Summary
Samenvatting Rechtssociologie (Jaar 2 Criminologie Universiteit Leiden)
- Course
- Institution
In dit document staat de kern van elk artikel dat moet worden gelezen voor het vak Rechtssociologie.
[Show more]
1 review
By: karlienvandermeulen • 10 months ago
Seller
Follow
AC98
Reviews received
Content preview
Eindsamenvatting – RechtssociologieWeek 1 – Positionering van de rechtssociologie a.d.h.v. sociale
werking en sociale genese
Taekema – Het nut van samenwerking tussen rechtsfilosofie, rechtssociologie en
rechtswetenschap
Waarom pleit Taekema voor de combinatie van rechtssociologie, rechtsfilosofie en
rechtswetenschap om een sterker begrip van de rechtsstaat te krijgen?
• Combinatie – Sterker begrip van de rechtsstaat
o Er is een meer empirisch en institutionele benadering van het begrip ‘rechtsstaat’
nodig om de complexiteit (totstandkoming en werking) van het recht en juridische
processen te begrijpen en duiden
▪ Rechtsstaat
• Essentially contested concept
o Er is géén meningsverschil over wat er onder het begrip valt,
maar er is wel een meningsverschil over wat de kern vormt
van het begrip
• Wat zijn de voor- en nadelen van elke discipline?
o Rechtssociologie
▪ Voordelen
• Empirische en methodologische meerwaarde
• Focus op daadwerkelijk ervaren normen en juridische normen
o Dit laat zien wat mensen ervaren en nodig hebben
o Erkenning van een meer pluralistisch (klassiek & modern)
rechtsbegrip om realistisch te kunnen reflecteren
• Contextuele beschrijving van de maatschappelijke praktijk
▪ Nadeel
• Empirische sociologie zonder stevig theoretisch fundament kan
blijven hangen in een betekenisloze beschrijving
o Rechtsfilosofie
▪ Voordelen
• Bottom-up benadering
• Conceptuele argumentatie
• Verbinding met morele waarden
▪ Nadelen
• Filosofische theorievorming zonder juridische en sociologische
analyse kan verzanden in een herhaling van zetten
• Erkent niet goed de verwevenheid van nationaal en internationaal
recht
o Rechtswetenschap
▪ Voordelen
• Bottom-up benadering
• Kritische analyse van instituties
, ▪ Nadelen
• Juridische analyse zonder theorievorming en empirische voeding kan
leiden tot ongefundeerde normatieve uitspraken
Wat kan rechtssociologie bieden (i.c.m. Hertogh & Weyers)?
• Rechtssociologie
o Noodzakelijke empirische basis leveren voor de rechtsstaatgedachte door deze te
koppelen aan de normatieve verwachtingen van burgers
Weyers – Verdergaan met de sociale-werkingsbenadering
Mobilisering van het recht
• Griffith
o Naleving van regels
o Verklaren of legitimeren van gedrag/claims met behulp van een regel
• Sociale werking van het recht
o Mobilisering van het recht is een mogelijke analyse die gebruikt kan worden
▪ Primaire mobilisering
• Persoon maakt zelf gebruikt van een regel
▪ Secundaire mobilisering
• Anderen die een regel gebruiken om een gedragsverandering bij
iemand anders te bewerkstelligen
o Speciale secundaire mobilisering
▪ Speciaal aangesteld iemand – Politieagent
o Algemene secundaire mobilisering
▪ Medeburgers
• Belang – Begrip van de sociale werking
o Begrip hebben van de sociale werking van het recht is van belang bij het evalueren
van wetgeving
SASV
• Semiautonome sociale velden
o Taaiheid
▪ Kracht van het semiautonome veld
o Primaire groep
▪ Hoe meer een SASV op een primaire groep lijkt des te groter is de sociale
gelijkheid en hoe afhankelijker de leden van elkaar zijn, des te effectiever is
de sociale controle
o Des te taaier het SASV → Des te lastiger is het voor wetgevers om regels op te
leggen
Hertogh & Weyers – Recht van onderop: het perspectief van de rechtssociologie
Wat is de meerwaarde van rechtssociologie?
