Hoofstuk 4
Personenrecht
§2
Boek 1 BW begint met een artikel dat is afgeleid van artikel 1 GW en bepaalt dan allen in
Nederland vrij en bevoegd zijn tot het genot van burgerlijke rechten. Deze vrijheid en dit
genot worden voor sommige groepen personen zoals asielzoekers wel weer beperkt, maar
het uitgangspunt dat discriminatie verboden is, blijft overeind. Persoonlijke dienstbaarheden,
waarbij geacht moet worden aan slavernijachtige situaties zijn verboden. Reguliere
arbeidsovereenkomsten waarbij de werknemer rechtsbescherming geniet, vallen buiten dit
verbod (1:1 BW uitwerking ervan)
Ieder persoon is drager van rechten en plichten. Dit geldt in beginsel pas wanneer een
persoon levend ter wereld is gekomen, maar het is mogelijk dat een kind al voor de geboorte
als rechtssubject wordt beschouwd. Zo is het mogelijk dat een kind waarvan een vrouw
zwanger is als mede-erfgenaam moet worden opgevat wanneer tijdens de zwangerschap
een familielid overlijdt.
Erkenning voor de geboorte is mogelijk, maar tussen foetus en erkenner ontstaat op dat
moment nog geen familierechtelijke betrekking; deze ontstaat pas indien het kind levend ter
wereld komt. Het IVRK kent rechten toe aan kinderen die geboren zijn en bevat alleen in de
preambulee een verwijzing naar ongeboren kinderen.
Bloedverwantschap ontstaat tussen personen die juridisch van elkaar afstammen of tussen
personen die een gemeenschappelijke stamvader hebben. Een biologische band hebben is
niet vereist.
Aanverwantschap ontstaat door huwelijk of GP; tussen de ene echtgenoot of partner en de
bloedverwanten van de andere echtgenoot of partner is sprake van aanverwantschap.
Aanverwantschap eindigt niet door het eindigen van het huwelijk of het GP.
Verwantschap wordt uitgedrukt in graden en loopt in de rechte lijn of in de zijlijn.
Bloedverwantschap is van belang in het erfrecht. Ook bij procedures betreffende de
bescherming van meerderjarigen is bloedverwantschap van belang. Verwantschap speelt
ook een rol bij de vraag of er ook een alimentatieverplichting bestaat. Buiten het familierecht
kan het verwantschap een rol van betekenis spelen in het strafprocesrecht en het
socialezekerheidsrecht.
§3
De naam vormt een deel van de persoonlijkheid, heeft een identificatiefunctie en geeft
informatie over de familie of de streek waaruit de persoon afkomstig is.
Sinds 1998 is het voor ouders mogelijk om een achternaam te kiezen voor hun kinderen.
Hoewel in de meeste gevallen kinderen de achternaam van de vader krijgen, kan ook
gekozen worden voor de achternaam van de moeder. De bij het eerste kind te maken keuze
geldt voor alle kinderen.
Een belangrijk beginsel is de eenheid van de familienaam; kinderen in eenzelfde gezin
zouden zo veel mogelijk dezelfde achternaam moeten hebben. Voor het rechtsverkeer is de
naam van grote betekenis. Ook speelt in het namenrecht een belangrijke rol de
betrouwbaarheid van de overheidsadministratie. Dit leidt ertoe dat wijzingen van de naam
beperkt mogelijk zijn.
, Er is tegenwoordig meer keuzevrijheid is kiezen van voornamen en achternamen.
Het recht op een voor- en achternaam valt binnen de werking van artikel 8 EVRM. Voor
kinderen (en daarmee dus indirect ook voor meerderjarigen) geldt dat zij op grond van artikel
7 IVRK recht hebben op een naam.
Uit artikel 8 EVRM vloeit geen recht op een dubbele naam voort, maar onder
omstandigheden kan wel een dubbele achternaam worden verkregen.
Een lidstaat kan een in een andere lidstaat aan een kind gegeven dubbele achternaam
erkennen (??lees pg 58/59)
Een kind heeft de voornaam(en) die in zijn geboorteakte zijn opgenomen. De keuzevrijheid
voor ouders om hun kind de door hen gewenste voornamen te geven kent slechts twee
beperkingen;
- De ABS zal geen voornamen inschrijven die ongepast zijn
- De ABS zal geen voornamen inschrijven die overeenkomen met een bestaande
achternaam.
o Dit laatste tenzij het gaat om een geslachtsnaam die tevens als voornaam
wordt gebruik
Deze in wetbundel
Indien bij de aangifte geen voornamen worden opgegeven of de opgegeven voornamen
ongepast zijn, zal de ABS het kind ambtshalve 1 of meer voornamen geven. Zijn de ouders
onbekend, zoals bij een vondeling, dan neemt de ambtenaar in de geboorteakte een
voorlopige voor- en achternaam op. Indien bij adoptie de voornamen van het kind niet
bekend zijn, stelt de rechter 1 of meer voornamen vast. Hij gaat hiertoe over nadat hij de
adoptant(en) en het kind, indien het 12+ is, heeft gehoord.
Indien het kind slechts 1 juridische ouder heeft, verkrijgt het de achternaam van die ouder.
Dat is dus de achternaam van de moeder of als het door alleen een vader heeft, de
achternaam van de adoptievader.
Indien een kind door erkenning (ook van een ongeboren kind) of door gerechtelijke
vaststelling van het ouderschap een 2e juridische ouder verkrijgt, hebben de ouders samen
het recht van naamkeuze. Een belangrijke beperking van de mogelijkheid van naamkeuze is
dat alleen voor het 1e kind kan worden gekozen, dat slechts tussen de achternamen van de
beide ouders gekozen kan worden en dat de gekozen achternaam voor alle volgende
kinderen geldt. Dit geldt ook als de 2e ouder een moeder is.
Is bij de erkenning een eerste naamkeuze gemaakt, dan kunnen de ouders samen ter
gelegenheid van de voltrekking van hun huwelijk of GP op een later moment alsnog een
keuze voor de naam van de andere ouder maken.
Als het kind na adoptie 2 juridische ouders heeft, onderscheidt de wet hier partneradoptie en
reguliere adoptie.
In het geval van (partner)adoptie waarbij het kind er door adoptie 1 juridische ouder bij krijgt,
is de regel dat het kind de naam behoudt die het had, tenzij de beide ouders samen kiezen
voor de achternaam van de nieuwe ouder, maar ook om de eigen achternaam van de ouder.
Het kan immers zijn dat het kind ten tijde van de adoptie de achternaam had van de ex-
partner van de ouder.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller FatimaAL. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.