkcollege zijn hierin verwerkt.
Maaike de Kleijn Competitieve kunsten in de Renaissance TL3V14005
Competitieve kunsten in de
Renaissance
Week 3 – Italië, 16e eeuw en Amsterdam
in de 17e: Michelangelo en het
Amsterdamse Stadhuis op de Dam
College 1: Michelangelo (Cascio) – uitgevallen
College 2: Kunstgeschiedenis en bouwkunst
(Ottenheym)
Paleis op de Dam (1648-1655)
Nog tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd een wedstrijd gehouden voor een ontwerp voor een
nieuw Amsterdams stadhuis, dat de stedelijke trots moest uitdragen. Het duurde negen jaar
voor er een ontwerp werd gekozen en meteen na de Vrede van Münster in 1648 werd gestart
met de bouw van het Paleis op de Dam naar het ontwerp van Jacob van Campen. Het
ontwerp was gebaseerd op het stadhuis in Antwerpen (bijvoorbeeld S.P.Q.A.) en verwees
naar meerdere lagen in de geschiedenis. Zo zitten er Romeinse, maar ook Griekse
elementen in de architectuur verwerkt. De burgemeesters vergeleken zich namelijk graag
met Romeinse consuls, waarmee het vroedschap automatisch de rol van Senaat op zich
neemt en het stadhuis een soort curia werd. Ook wordt er verwezen naar het paleis van
Koning Salomon, de meest wijze der koningen en de Bijbelse en proto-christelijke periode.
Een stadhuis was in de vroegmoderne periode niet alleen een bestuurscentrum, maar
ook het centrum van de rechtspraak. Veel grote steden gedragen zich als stadsrepubliek en
hebben een grote mate van zelfstandigheid, waarmee ze zelfs mogen beslissen over leven
en dood. De stad wordt bestuurd door burgemeesters (in Amsterdam zijn er vier, maar in
kleinere steden vaak minder), die jaarlijks worden verkozen. De rechtsprekende macht wordt
gevormd door de schepenen, die ook jaarlijks worden gekozen. Ten slotte worden de
financiën geregeld door de tresoriers (penningmeesters). Deze drie takken worden
geadviseerd door het vroedschap, bestaande uit 36 edelen, waaruit de jaarlijkse
bestuursfuncties worden gekozen.
De plattegrond van het stadhuis moest naadloos op dit organogram passen, want
voor iedere groeperingen moesten aparte ruimtes zijn. In de kleine stadhuisjes was vaak
maar één ruimte, waar de drie groeperingen om de beurt vergaderden. In grotere
stadhuizen, zoals in Delft, waren deze ruimtes gescheiden. De vroedschapskamer is aan de
ene kant verbonden met de burgemeesterskamer en aan de andere kant met de
schepenenkamer. De financiën bevinden zich aan de voorkant van het gebouw. De ruimte
worden met elkaar verbonden door een openbare hal, die in directe verbinding met buiten
staat. In de openbare hal bevindt zich bovendien de ‘vierschaar’, waar de ceremoniële
rechtspraak omtrent de doodstraf plaatsvond. De locatie van de vierschaar trekt in de loop
van de geschiedenis steeds meer naar binnen. Het is vaak de meest monumentale ruimte
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maaikedekleijn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.