• Meerwaarde – Rechtssociologie
o Op basis van theoretisch en empirisch onderzoek inzicht bieden in de
maatschappelijke context van het recht
, ▪ Consequenties – 3 stellingen
• Recht = Mensenwerk
o Sociaal karakter
o Onderdeel van de maatschappij
• Recht & Staat zijn niet onlosmakelijk met elkaar verbonden
o → Pluralistisch karakter
• Invloed van het recht staat ter discussie
o Effectiviteit & Legitimiteit
▪ Niet altijd de bedoelde effecten
Waarom pleitten Hertogh & Weyers voor het ‘recht van onderop’?
• 2 kenmerken – Rechtssociologie
o Rechtssociologen kijken naar het recht vanuit de maatschappij (bottom-up)
o Rechtssociologie maakt gebruik van een ruimer rechtsbegrip
▪ Ook geïnteresseerd in niet-officieel recht
Dekker – Strafbaarstelling van straatintimidatie en het risico van etnisch profileren
Sociale genese van het recht & belang van de sociale context
• Sociale genese van het recht
o Totstandkoming van het recht
▪ Belangrijke factoren
• Politiek
• Economische en technologische ontwikkelingen
• Juridische professionals
• Rechtscultuur
o Rechtsopvatting van de burgers
• Sociale context
o De sociale context is dus heel belangrijk, want de factoren worden beïnvloed door de
sociale context
Framing
• Perspectief waarmee informatie wordt gepresenteerd
o Strafbaarstelling van straatintimidatie – Frankrijk vs. Nederland → Sociale genese
▪ Verschillende initiatie factoren & rechtvaardigingsgronden voor de
wetgeving
• Nederland → Overlast-repressief
• Frankrijk → Feministisch-repressief
• Frame-extension – Frankrijk
o Continuüm van geweld
▪ Activisten en ambtenaren gebruiken het begrip ‘continuüm’ om
straatintimidatie te conceptualiseren als product van dezelfde mannelijke
dominantie die ook ten grondslag ligt aan aanranding en verkrachting
• Straatintimidatie strafbaar stellen om escalatie te voorkomen
, Week 2 – Systeem en leefwereld, Street-Level Bureaucracy &
Handhaving
Habermas – A very short introduction
Hoe zijn de leefwereld en het systeem met elkaar verbonden? Probeer beide kort uit te leggen en
leg vervolgens de verbinding.
• Leefwereld
o Onze alledaagse wereld die we met anderen delen
▪ Symbolische & culturele reproductie van de samenleving
• Gedeelde betekenissen & inzicchten
▪ Leefwereld = Autonoom
• Eigen keuze in middelen en doelen
▪ Leefwereld = Zelfvoorzienend
▪ Leefwereld kan functioneren als een verdedigingsmuur tegen sociale
desintegratie en conflict
o Communicatief handelen
▪ Streven naar consensus door middel van communicatie
• Systeem
o 2 subsystemen
▪ Geld
▪ Macht
o Systeem
▪ Bestuur bestel en is de materiele reproductie van de samenleving
• Productie & circulatie van goederen
▪ Het systeem helpt het bij elkaar houden van de complexe samenleving
▪ Strategisch handelen
• Wat is voor jou de best mogelijke uitkomst
• Verbinding – Leefwereld & Systeem
o Systeem zorgt ervoor dat de leefwereld mogelijk is, maar leefwereld is de basis
▪ Kolonisering van de leefwereld
• Procedures en regels van het systeem nemen de overhand,
waardoor het systeem stopt met de leefwereld te dienen
o Gevolg – Social pathologies
▪ Afname in anomie
• Gedeelde normen en waarden en
betekenissen
▪ Desintegratie
• Afname in sociale banden
▪ Vervreemding
• Stijging in gevoel van hulpeloosheid en er
niet bij horen
▪ Demoralisering
• Geen verantwoordelijkheid nemen voor
eigen handelen of sociale fenomenen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AC98. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.18. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71184 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now